Netanyahu’nun müttefikleri, iç savaşı önleyecek bir çözüm bulması çağrısı yaptı

İsrail hükümetinin darbe planındaki ilk yasanın onaylanmasıyla birlikte

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, konuşma yapıyor (DPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, konuşma yapıyor (DPA)
TT

Netanyahu’nun müttefikleri, iç savaşı önleyecek bir çözüm bulması çağrısı yaptı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, konuşma yapıyor (DPA)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, konuşma yapıyor (DPA)

Binyamin Netanyahu hükümetinin yargıyı zayıflatma planındaki ilk yasa tasarısının Knesset (Meclis) Anayasa Komisyonu’nda kabul edilmesiyle birlikte İsrail İç Güvenlik Teşkilatı Şin Bet’in eski direktörü Nadav Argaman, yasanın onaylanmasının sonuçları hakkında uyarı yaptı. Aynı şekilde iktidar ortağı dindar Birleşik Tevrat Yahudiliği, Netanyahu’ya planı durdurması ve böylece bir iç savaşa dönüşmesini engellemesi için alenen çağrıda bulundu.

Yargı reformu karşıtı protestocular, dün akşam bir ‘direniş gecesi’ gerçekleştirdi. Ayrıca Knesset’teki Anayasa, Hukuk ve Adalet Komitesi’nin çarşamba gecesi yasa tasarısını onaylamasının ardından İsrail genelinde gösteriler düzenlendi.

Yated Ne’eman gazetesi, durumun son derece tehlikeli hale geldiğini ve hiçbir şeyin devlet içerisindeki bozulmanın kardeşler arasındaki bir savaşa dönüşmeyi hak etmediğini açıkladı. Ayrıca koşulların, sorumlu bir karar verilmesini ve ne kadar acı verici olursa olsun planın durdurulmasını gerektirdiğini söyledi.

Nihayetinde Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi Başkanı Moshe Gafni, muhalefeti yatıştırmak amacıyla yasanın hükümlerini hafifletmek için Netanyahu ile hızlı görüşmeler yapacağını duyurdu. Gafni ayrıca, Netanyahu’nun bu istişarelerin sonuçlarını perşembe akşamı bir basın röportajında ​​açıklayacağını söyledi.

Göstericilerin Tel Aviv’den Kudüs’e yürüyüşü sürdürmek için kurdukları çadırların havadan fotoğrafı (Reuters)
Göstericilerin Tel Aviv’den Kudüs’e yürüyüşü sürdürmek için kurdukları çadırların havadan fotoğrafı (Reuters)

Şin Bet’in eski direktörü Argaman, önümüzdeki pazar ve pazartesi günü yapılması planlanan Knesset genel kurulunda yasanın hayata geçirilmesinin sonuçlarına karşı uyarıda bulunmuştu. Argaman, “Şu an trajik bir sonucu olacağı görülüyor. Bu plan, İsrail toplumunu parçalıyor ve devlet güvenliğine gerçek bir tehdit noktasına kadar, ordunun görevlerini yerine getirme yeteneğini hedef alıyor” dedi.

Medya organlarına konuşmaya karar verdiğini söyleyen Argaman, “Korkarım ki bir iç savaşın başlangıcındayız” dedi. Nadav Argaman, İsrail ordusundaki yedek kuvvetler ordu saflarında gönüllü olarak askerlik yapmayı reddetme olgusuna desteğini dile getirirken, “Çünkü bu korkunç yasa geçerse, başka bir ülkede olacağız ve o zaman bizimle imzaladıkları sözleşmeyi yerine getirmek zorunda değiliz” dedi.

“Bu gönüllüleri, pilotları ve özel birimleri suçlamak kesinlikle yanlıştır” diyen Argaman, İsrail Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi ve Şin Bet Başkanı Ronen Bar’ın görevinin Başbakan Binyamin Netanyahu ile görüşmek ve bu yasaların ölümcül sonuçlarını ona sunmak olduğunu vurguladı. Argaman, “Görevleri, Netanyahu’ya durmasını söylemektir. Bu siyasi bir tavır değil, profesyonel bir tavırdır” açıklamasında bulundu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, konuşma yapıyor (DPA)

Nadav Argaman, “Önümüzdeki pazartesi günü yasanın kabul edilmesinden sonra farklı bir ülkeye dönüşmemizden çok korkuyorum” diyerek, Netanyahu’ya yasayı savunma konusunda ‘aceleci olmama’ çağrısında bulundu. Argaman ayrıca, “Netanyahu, İsrail demokrasisini yok etmek için demokratik olarak seçilmedi. Artık İsrail Devleti'ne benim bildiğim kadar bağlı olmadığını hissediyorum. Ve bence bugün kendini imkânsız bir koalisyona adadı” ifadelerini kullandı.

Hukuk Danışmanı Gali Baharav-Miara (Facebook)
Hukuk Danışmanı Gali Baharav-Miara (Facebook)

Knesset Yasa ve Anayasa Komisyonu, gelecek hafta yapılacak ikinci ve üçüncü okumalarda yasayı oylamaya hazırlanırken, tutarsızlık bahanesini ortadan kaldıran yasa tasarısının son haline onay verdi. Komisyon, 50 saat boyunca aralıksız sürdürdüğü müzakereler sırasında, yumruk yumruğa kavgaya varan oldukça gergin bir atmosfere tanık oldu ve Komisyon başkanı muhalefet milletvekillerini oturumdan kovdu.

Öte yandan bazı bakanlar, sokakların gösterilerle kapatılmasına izin verdiği için Hukuk Danışmanı Gali Baharav-Miara’yı sert bir dille eleştirdi. Adalet Bakanlığı’nın ikinci bakanı David Amsalem, Gali Baharav’ın İsrail’deki en tehlikeli kişi olduğunu söyledi. Bu durum, Tel Aviv’deki güvenlik teşkilatlarını, ‘hayatına yönelik tehdit düzeyinde dramatik bir artışa’ karşı uyarmaya sevk etti. Bu tehdit, İsrail’de tanınmış bir şahsa yönelik en büyük tehdit olarak nitelendirilirken, bu nedenle istihbarat danışmanı, üst düzey bir şekilde korumaya aldı.

Göstericiler, perşembe günü İsrail hükümetinin planlarını protesto etmek için Tel Aviv’den Kudüs’e yürüdü (Reuters)
Göstericiler, perşembe günü İsrail hükümetinin planlarını protesto etmek için Tel Aviv’den Kudüs’e yürüdü (Reuters)

Bu onay çerçevesinde, plana karşı halk protestosu liderliği, bir uzlaşmayı reddettiklerini içeren ve yalnızca planın iptalini talep eden bir dizi yeni protesto programı ilan etti.

Üniversite rektörleri, yasanın geçişini protesto etmek için pazar günü greve gitme kararı aldı. Protesto liderliği, vatandaşlara cumartesi gösterilerine katılımı ikiye katlama ve Knesset önünde büyük bir gösteri düzenleme çağrısı yaptı.

Aynı şekilde ordu içerisindeki protesto kampanyası da devam ediyor. Birlik 8200’deki yaklaşık 50 yedek subay, İsrail Askeri İstihbarat Tümeni komutanına, hükümetin yargıyı zayıflatma planını empoze etmesi nedeniyle askerlik hizmeti için gönüllü çalışmalarını durdurduklarını bildirdi.

Bu subayların görevi, Batı Şeria, Gazze Şeridi ve Suriye dahil Arap ülkelerinde askeri operasyonlar yürütürken Özel Kuvvetlere istihbarat bilgisi sağlamaktır. Haaretz gazetesinin internet sitesine göre bu subaylar ayrıca, düşmana karşı mücadeleyi daha etkili kılmak amacıyla özel kuvvetlere eşlik ediyor ve çeşitli askeri silahlarla temas kuruyor.

İsrailli yedek askerler, çarşamba günü askerlik yapmayı reddettiklerini bildiren belgeleri bir sandığa koyuyor (AP)
İsrailli yedek askerler, çarşamba günü askerlik yapmayı reddettiklerini bildiren belgeleri bir sandığa koyuyor (AP)

Birlik 8200’deki yedek kuvvetlerde albay olan eski komutan yardımcısı, bu hafta başında yargıyı zayıflatma planındaki ilerlemeyi protesto etmek için yedek kuvvetlerde gönüllü çalışmayı derhal durduracağını duyurdu. Birliğin mevcut komutanına hitaben yazdığı mesajda, ‘makullük yasasının çıkarılmasının, İsrail Devleti’ni diktatörlüğe sürükleyecek bir yargı darbesine giden yolda ilk ve önemli adım olduğu’ ifadelerine yer verdi.

Yedek doktorlar, sağlık görevlileri ve akıl sağlığı görevlileri de yedek olarak gönüllü askerlik yapmayı bırakma kararı aldı. Aynı şekilde 161 askeri pilot ve yardımcı pilot, yedekte gönüllü hizmet vermeyi derhal bırakacaklarını açıkladı. Yayınladıkları bir dilekçede ise Hava Kuvvetleri’nin yetkilerine zarar vermenin, asgariye indirilmeye çalışılsa da düzenli olarak gerçekleştiği belirtildi. Hava Kuvvetleri’nin, ‘ilerleyen günlerde yüzlerce pilot ve yardımcı pilotun, gönüllülüklerini sonlandırdıklarını bildiren mektuplara imza atmalarına’ hazırlandığı yönünde yaygın bilgiler var.



Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
TT

Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)

Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan Deyr el-Belah şehrinde dün sabah bir fırının önünde bekleyenlerin üzerine açılan ateş sonucu 3 Filistinli kadının hayatını kaybetmesi, Gazzelilerin kötüleşen insani ve hayati koşullar karşısında içinde bulundukları trajedinin boyutlarını gözler önüne seren sahnelere bir yenisini daha ekledi. Deyr el-Belah'taki el-Beraket Caddesi üzerinde bulunan ‘Zadna 2’ adlı fırınının önünde meydana gelen olayda, ateşin hangi koşullarda açıldığı ve doğrudan mı yoksa bir hata sonucu mu açıldığı konusunda çelişkili açıklamalar yapıldı.

xsvdfd
Deyr el-Belah'ta ekmek almak için uzun kuyruklarda bekleyen Filistinliler (Arşiv - Reuters)

Filistinliler her gün saatlerce fırınların önünde yaklaşık 22 ekmekten oluşan tek bir ‘torba’ ekmek alabilmek için uzun kuyruklar oluşturuyor. Olayın yaşandığı fırın, bölgenin en bilinen fırınlardan biri. Bu fırın aynı zamanda İsrail’in Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaşın başlamasından çalışmayı hiç durdurmayan tek fırın, ancak trajik olaydan sonra kapılarını kapatmak zorunda kaldı.

Fırının sahipleri ise kadınların fırının dışında yaşanan izdihamın ardından fırının dışından açılan ateş sonucu öldürüldüklerini söylediler. Bir kaynak, ateşin fırın önünde düzeni sağlamak ve fırını hırsızlığa karşı korumak için orada bulunan korumalar tarafından açılmadığını, fırın dışında iki ailenin üyeleri arasındaki bir mesele olduğunu belirtti. Görgü tanıkları, ateşin korumalardan biri tarafından açıldığını, ancak korumanın doğrudan insanarın üzerine ateş açmadığını, havaya ateş ettikten sonra silahının boşalması sonucu olayın yaşandığını anlattılar.

scv
Gazze'nin orta kesimlerinde kapalı bir fırının önünde duran Filistinliler (Arşiv - AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Deyr el-Belah'tan bir kaynak, ateş açan kişinin ailesinin misilleme korkusuyla evlerini terk etmek zorunda kaldığını söyledi. Öldürülen kadınların Gazze şehrinden yerinden edilmiş kişiler olduğuna dikkati çeken kaynak, ateş açan kişinin, Gazze Şeridi'nin orta ve güney bölgelerinde giderek zorlaşan büyük kıtlık karşısında vatandaşların ekmek temin edebilmeleri için fırın sahipleri ile Deyr el-Belahlı aileler arasında yapılan anlaşmanın bir parçası olarak, fırının korunmasına katkıda bulunmak amacıyla fırının önünde durduğunu açıkladı. Deyr el-Belah'ta 300 binden fazla kent sakininin yanı sıra yaklaşık 850 bin yerinden edilmiş kişi bulunuyor.

srfg
Gazze'de bir torba ekmek aldıktan sonra el sallayan bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Olay üzerine şehrin muhtarları ve ileri gelenleri duruma müdahale ederek durumun daha da kötüleşmesini ve herkesin kontrolü dışında bir misillemenin ortaya çıkmasını önlemeye çalıştı. Sosyal medyada bazı vatandaşlar, Deyr el-Belah'a giren un miktarını fırınlara paylaştırmaya ve diğer ailelerin de benzer bir pay almasını sağlamak için aile başına sadece bir torba ekmek satmaya karar vermelerinin ardından yaşanan olaydan muhtarları, bölgenin önde gelenlerini ve yetkili kişileri sorumlu tuttu. Bazıları, fırınlardaki yoğunluğu arttırmak ve vatandaşları bir öğün için yeterli olmayan bir torba ekmek almak için uzun saatler kuyruklarda bekleterek aşırı yük altına sokmak yerine her aileye bir çuval un dağıtılabileceğini düşünüyor.

k7ıı8
Gazze'deki bir fırından ekmek aldıktan sonra sevinç içindeki bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Saatlerce kuyrukta bekledikten sonra fırının içinde bir torba ekmeğin fiyatı 3 şekel (1 doların biraz altında) iken, fırının dışındaki fiyat 30 ile 40 şekel (yaklaşık 11 dolar) arasında değişiyor. Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde bir çuval unun fiyatı bin şekel ve üzerinde (yaklaşık 255 dolar) bir fiyata ulaşmış durumda.

Gazze Şeridi’nin merkezi ve güneyi, İsrail'in uygulamaları ve hırsız çetelerinin insani yardımları çalması nedeniyle ciddi bir un sıkıntısı çekiyor. Ancak kuzeydeki durum, bölge sakinlerinin açlıklarını gidermek için hayvan yemi öğütmek zorunda kaldıkları aylarca süren kıtlıktan sonra şu an daha iyi.

Gazze Şeridi'nin merkezinde ve güneyinde yaşanan acılar yaklaşık bir ay önce başlamış, gıda yardımları durdurulmuş ve girişine izin verilen yardımların büyük bir kısmı çalınması nedeniyle insani durum daha da kötüleşmişti.

Birleşmiş Milletler (BM) sözcüsü Stephane Dujarric'e göre İsrail güçleri geçtiğimiz hafta 129 farklı insani yardımın üçte ikisinin Gazze Şeridi'ne ulaşmasını engelledi. Mevcut durum, fırın sahiplerini unlarını korumak ve hırsız çeteleri tarafından çalınmasını önlemek için silahlı korumalar tutmaya itti. Bazı fırınlar bu silahlı adamları güvenlik görevlisi olarak tutarken, bölgenin önde gelenleri, muhtarlar ve yetkili kuruluşlar da yaşadıkları bölgelerdeki fırınları korumaları için ailelerden silahlı adamlarla anlaştı. Bölge sakinleri İsrail'in yeterli miktarda yardımın girişini manipüle etmeye devam edeceğinden korkuyor. Çünkü bu durum, Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde, aynı koşulları birkaç aydır daha ağır bir şekilde yaşayan kuzeye kıyasla daha fazla artmakta olan kıtlığı daha da kötüleştirecek.