Somali Cumhurbaşkanı, ‘ülkenin durumunu’ iyileştirmek için eski liderlerden yardım istiyor

Eş-Şebab saflarında önde gelen bir lider de dahil olmak üzere çok sayıda kayıp verildi.

Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
TT

Somali Cumhurbaşkanı, ‘ülkenin durumunu’ iyileştirmek için eski liderlerden yardım istiyor

Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)

Somali Devlet Başkanı Hassan Şeyh Mahmud, başkent Mogadişu'da liderler, eski hükümet başkanları ve eski cumhurbaşkanlarının katıldığı ilk kez gerçekleşen bir toplantının açılışını yaptı. Enformasyon Bakanı Daoud Gamea, dün (Çarşamba) gerçekleşen toplantının "ülkenin durumuyla ilgili ufuk açacağını" söyledi. Bakan, toplumun tüm kesimleriyle istişareye dayalı federal devlet politikasını uygulamak için eyalet liderleri, eski liderlerin "federal cumhuriyetin kaderi" konusundaki tavsiyelerini dinlerken, böyle bir toplantının ilk kez düzenlediğini vurguladı.

Somali Ulusal Haber Ajansı (SONNA), toplantıyı “istişareye dayalı ve önemli” bir toplantı olarak tanımladı ve ülkenin durumunun tartışılması için iki gün süreceğini belirterek, önemli kararların alınması konusunda tavsiye ve görüş alışverişinde bulunmak için federal hükümetin programı çerçevesinde yapıldığına dikkat çekti.

Somali, 2004 yılı başlarında kurulan ve ülke içinde gerçekleştirilen çok sayıda bombalı saldırının sorumluluğunu üstlenen El-Kaide örgütüyle bağlantılı Eş-Şebab hareketine karşı yıllardır bir savaş yürütüyor. Bununla bağlantılı olarak, Somali ordusunun Danab olarak bilinen özel kuvvetleri dün Orta Juba vilayetindeki Wil Maro bölgesinin banliyösünde Eş-Şebab hareketi saflarında intihar saldırılarından sorumlu bir saha komutanı ve iki yardımcısını öldürdü.

fde
Aşağı Şabel vilayetindeki askeri operasyon sırasında Somalili askerler (Somali Ulusal Haber Ajansı)

SONNA, sayı vermeden askeri operasyon sonucunda hareket saflarında ölenlerin ve yaralananların olduğunu ve ellerindeki askeri teçhizatların imha edildiğini bildirdi.

Somali devlet televizyonu ise ülkenin güneyinde düzenlenen askeri bir operasyonda aralarında saha komutanlarının da bulunduğu 50 Eş-Şebab mensubunun öldürüldüğünü duyurdu. Ordu ve Jubaland vilayetindeki yerel güçlerin salı akşamı, 2008 yılından beri Eş-Şebab’ın kontrolündeki tek bölge olan Aşağı Juba bölgesinde bulunan Wil Maro kasabasında ortak bir operasyon düzenlediğini bildirdi. Kasabada Eş-Şebab unsurlarıyla çatışma yaşandığı ve çatışma sonucunda Eş-Şebab saflarında aralarında saha liderlerinin de olduğu 50 savaşçının öldüğünü kaydetti ancak kimliklerini açıklamadı.

sc
Mogadişu’daki Somali güvenlik güçleri (AFP)

Ortak kuvvetlerin hareketin kalelerini yok ettiğini ve teröristlerin elindeki askeri teçhizata el koyduğunu bildirdi. Ordunun askeri operasyonu hakkında hareketten herhangi bir açıklama gelmedi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Somali hükümeti, El-Kaide bağlantılı bu harekete karşı yıllardır savaş yürütüyor. 2004’ün başlarında kurulan hareket, ülke içinde gerçekleşen çok sayıda bombalamanın sorumluluğunu üstlenmişti.

Öte yandan Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Nur, Ürdün Genelkurmay Başkanı Yusuf Huneyti ile iki ülke arasında savunma alanındaki ilişkilerin güçlendirilmesini görüştü. Hükümet tarafından yapılan açıklamada, şu anda Ürdün’ü ziyaret eden Nur’un Huneyti’ye, ülkenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden teröre karşı Somali ordusunun yaptığı son askeri operasyonlar hakkında bilgi verdiği belirtildi.



Washington, Kabil'de kaçırılan vatandaşlarından biriyle ilgili bilgi için 5 milyon dolar teklif etti

Afgan vatandaşlığına da sahip olan ABD’li iş adamı Mahmud Şah Habibi, 10 Ağustos 2022 tarihinde Kabil'de şoförüyle birlikte kaçırıldı. (AP)
Afgan vatandaşlığına da sahip olan ABD’li iş adamı Mahmud Şah Habibi, 10 Ağustos 2022 tarihinde Kabil'de şoförüyle birlikte kaçırıldı. (AP)
TT

Washington, Kabil'de kaçırılan vatandaşlarından biriyle ilgili bilgi için 5 milyon dolar teklif etti

Afgan vatandaşlığına da sahip olan ABD’li iş adamı Mahmud Şah Habibi, 10 Ağustos 2022 tarihinde Kabil'de şoförüyle birlikte kaçırıldı. (AP)
Afgan vatandaşlığına da sahip olan ABD’li iş adamı Mahmud Şah Habibi, 10 Ağustos 2022 tarihinde Kabil'de şoförüyle birlikte kaçırıldı. (AP)

ABD, 2022 yılından bu yana Afganistan'da tutulan ABD’li bir iş adamının yerinin belirlenmesine yardımcı olacak bilgiler karşılığında 5 milyon dolarlık ödül teklif ettiğini açıkladı.

frgyu
Afganistan'ın Kabil kentinde nöbet tutan Taliban güçleri, 16 Ağustos 2021 (Reuters)

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada, Afgan vatandaşlığına da sahip olan ABD’li iş adamı Mahmud Şah Habibi'nin 10 Ağustos 2022 tarihinde Kabil'de şoförüyle birlikte kaçırıldığını ve Taliban tarafından alıkonulduğunu söyledi.

fbghyj

Habibi’nin olay sırasında Kabil’de faaliyet gösteren bir yerel telekomünikasyon şirketinde danışman olarak çalıştığını belirten Bruce, “İlk gözaltına alındığından bu yana hakkında hiçbir bilgi almadık… Taliban, nerede olduğu ya da sağlık durumu hakkında herhangi bir bilgi sunmadı” dedi.

Eski Sivil Havacılık Müdürü

ABD Adalet Bakanlığı, Mahmud Şah Habibi'nin yerini ve güvenli bir şekilde iadesini sağlayacak bilgi için 5 milyon dolara kadar ödül verileceğini açıkladı. ABD ve Afganistan çifte vatandaşlığına sahip olan Habibi, Afganistan Sivil Havacılık Kurumu'nun eski müdürüydü ve yaklaşık üç yıl önce Kabil'de kaçırıldı.

ABD Adalet Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Afganistan'ın eski Sivil Havacılık Müdürü Habibi, Kabil'deki evinin yakınlarında arabasındayken kaçırıldı ve Taliban'ın İstihbarat Genel Müdürlüğü tarafından şoförü ve Kabil merkezli bir telekomünikasyon şirketi olan Consultancy Asia'nın diğer 29 çalışanıyla birlikte gözaltına alındı” denildi.

Açıklamada, Habibi ve bir kişi dışında tüm tutukluların kısa bir süre sonra serbest bırakıldığı ve Habibi'nin gözaltına alınmasından bu yana kendisinden hiçbir iz bulunamadığı belirtildi.

Açıklamanın devamında, “Habibi'den gözaltına alınmasından bu yana haber alınamadı. Taliban hükümeti nerede olduğu ya da sağlık durumu hakkında herhangi bir bilgi vermedi” ifadeleri yer aldı.

ABD Adalet Bakanlığı'nın duyurusu, uluslararası suç ve terörizm davalarında önemli bilgiler sağlayan Rewards for Justice programının (Adalet İçin Ödül Programı) bir parçası olarak geldi.

Habibi ve şirket çalışanlarının gözaltına alınması, 31 Temmuz 2022'de Kabil'de El Kaide lideri Eymen ez-Zevahiri'nin öldürüldüğü ABD saldırısından kısa bir süre sonra gerçekleşti.

Mahmud'un kardeşi Ahmed Habibi şunları söyledi: “Kardeşim masum. O sadece Afgan halkının hayatta kalmasına yardımcı olmak için havaalanının çalışmaya devam etmesini sağlamaya çalışıyordu. Zevahiri'yi hedef alan saldırıyla hiçbir ilgisi yoktu. Afganistan'da kardeşimin nerede tutulduğunu bilen iyi insanlar olduğunu biliyoruz ve ödülün birilerini bu bilgiyi ortaya çıkarmaya teşvik edeceğini umuyoruz. Taliban'ın kardeşim serbest bırakılmadan ABD ile ilişkilerin normalleşmeyeceğini anlaması gerekiyor ve bu ödül bunu açıkça ortaya koyuyor.”

Kâr amacı gütmeyen Global Reach kuruluşunun strateji başkanı ve Afganistan ve Pakistan üzerine çalışmış eski bir ABD Ulusal Güvenlik Konseyi yetkilisi olan Eric Lipson, “Habibi'nin Taliban'ın gözaltında tutulduğu bin günden fazla süre boyunca eşi ya da küçük kızıyla iletişim kurmasına izin verilmedi” dedi.

scvfbgh
Kandahar'da eski bir telefon kullanan Taliban güvenlik mensubu, 17 Haziran 2025 (AFP)

Lipson, “Taliban farklı zamanlarda ABD yetkililerine onu tutmadıklarını, ondan haber almadıklarını, onu aradıklarını, bulamadıklarını ve ölmüş olabileceğini düşündüklerini söylediler. Ancak tutuklanmasına istihbarat merkezinde onunla birlikte gözaltına alınan ve daha sonra serbest bırakılanlar da dahil olmak üzere birçok kişinin tanık olduğunu asla kabul etmediler” ifadelerini kullandı.

Lipson sözlerini şöyle sürdürdü: “Taliban, ABD ile ilişkileri normalleştirmek istiyorsa, Mahmud'u ailesine iade etmeli. Onu ellerinde tuttuklarını inkâr etmeleri -biz öyle olduğunu bildiğimiz halde- sadece Afgan halkına zarar veriyor. Şimdi Taliban'ın Mahmud Habibi'yi elinde tuttuğunu kabul etmesinin ve onu ailesine iade etmek için bir çözüm bulmasının zamanı.”

Taliban hükümeti ocak ayında, Katar'ın arabuluculuğunda yapılan bir takasın parçası olarak Ryan Corbett ve William McGinty adlı iki Amerikalıyı, ABD'deki bir Afgan tutuklunun serbest bırakılması karşılığında serbest bırakmıştı.

Taliban yetkilileri, hareketin ABD güçlerinin çekilmesinin ardından Ağustos 2021'de yeniden iktidara gelmesinden bu yana onlarca yabancıyı tutukladı.

cdfgtrh
ABD tarafından Taliban'ın elinde olduğuna inanılan ABD-Afganistan çifte vatandaşı Mahmud Şah Habibi (FBI)

ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, 1984'teki başlangıcından bu yana Adalet için Ödül Programı, ABD ulusal güvenliğine yönelik tehditlerin çözülmesine yardımcı olan bilgiler için dünya çapında 125'ten fazla kişiye 250 milyon dolardan fazla ödeme yaptı.