Rusya binlerce yetkilinin iPhone kullanmasını neden yasakladı?

Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)
Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)
TT

Rusya binlerce yetkilinin iPhone kullanmasını neden yasakladı?

Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)
Rusya Ticaret Bakanlığı iPhone’ların iş amaçlı kullanımını yasakladı (Reuters)

Rus yetkililer, ABD merkezli teknoloji şirketine karşı artan casusluk endişeleri üzerine, binlerce yetkili ve devlet çalışanının iPhone ve diğer Apple ürünlerini kullanmasını yasakladı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times gazetesinden aktardığı habere göre, Rusya Ticaret Bakanlığı, Pazartesi gününden itibaren iPhone’ların ‘iş amaçlı’ tüm kullanımının yasaklanacağını bildirdi.

Dijital Kalkınma Bakanlığı ve Rusya’nın Ukrayna’daki savaş araçlarını tedarik ettiği için Batı tarafından yaptırım uygulanan, Rus devletine ait şirket Rostec, Ticaret Bakanlığı ile aynı adımı atacaklarını açıkladı.

Önde gelen bakanlıklar ve kurumlarda iPhone’lar, iPad tabletler ve diğer Apple cihazlarının yasaklanması, Kremlin ve Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB), ABD istihbarat teşkilatlarının Rus devlet kurumlarını hedef alan casusluk faaliyetlerine ilişkin artan endişelerini yansıtıyor.

Apple ürünlerini yasaklayan bir devlet kurumuna yakın bir kaynak, “Bakanlıklardaki güvenlik yetkilileri, ki bunlar bakan yardımcıları gibi sivil görevlerde bulunan FSB çalışanlarıdır, iPhone’ların artık güvenli kabul edilmediğini ve alternatiflerin aranması gerektiğini duyurdu” dedi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Şubat 2022’de Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından bir ay sonra, sağlık, bilim ve finans sektörünü içeren devlet kurumlarının kritik altyapılarında 2025’ten itibaren yabancı yazılım kullanılmasını yasaklama kararı aldı.

Rusya güvenlik ve istihbarat servisleri uzmanı Andrey Soldatov konuya ilişkin şu açıklamayı yaptı;

“Rus yetkililer, ABD’nin ekipmanlarını gizlice telefon dinlemek için kullanabileceklerine gerçekten inanıyor. FSB, resmi temaslar için iPhone’ların kullanılması konusunda uzun süredir endişeliydi, ancak başkanlık yönetimi ve diğer yetkililer, sırf iPhone’ları sevdikleri için bu konudaki kısıtlamalara karşı çıktılar.”

Devlet kurumuna yakın bir kaynak, benzer yasakların Maliye ve Enerji Bakanlıkları ile diğer resmi kurumlarda halihazırda yürürlükte olduğunu veya uygulanmak üzere olduğunu söyledi.

Ticaret Bakanlığı’ndan yetkili Vasily Osmakov, bakanlığın uyguladığı yasağın, iş faaliyetleriyle ilgili e-mail yazışmalarını kapsadığını belirtti.

Yasağı uygulayan bakanlıklardan birine yakın bir kaynak, “Bilişim departmanı uzmanları, birisi iPhone’dan iş e-mailini açtığında rapor veriyor. Kontrol etmesi kolay” dedi.

Rostec şirketinden bir yetkili de Financial Times’a yaptığı açıklamada, yasağın tüm Apple ürünlerini kapsadığını ve kişisel kullanımı içermediğini söyledi.

Söz konusu bir bakanlıktan kaynak, “Herkes bunun uygun olmadığından ve yanlarında başka bir telefon veya tablet taşımak zorunda kaldıklarından şikayet ediyor” ifadelerini kullandı.

Rus siber güvenlik uzmanı Alexey Lukatsky, yetkililerin Rus yapımı Aurora işletim sistemini çalıştıran cihazlara kalıcı olarak geçiş yapıp yapmayacağından şüphe ettiğini dile getirdi.

Lukatsky, “Daha önce de, güvenlik hizmetleri tarafından onaylanmamış cihazlarda iş e-mailinin kullanımına ilişkin kısıtlamalar vardı. Ancak çoğu yetkili buna uymadı. Şimdi de, buna uyup uymayacakları belirsiz” dedi.

Moskova’nın Apple’a karşı savaşı, FSB’nin 1 Haziran’da ‘ABD istihbarat teşkilatlarının Apple cihazlarını kullanarak yaptığı bir casusluk operasyonunun’ ortaya çıkarıldığını açıklamasının ardından başladı.

Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov geçen ay yaptığı bir açıklamada şunları söyledi;

“Başkanlık yönetimindeki herkes iPhone’un açığa çıktığını ve resmi amaçlarla kullanılmasının kabul edilemez ve yasak olduğunun farkındadır.”

FSB’ye göre, hem Rus SIM kartlarına sahip, hem de NATO ülkelerinin yanı sıra İsrail, Suriye ve Çin’deki Moskova diplomatik misyonlarında kayıtlı olan birkaç bin iPhone’a, Apple ve ABD Ulusal Güvenlik Teşkilatı arasındaki ‘yakın koordinasyonu’ gösteren izleme yazılımı bulaştı.

FSB ayrıca, herhangi bir kanıt göstermeden, Apple’ın ABD istihbarat servislerine ‘Beyaz Saray’ın ilgi alanına giren kişiler üzerinde çok çeşitli kontrol araçları’ sağladığını iddia etti.

Apple ise yaptığı açıklamada, “Herhangi bir Apple ürününe ‘arka kapı inşa etmek’ için hiçbir hükümetle çalışmadık ve asla çalışmayacağız” ifadeleriyle, söz konusu iddiaları yalanladı.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitriy Medvedev, “Büyük bir teknoloji şirketi istihbarat teşkilatıyla işbirliği yapmadığını iddia ettiğinde ya utanmadan yalan söylüyordur, ya da iflas etmek üzeredir” şeklinde bir açıklama yaptı.



Trump gümrük vergileri konusundaki tutumunu değiştirmeyince dünya piyasaları panikledi

Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)
Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)
TT

Trump gümrük vergileri konusundaki tutumunu değiştirmeyince dünya piyasaları panikledi

Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)
Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)

Asya-Pasifik bölgesindeki finans piyasaları, ABD Başkanı Donald Trump'ın dünyanın geri kalanına yönelik genel gümrük tarifelerinin dünya borsalarında yeni bir kara günü tetikleme tehdidi nedeniyle bugün panik modunda. Trump'ın gümrük vergilerinin cumartesi günü yürürlüğe girmesinin ardından bugün açılan ilk borsalar çakıldı. Öğle saatlerinde Hong Kong'da yüzde 12, Taipei'de yüzde 9,7, Pekin'de yüzde 8,7, Tokyo'da yüzde 6,4, Şanghay'da yüzde 6,3, Seul'de yüzde 4,9 ve Mumbai'de yüzde 3 düşüş ile 16 yılın en kötü seansı yaşandı.

Avrupa borsaları da bugünkü işlemlere keskin bir düşüşle başladı. Çöküş, cuma günü birçok Asya piyasasının hafta sonu için kapanmasının ardından telafi edici gümrük tarifeleri uygulayacağını açıklayan Çin'in tepkisiyle daha da şiddetlendi.

SPI Asset Management analisti Stephen Innes, “Bu artık sadece bir ticaret anlaşmazlığı değil; kuralları ‘ortadan kaldırılan’ küresel ekonomik sistemin tamamen yeniden işlenmesi” dedi. Bu arada pek çok ülke Trump'ı kendilerini gümrük vergilerinden muaf tutmaya ikna etmek için çaba sarf ediyor.

sxdfrgthy
Şanghay'ın Lujiazui finans bölgesinde bir elektronik panoda hisse senedi endeksleri gösteriliyor. (Reuters)

ABD Hazine Bakanı Scott Besant NBC'ye verdiği demeçte, “50'den fazla ülke tarife bariyerlerini ve vergilerini düşürmek ve döviz kuru manipülasyonlarını durdurmak için hükümete ulaştı” dedi. Trump, ABD'nin ekonomik ortaklarını ülkesini ‘yağmalamakla’ suçlayarak, tüm ABD ithalatına yüzde 10'luk genel gümrük vergisi uygulama kararı aldı.

Küresel ticaret üzerindeki etki çarşamba günü, başta Çin'e yüzde 34 ve Avrupa Birliği'ne (AB) yüzde 20 olmak üzere, ABD'ye ithal ettiklerinden daha fazla ihracat yapan ülkelerin uzun bir listesine uygulanan ek gümrük vergileriyle yoğunlaşacak. Trump dün Truth Social platformunda “Çin, AB ve diğer pek çok ülkeyle büyük bir ticaret açığımız var. Bunu çözmenin tek yolu ABD'ye on milyarlarca dolar kazandıracak gümrük vergileridir. Bu harika bir şey” diye yazdı. Besant ise ticaret ortakları konusunda, “Sundukları teklifin inandırıcı olup olmadığını göreceğiz. Çünkü 20, 30, 40 ya da 50 yıllık kötü davranışlardan sonra her şeye sıfırdan başlayamayız” ifadelerini kullandı.

sdfergty
Pekin'de Çin borsasının hareketlerini gösteren ekranın önünden geçen bir adam (AFP)

Çin, ABD'den ithal edilen mallara yüzde 34 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıklayarak karşılık verirken, Ticaret Bakanı Yardımcısı Ling Ji dün ABD'li şirketlerin temsilcilerine yaptığı açıklamada, “Çin'in karşı önlemlerinin sadece Çin'deki işletmelerin meşru hak ve çıkarlarını korumayı değil, aynı zamanda ABD'yi çok taraflı ticaret sisteminin doğru yoluna geri döndürmeyi amaçladığını” söyledi ve ülkesinin yabancı yatırımlar için ‘güvenli ve umut verici bir ülke’ olmaya devam edeceği sözünü verdi.

Avrupalılar ise bugün Lüksemburg'da AB dış ticaret bakanlarının ‘Avrupa'nın ABD'ye vereceği yanıtı’ belirlemek üzere yapacakları toplantı öncesinde hafta sonu temaslarını hızlandırdı. Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer dün yaptığı açıklamada, küresel ticaret sistemindeki kargaşayı yorumlayarak, “Bildiğimiz dünya sona erdi” dedi.

‘İyileşme için tedavi’

Trump dün Air Force One'da borsadaki ağır düşüşle ilgili bir soruya yanıt olarak, “Bazen iyileşmek için tedavi görmeniz gerekir” cevabını verdi. Vadeli işlem sözleşmeleri, perşembe ve cuma günleri yaşanan çöküşün ardından pazar gecesi-pazartesi günü Wall Street'te yeni bir düşüş yaşanacağına işaret etti.

Trump'ın ticaret danışmanı Peter Navarro Fox News'e verdiği demeçte, “Satmazsak para kaybedemeyiz. Şu anda akıllı strateji paniğe kapılmamaktır” ifadelerini kullandı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün Beyaz Saray'da Trump ile bir araya gelecek. Görüşmede Cumhuriyetçi Başkan'ın İsrail'e uyguladığı yüzde 17'lik gümrük vergisinin yanı sıra Gazze Şeridi'ndeki savaş ve İran meselesinin de ele alınması bekleniyor.

Diğer yandan Vietnam lideri To Lam, iki ülkenin ‘mümkün olan en kısa sürede bir anlaşmaya varabilmesi’ için ülkesinin ABD'ye ihracatına yönelik yüzde 46'lık gümrük vergisinin yürürlüğe girmesinden önce ‘en az 45 gün’ süre istedi.

Besant, “Bu birkaç gün ya da birkaç hafta içinde müzakere edebileceğiniz bir şey değil” uyarısında bulunarak, artırılan tarifelerin en az birkaç ay yürürlükte kalabileceğini ima etti.

Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett, güncellemeleri başlatmayı teklif eden ülkelerin ‘bu tarifelerin yüksek bir yüzdesine tabi olacaklarını fark ettikleri için bunu yaptıklarını’ söyledi. Yeni gümrük vergilerinin ABD ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratacağı yönündeki uyarılara karşı çıkan Hassett, ‘fiyat artışları olacağını’ kabul etti. Hassett, “ABD'li tüketiciler üzerinde büyük bir etki göreceğimizi sanmıyorum” dedi.

Ancak çoğu ekonomist, ABD'ye ithal edilen ürünlere yönelik yeni gümrük vergilerinin enflasyonu hızlandırmasını ve tüketimi azaltmasını bekliyor.