Ukrayna’ya ait SİHA’lar Rusya hava sahasına girdi

Rusya’nın Ukrayna sınırına yakın bir bölgesinde SİHA saldırısının ardından hasar gören bir bina (AFP)
Rusya’nın Ukrayna sınırına yakın bir bölgesinde SİHA saldırısının ardından hasar gören bir bina (AFP)
TT

Ukrayna’ya ait SİHA’lar Rusya hava sahasına girdi

Rusya’nın Ukrayna sınırına yakın bir bölgesinde SİHA saldırısının ardından hasar gören bir bina (AFP)
Rusya’nın Ukrayna sınırına yakın bir bölgesinde SİHA saldırısının ardından hasar gören bir bina (AFP)

Rusya Savunma Bakanlığı, ülkedeki birkaç eksende yeni saldırıların püskürtüldüğünü duyururken, Ukrayna’ya ait silahlı insansız hava araçları (SİHA) Rusya bölgelerine yeni bir saldırı başlattı ve bunlardan biri Kursk kentindeki bir nükleer santrale yaklaştı.

FOTO: Donetsk bölgesinde iki Ukrayna askeri Rus mevzilerine doğru gönderilen SİHA’yı kontrol ediyor (AFP)
Donetsk bölgesinde iki Ukrayna askeri Rus mevzilerine doğru gönderilen SİHA’yı kontrol ediyor (AFP)

Rusya’nın Voronej eyaleti valisi Alexander Gusev, Rus hava savunma sistemlerinin eyaletten birkaç kilometre uzakta üç SİHA düşürdüğünü bildirdi.

Gusev, Telegram üzerinden yaptığı açıklamada, “Hava savunması, dün Voronej’den sadece birkaç kilometre uzakta üç SİHA tespit etti ve imha etti. Can kaybı veya hasar bildirilmedi” diye yazdı.

Şarku’l Avsat’ın Sputnik’ten aktardığı habere göre, Gusev, durumu bizzat izlediğini de ekledi.

Voronej Belediyesi tarafından dün gece geç saatlerde yapılan açıklamada, şehirdeki durumun sakin olduğu ve kurtarma ekiplerinin müdahalesini gerektiren hiçbir acil olayın kaydedilmediği bilgisi verildi.

Rusya’nın Ukrayna sınırına yakın Belgorod kentinde SİHA saldırısının ardından hasar gören bir bina (AFP)
Rusya’nın Ukrayna sınırına yakın Belgorod kentinde SİHA saldırısının ardından hasar gören bir bina (AFP)

Patlama sesleri duyulmadan dakikalar önce şehirde sirenler çaldı ve Voronej sakinleri, sosyal medyada patlama anlarını ve havadan bir saldırıya karşı kara savunmalarının hareketini içeren videolar paylaştı.

Öte yandan, Ukrayna sınırına yakın Kursk şehrinin yetkilileri, hava sahasına giren bir SİHA’nın Kursk’a 38 kilometre uzaklıktaki Kurçatov kasabasında bulunan bir nükleer santrale birkaç kilometre yaklaştığını duyurdu.

Bölgedeki Acil Durumlar Birimi’nin Sözcüsü, SİHA’nın santrale birkaç kilometre kala 9 katlı bir meskun binanın civarında infilak ettiğini bildirdi.

Kursk Bölge Valisi Roman Starovoyt ise, SİHA saldırısında kritik tesislerin hasar almadığını açıkladı.

Rusya Savunma Bakanlığı, savaşın gidişatı hakkında günlük bir brifingde, Yuzhno-Donetsk ve Zaporijya yönlerinde üç saldırının püskürtüldüğünü ve Ukrayna’nın 180’den fazla askeri personel kaybettiğini öne sürdü.

İran’a ait bir SİHA Ukrayna’nın başkenti Kiev’in üzerinde uçuyor (AFP)
İran’a ait bir SİHA Ukrayna’nın başkenti Kiev’in üzerinde uçuyor (AFP)

Ukrayna Hava Kuvvetleri ise, Rusya tarafından bir gecede gönderilen İran yapımı Şahid 136/131 17 SİHA’dan 16’sının düşürüldüğünü duyurdu.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in doğum yeri olan Kryvyi Rih şehrinde ise, Rusya’ya ait bir SİHA bir idari binayı yıktı ve bir belediye kurumuna ait birkaç başka binaya da zarar verdi.

Ukrayna askerleri Zaporijya bölgesindeki Rus kuvvetlerine topçu ateşi açtı (Reuters)
Ukrayna askerleri Zaporijya bölgesindeki Rus kuvvetlerine topçu ateşi açtı (Reuters)

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya için süresi birkaç gün içinde dolacak olan tahıl anlaşmasının uzatılmasına ilişkin yeni unsurların bulunmadığını söyledi.

Peskov bugün yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in tahıl anlaşmasıyla ilgili Moskova’nın tutumunu detaylı bir şekilde açıkladığını vurguladı.

Putin, ülkesinin anlaşmaya katılımını askıya almakla tehdit etmiş ve anlaşmaya dönüşü Rusya’ya vaat edilen koşulların yerine getirilmesine bağlamıştı.

FOTO: Karadeniz’de tahıl anlaşması kapsamında bulunan bir kargo tankeri ve İstanbul Boğazı’nı geçmek için bekleyen diğer ticari gemiler (Reuters)
Karadeniz’de tahıl anlaşması kapsamında bulunan bir kargo tankeri ve İstanbul Boğazı’nı geçmek için bekleyen diğer ticari gemiler (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı, Batı’nın Kiev’e devam eden füze ve tank tedarikinin savaş alanında hiçbir şeyi değiştirmediğini iddia ederek ülkesinin savaşın başlangıcından bu yana üçte biri Batı’dan gelenler olmak üzere yüzlerce Ukrayna tankını imha etmeyi başardığını öne sürdü.

Putin, Rossiya 24 kanalına yaptığı açıklamada, uzun menzilli füzelerin kullanılmasıyla muharebe bölgesinde ciddi bir şey olmadığını söyleyerek, “Aynısı Batı’dan gelen tanklar ve piyade savaş araçları için de geçerli” diye ekledi.

4 Haziran’dan bu yana 311 tankın imha edildiğini açıklayan Putin, Leopard tankları da dahil olmak üzere bunların büyük bir kısmının, en az üçte birinin Batı üretimi olduğunu sözlerine ekledi.



Türkiye, Afrika'daki varlığını silah ve ticaretle güçlendiriyor

Türkiye, Afrika'ya çok sayıda ticari ve askeri teklifte bulunuyor (Reuters)
Türkiye, Afrika'ya çok sayıda ticari ve askeri teklifte bulunuyor (Reuters)
TT

Türkiye, Afrika'daki varlığını silah ve ticaretle güçlendiriyor

Türkiye, Afrika'ya çok sayıda ticari ve askeri teklifte bulunuyor (Reuters)
Türkiye, Afrika'ya çok sayıda ticari ve askeri teklifte bulunuyor (Reuters)

Sagir el-Haydari

Fransa'nın Afrika'daki nüfuzunun gerilediği ve Rusya ve Çin gibi diğer küresel güçlerin kıtada nüfuz mücadelesine girdiği bir dönemde, Türk diplomasisi, çok sayıda silah kullanarak kaynak zengini Afrika kıtasında daha geniş kapsamlı bir varlık gösterme arayışında kararlılıkla ilerliyor.

Türkiye, son dönemde Afrika ülkelerine Bayraktar İHA'ları gibi Türk askeri teçhizatı tedarik ederek verimli askeri ortaklıklar kurmayı başardı. Ancak iş bununla da bitmiyor, Ankara’nın, Afrika Boynuzu gibi bölgelerdeki ciddi krizlerin yatıştırılmasını sağlayan arabuluculukları da bulunuyor.

Bu çabaların bir parçası olarak geçtiğimiz günlerde düzenlenen Antalya Forumu'na, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud başta olmak üzere çok sayıda Afrikalı yetkili katıldı. Ne var ki Ankara'nın oynamaya başladığı ileri rollere rağmen Fransa gibi diğer güçlerin yerini alıp alamayacağı belirsiz.

Stratejik ortak

Aralık 2024'te Türkiye Etiyopya ile Somali arasında arabuluculuk yapacağını duyurdu ve bu adım iki ülke arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesiyle sonuçlandı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, anlaşmayı “tarihi” olarak niteledi.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre Türkiye, Afrika'daki diplomatik varlığını önemli ölçüde pekiştirdi. Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, 2002 yılında 12 olan büyükelçilik sayısı, 2022 yılında 44 büyükelçilik ve konsolosluğa yükseldi. Bu arada Ankara'daki Afrika diplomatik temsilcilikleri 2008'de 10 iken 2023'te 38'e çıktı.

Siyasi araştırmacı Taha Avdetoğlu, “Türkiye, Fransa gibi diğer sömürgeci ülkelerin aksine, Afrika kıtasındaki varlığını stratejik bir ortak olarak güçlendirmeyi başardı. Coğrafi konumu ve birçok alandaki uzmanlığından yararlanarak uzun vadeli ilişkiler geliştirdi, Afrika, Türkiye'nin jeostratejik çıkarları için önemli bir derinlik haline geldi” değerlendirmesinde bulundu.

fdghyjukı
Türkiye Afrika kıtasındaki varlığını stratejik bir ortak olarak güçlendirmeyi başardı (Reuters)

Avdetoğlu sözlerine şöyle devam etti: “Türkiye'nin, askeri üs kurmuş olduğu Somali'de, enerji güvenliği ve petrol arama gibi birçok kanaldan nüfuzunu artırmaya çalıştığını da gözlemledik. Türkiye, Afrika'da nüfuzunu tesis etme konusunda zorlu meydan okumalarla karşı karşıya kaldı. Özellikle uluslararası alanda Türkiye’nin rolünden derinden rahatsız olan bir diğer büyük güç olan Fransa ile karşı karşıya geldi. Türkiye yumuşak diplomasiyle başarıya ulaştı, dolayısıyla özellikle kıtada elde edilen başarıların ışığında, Türk-Afrika ilişkilerinin Ankara'nın dış politikasında önemli bir yer tutacağına inanıyorum. Bu sadece siyasi ve ekonomik yakınlaşmayla sınırlı kalmayacak, aynı zamanda savunma sanayi gibi hassas ve önemli bir alanı da kapsayacak.”

Nitekim Türkiye, birçok Afrika ülkesine askeri teçhizat temin etti ve Bayraktar İHA'ları şu anda kıta semalarında uçuyor. Bu adımların, Fransa'nın kıtadan güçlerini ve askeri teçhizatını çekmek zorunda kalmasının neden olduğu zararı telafi etme amacı taşıdığı düşünülüyor.

Ekonomik iş birliği

Türkiye'nin Afrika'ya olan ilgisi yeni değil. Ankara, 2005 yılında Afrika Birliği'nde daimi gözlemci statüsü elde etti ve o tarihten bu yana zorlu Afrika denkleminde kendine yer edinmeye çalışıyor. Türkiye Cumhurbaşkanı, 2008'den bu yana yaklaşık 30 Afrika ülkesini ziyaret etti ve kobalt ve uranyum gibi değerli madenlere ev sahipliği yapan kaynak zengini bu ülkelere yatırımların yönlendirilmesini istedi.

Avdetoğlu şunu da söyledi: “Türkiye, ekonomik iş birliğiyle Afrika'da ilişkiler kurdu ve güçlendirdi. Son yıllarda enerji ve altyapı yatırımlarını artırarak geniş bir diplomatik rol üstlendi. Afrika ülkelerinde yeni konsolosluklar açıldı, önemli insani yardımlar sağlandı, güvenlik ve askeri iş birliği arttı. Türkiye ile Afrika arasındaki ticaret hacmi 2003 yılında 3 milyar dolar seviyesinden 2023 yılında yaklaşık 35 milyar dolara yükseldi.”

Genişleyen nüfuz

Afrika meseleleri konusunda uzman siyasi araştırmacı Muhammed Turşin ise, “Türkiye'nin Afrika'daki nüfuzu, birçok bölgesel güç gibi, giderek genişlemeye başladı. Ankara bu nüfuzu uzun yıllar boyunca burslar, yardımlar, yardım projeleri ve sivil toplumu destekleme yoluyla yumuşak diplomasiyi kullanarak oluşturdu” dedi.

Turşin, yumuşak diplomasinin Afrika'da Türkiye’nin nüfuzunu güçlendirme ve pekiştirmede başarılı olduğunu, son olarak Türkiye’nin, askeri ortaklıklardan yararlanarak Afrika ülkelerine Bayraktar gibi gelişmiş silah sistemleri tedarik etmeye başladığını sözlerine ekledi.

Turşin’e göre “Türk stratejisi askeri ve ekonomik boyutlara dayandı ve genellikle yumuşak diplomasiyi kullandı. Ankara, pek çok uluslararası güçten farklı bölgesel yönelimlere sahip ve her zaman kendi çıkarlarını ve ortaklık kurduğu ülkelerin çıkarlarını ön planda tutuyor.”

Türkiye, Fransa'nın Burkina Faso, Nijer, Mali gibi ülkelerden çekilmesinden faydalanmaya çalışarak, bu ülkelere askeri teçhizat temin etmeyi teklif etti. Bayraktar İHA'ların teslim edildiği Mali gibi bunlardan bazılarıyla anlaşmalar yapılmış durumda.

Sınırlı güç ve kapasite

Erdoğan, son döneminde ülkesinin Afrika ile ticaret hacmini 75 milyar dolara çıkarma arzusunda olduğunu dile getirdi. Ancak Rusya ve Çin gibi diğer bölgesel güçlerin de aynı şeyi yapmaya çabaladığı bir ortamda Ankara'nın bunu başarabileceği belirsiz.

Türkiye'nin Afrika'da yaklaşık 71 askeri ataşesi bulunuyor ve askeri satışları, insansız hava araçları ve diğer ekipmanlarla birlikte yaklaşık 328 milyon dolara yükseldi.

Nijeryalı siyasi araştırmacı Muhammed Aval, “Türkiye'nin gücü ve kapasitesi, Rusya gibi doğrudan çatışmalara dahil olmuş diğer ülkelerle karşılaştırıldığında sınırlı. Ancak Ankara'nın politikasının olumlu bir yönü de var; müdahalede bulunduğunda riskleri azaltması” dedi.

Aval, “Türkiye'nin ekonomik ve ticari alan ile sınırlı kalması, kendisi açısından olumlu bir nokta. Ancak askeri teçhizatını tanıtma hamlesi, ulusal güvenlikleri üzerindeki olumsuz etkilerinden zaten korkan diğer Afrika ülkelerinin öfkesini uyandırabilir” diye ekledi. “Özellikle Sahel bölgesinde yeni nesil yöneticilerin yükselişiyle birlikte Türkiye'nin Afrika'da yaşanan siyasal ve ekonomik değişimleri dikkatle ele alması gerektiğini” vurguladı.

.