Somali Cumhurbaşkanı, ‘ülkenin durumunu’ iyileştirmek için eski liderlerden yardım istiyor

Eş-Şebab saflarında önde gelen bir lider de dahil olmak üzere çok sayıda kayıp verildi.

Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
TT

Somali Cumhurbaşkanı, ‘ülkenin durumunu’ iyileştirmek için eski liderlerden yardım istiyor

Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)
Somali Cumhurbaşkanı’nın ülkenin eski liderleriyle toplantısından (SONNA)

Somali Devlet Başkanı Hassan Şeyh Mahmud, başkent Mogadişu'da liderler, eski hükümet başkanları ve eski cumhurbaşkanlarının katıldığı ilk kez gerçekleşen bir toplantının açılışını yaptı. Enformasyon Bakanı Daoud Gamea, dün (Çarşamba) gerçekleşen toplantının "ülkenin durumuyla ilgili ufuk açacağını" söyledi. Bakan, toplumun tüm kesimleriyle istişareye dayalı federal devlet politikasını uygulamak için eyalet liderleri, eski liderlerin "federal cumhuriyetin kaderi" konusundaki tavsiyelerini dinlerken, böyle bir toplantının ilk kez düzenlediğini vurguladı.

Somali Ulusal Haber Ajansı (SONNA), toplantıyı “istişareye dayalı ve önemli” bir toplantı olarak tanımladı ve ülkenin durumunun tartışılması için iki gün süreceğini belirterek, önemli kararların alınması konusunda tavsiye ve görüş alışverişinde bulunmak için federal hükümetin programı çerçevesinde yapıldığına dikkat çekti.

Somali, 2004 yılı başlarında kurulan ve ülke içinde gerçekleştirilen çok sayıda bombalı saldırının sorumluluğunu üstlenen El-Kaide örgütüyle bağlantılı Eş-Şebab hareketine karşı yıllardır bir savaş yürütüyor. Bununla bağlantılı olarak, Somali ordusunun Danab olarak bilinen özel kuvvetleri dün Orta Juba vilayetindeki Wil Maro bölgesinin banliyösünde Eş-Şebab hareketi saflarında intihar saldırılarından sorumlu bir saha komutanı ve iki yardımcısını öldürdü.

fde
Aşağı Şabel vilayetindeki askeri operasyon sırasında Somalili askerler (Somali Ulusal Haber Ajansı)

SONNA, sayı vermeden askeri operasyon sonucunda hareket saflarında ölenlerin ve yaralananların olduğunu ve ellerindeki askeri teçhizatların imha edildiğini bildirdi.

Somali devlet televizyonu ise ülkenin güneyinde düzenlenen askeri bir operasyonda aralarında saha komutanlarının da bulunduğu 50 Eş-Şebab mensubunun öldürüldüğünü duyurdu. Ordu ve Jubaland vilayetindeki yerel güçlerin salı akşamı, 2008 yılından beri Eş-Şebab’ın kontrolündeki tek bölge olan Aşağı Juba bölgesinde bulunan Wil Maro kasabasında ortak bir operasyon düzenlediğini bildirdi. Kasabada Eş-Şebab unsurlarıyla çatışma yaşandığı ve çatışma sonucunda Eş-Şebab saflarında aralarında saha liderlerinin de olduğu 50 savaşçının öldüğünü kaydetti ancak kimliklerini açıklamadı.

sc
Mogadişu’daki Somali güvenlik güçleri (AFP)

Ortak kuvvetlerin hareketin kalelerini yok ettiğini ve teröristlerin elindeki askeri teçhizata el koyduğunu bildirdi. Ordunun askeri operasyonu hakkında hareketten herhangi bir açıklama gelmedi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Somali hükümeti, El-Kaide bağlantılı bu harekete karşı yıllardır savaş yürütüyor. 2004’ün başlarında kurulan hareket, ülke içinde gerçekleşen çok sayıda bombalamanın sorumluluğunu üstlenmişti.

Öte yandan Somali Savunma Bakanı Abdulkadir Nur, Ürdün Genelkurmay Başkanı Yusuf Huneyti ile iki ülke arasında savunma alanındaki ilişkilerin güçlendirilmesini görüştü. Hükümet tarafından yapılan açıklamada, şu anda Ürdün’ü ziyaret eden Nur’un Huneyti’ye, ülkenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden teröre karşı Somali ordusunun yaptığı son askeri operasyonlar hakkında bilgi verdiği belirtildi.



ABD'nin İran'a saldırısı Kuzey Kore'nin nükleer politikasını nasıl etkiler?

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un kıtalararası balistik bir füzenin yanında (AP)
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un kıtalararası balistik bir füzenin yanında (AP)
TT

ABD'nin İran'a saldırısı Kuzey Kore'nin nükleer politikasını nasıl etkiler?

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un kıtalararası balistik bir füzenin yanında (AP)
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un kıtalararası balistik bir füzenin yanında (AP)

ABD B-2 bombardıman uçakları İran üzerinde uçarak İran'ın nükleer tesislerini hedef alırken, Doğu Asya'daki politikacılar ve analistler, söz konusu saldırının İran'dan çok daha sofistike bir nükleer cephaneliğe sahip olan Kuzey Kore üzerindeki etkisini tartışıyorlardı.

Şarku’l Avsat’ın CNN'den aktardığına göre bazı uzmanlar, ABD'nin İran'ı vurmasının Pyongyang'ın nükleer programını güçlendirme ve Rusya ile iş birliğini derinleştirme kararlılığını arttırabileceği ve Kim Jong-un'un nükleer silahların ABD'nin rejim değişikliği arzusuna karşı nihai caydırıcı unsur olduğuna dair inancını pekiştirebileceği uyarısında bulundu.

Kuzey Kore'yi nükleer silah programından vazgeçirmek için yıllardır süren çabalara rağmen, rejimin birden fazla nükleer silaha ve ABD'ye ulaşabilecek füzelere sahip olduğuna inanılıyor; bu da Kore yarımadasına yapılacak olası bir askeri saldırının çok yüksek riskler doğuracağı anlamına geliyor.

Güney Kore'nin başkenti Seul'deki Kyungnam Üniversitesi Uzak Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nden Prof. Dr. Lim Eun-chul şunları söyledi: “Başkan Donald Trump'ın İran'ın nükleer tesislerini vurması şüphesiz Kuzey Kore'nin uzun süredir devam eden rejimi ayakta tutma ve nükleer silah geliştirme politikasının meşruiyetini güçlendirecek. Kuzey Kore, ABD'nin son hava saldırısını askeri tehdit olarak görüyor ve muhtemelen önleyici nükleer füze saldırıları düzenleme kabiliyetini arttırma çabalarını hızlandıracaktır.”

Rusya'ya yönelmek

Analistler, Moskova'nın Ukrayna'yı işgali sonrası iki devletin kurduğu gelişen askeri ilişkinin ardından, bu çabaların hızlanmasının Rusya'nın yardımıyla olabileceği konusunda uyarıyor.

Kuzey Kore ve Rusya arasındaki stratejik ortaklık, 2024'ten bu yana devam eden Batı yaptırımları karşısında Pyongyang için hayati bir ekonomik ve askeri can simidi haline geldi.

dsfrgty
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un, 19 Haziran 2024 (AP)

Lim, “Kuzey Kore ve Rusya arasındaki stratejik ittifak temelinde, ekonomik ve askeri karşılıklı bağımlılık artacağından, Pyongyang'ın Rusya ile ortak silah geliştirmeye yönelmesi, ortak askeri tatbikatlar yapması ve teknoloji transferinde bulunması muhtemel” değerlendirmesinde bulundu.

Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 11 ülke tarafından kurulan Çok Taraflı Yaptırımları İzleme Ekibi (MSMT) tarafından hazırlanan bir rapora göre Kuzey Kore, Rusya'nın işgaline yardımcı olmak üzere 14 binden fazla asker ve füzeler de dâhil olmak üzere milyonlarca mühimmat gönderdi.

Bunun karşılığında Rusya Kuzey Kore'ye hava savunma teçhizatı, uçaksavar füzeleri, elektronik harp sistemleri ve rafine edilmiş petrol dahil olmak üzere çeşitli değerli silah ve teknolojiler sağladı.

MSMT'nin raporuna göre bu eylemler, Kuzey Kore'nin askeri programlarını finanse etmesine, BM Güvenlik Konseyi'nin birçok kararıyla yasaklanan balistik füze programlarını daha da geliştirmesine ve modern savaş konusunda ilk elden deneyim kazanmasına olanak sağlıyor.

Irak, Libya, İran ve ABD müdahalesinden çıkarılacak dersler

Stratejik ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi (CSIS) Kore Bölümü Başkanı Victor Cha, Kim'in ABD'nin İran'daki son askeri operasyonlarını, Irak ve Libya'dan İran'a kadar nükleer olmayan devletlerin ABD müdahalesine karşı savunmasız olduğunun kanıtı olarak gördüğünü söylüyor. Bu nedenle halihazırda altı nükleer cihaz denemiş ve uzun menzilli füzeler geliştirmiş olan Kuzey Kore cephaneliğini müzakere edilemez olarak görüyor.

İran ile Kuzey Kore arasındaki karşıtlık, özellikle nükleer yetenekler açısından çarpıcı.

Seul'deki Ewha Womans Üniversitesi'nde uluslararası güvenlik profesörü olan Leif Eric Easley, “Pyongyang'ın nükleer programı çok daha sofistike ve İran'ın sahip olduğu füzelerden çok daha uzağa, dünyanın dört bir yanına gidebilecek kıtalararası balistik füzeler de dahil olmak üzere birden fazla fırlatılmaya hazır silahlara sahip. Kim rejimi, ABD topraklarını tehdit edebilir. Buna karşılık İran henüz teslim edilebilir bir nükleer silah geliştirmedi ve uranyum zenginleştirmesi silahlanma için gereken eşiğin altında kaldı” ifadelerini kullandı.

“Kuzey Kore'ye yönelik herhangi saldırı, topyekûn bir nükleer savaş riskini arttıracaktır” uyarısında bulunan Lim, ABD'nin İran'a yönelik saldırısının, nükleer silahların yayılmasını caydırmak yerine meşrulaştırabileceğine dikkat çekti.