ABD, Estonya’dan casuslukla suçlanan bir Rus’u teslim aldı

ABD Adalet Bakanlığı’nın Washington’daki genel merkezi (Reuters)
ABD Adalet Bakanlığı’nın Washington’daki genel merkezi (Reuters)
TT

ABD, Estonya’dan casuslukla suçlanan bir Rus’u teslim aldı

ABD Adalet Bakanlığı’nın Washington’daki genel merkezi (Reuters)
ABD Adalet Bakanlığı’nın Washington’daki genel merkezi (Reuters)

ABD, cuma günü Estonya’dan teslim aldığı bir Rus casusu kendi topraklarında gözaltına alarak Moskova ile esir takası yapmaya çalışıyor.

Vadim Konoshinok, hakkındaki iddianameye göre geçen yılın sonlarında Estonya'da Amerikan yapımı yarı iletkenler ve keskin nişancı tüfekleri için mühimmatla Rus sınırını geçmeye çalışırken yakalanmıştı.

Amerika Birleşik Devletleri, onun, ABD elektronik eşyalarını ve ihracat kontrollerine tabi diğer malları elde etmek için "Rus istihbarat servislerinin gözetimi altında" çalışan, beşi Rus ve ikisi Amerikalı olmak üzere yedi kişiden oluşan bir kaçakçılık çetesinin merkezi unsuru olduğunu söylüyor.

ABD’li yetkililer Konoshinok operasyonunda, yaklaşık yarım ton ABD mühimmatının ele geçirildiğini bildirdi.

Sanık, komplo, ihracat kontrollerini ihlal, kaçakçılık ve kara para aklama suçlarından 30 yıla kadar hapisle yargılanıyor.

ABD Adalet Bakanlığı yetkilisi Andrew Adams, Vadim Konoshinok’un Rusya’ya yasadışı Ukrayna işgalinde kullanması için ABD tarafından geliştirilmiş mühimmat sağladığını belirtti.

Konoshinok’un ABD’ye iadesi, Washington’un Rusya’da hapsedilen ABD vatandaşlarının iadesini müzakere etmeye çalıştığı bir dönemde gerçekleşti.

Bunlar arasında bir Rus mahkemesi tarafından casusluktan hüküm giymiş kurumsal güvenlik yetkilisi Paul Whelan ve casuslukla suçlanan Wall Street Journal muhabiri Ivan Gershkovitch de bulunuyor. ABD, Gershkovitch’un casuslukla ilgisi olduğu iddialarını reddediyor. Ancak bunların Rus mahkumlarla takas edilip edilmeyeceğini görmek için müzakere ediyor.

ABD Başkanı Joe Biden, geçen perşembe günü Finlandiya’da “Esir takası konusunda ciddiyim” dedi. Ayrıca “Rusya’da veya başka bir yerde yasadışı bir şekilde alıkonulan Amerikalıları serbest bırakmak için elimizden gelen her şeyi yapma konusunda ciddiyim. Bu süreç devam ediyor” açıklamasında bulundu.

ABD, geçen aralık ayında Rus silah kaçakçısı Viktor But’u, Rusya’da uyuşturucu suçlamasıyla hapsedilen Amerikalı basketbolcu Brittney Griner ile takas etti.

Nisan 2022’de Rusya, iki yıl önce iki Rus polisine saldırmaktan hapse atılan eski bir ABD deniz piyadesi olan Trevor Reed’i serbest bıraktı.

ABD ise uyuşturucu kaçakçılığından hapsedilen bir Rus pilotu serbest bıraktı.

ABD ayrıca, geçen yıl Yunanistan’dan sınır dışı edilen Rus kara para aklayıcı Alexander Vinnik’i ve 2021’de Güney Kore’den iade edilen bilgisayar korsanı Vladimir Dunaev’i de elinde tutuyor.

Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) haberine göre ABD, Washington’da sahte kimlikle yüksek lisans yapan Rus casusu Sergey Cherkasov’u da Brezilya’dan teslim almak istiyor.



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.