Ukrayna bir buçuk senedir süren savaşın etkisiyle dünyada en fazla mayınlı alana sahip ülke oldu. Uruguay'ın yüzölçümü kadar arazide mayın var. Uzmanlar, bunların temizlenmesi için onlarca yıl ve milyarlarca dolar gerektiğini söylüyor
Tabloysa aslında net değil. Zira süren çatışmalar ve patlamalar, tehlikenin asıl boyutunu gizliyor. Ukrayna yönetimi ve mayın temizliğiyle uğraşan bağımsız yardım kuruluşlarının anlattıkları, karamsar olmaya yetecek türden.
Birleşik Krallık merkezli Mines Advisory Group'tan (Mayın Danışma Grubu) Greg Crowther, patlamamış mühimmata da dikkat çekerek "Ukrayna'da görülenlerin eşi benzeri son 30 yılda yok" diyor.
ABD'nin Ukrayna'ya gönderdiği misket bombaları da bu tehlikeyi büyütüyor zira dağılan bu patlayıcıların infilak etmemesi sık görülen bir durum.
Birleşmiş Milletler kayıtlarına göre, savaşın başladığı 2022 şubatından 2023 temmuzuna kadar bu patlayıcılar yüzünden 22'si çocuk 298 sivil öldü, 632'si de yaralandı.
Slovakya merkezli düşünce kuruluşu GLOBSEC'in yeni yayımladığı rapor, Ukrayna'nın yüzde 30'una yakınında ciddi çatışma görüldüğünü ve buralarda hem tehlikeli hem de maliyetli temizlik operasyonlarının yapılması gerektiğini ortaya koyuyor.
Bu alan 173 bin 500 kilometrekareyi biraz geçiyor. Kıyaslama yapacak olursak Uruguay'ın yüzölçümü yaklaşık 176 bin kilometrekare. Türkiye'nin en geniş alana sahip coğrafi bölgesi olan Doğu Anadolu'nun 165 bin kilometrekareyi bulduğu düşünüldüğünde Kiev yönetiminin önündeki zorlu iş daha iyi anlaşılabilir.
Siviller de gerekli eğitim ve ekipmanla mayın temizleme işine girişse de görev başındaki facialara karşı bağışıklığa sahip değil. Ukraynalı yetkililer çok sayıda kişinin patlayıcıları kaldırırken sakatlandığını belirtirken net bir sayı veremiyor.
Savaşta iki taraf da mayın kullanıyor. Diğer yandan Ukrayna'nın karşı saldırısı, Rusya'nın ele geçirdiği noktalardaki çalışmalarını daha da artırmasına neden oldu.
ABD'nin Washington Post gazetesi, konuyla ilgili haberinde Moskova'ya bağlı güçlerin pek çok yerde yasaklı olan anti-personel mayınlarını daha yaygın kullandığını belirtiyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü, Rusların bu mayınların en az 13 farklı çeşidiyle birlikte bubi tuzaklarını da kullandığını saptadı. Kanıtlara göre Ukrayna da en az bir çeşit anti-personel mayınından istifade etti.
Tanksavar mayınları da iki tarafın kullandığı ve kullanımı tartışmalı silahlar arasında.
Ukrayna'nın tehlikeli bölgeleri o kadar fazla ki, bazı uzmanlar buraların temizlenmesi için 500 ekibin 757 yıl boyunca çalışması gerektiğini öne sürüyor.
Dünya Bankası'nın tahminlerine göre Ukrayna'nın mayından arındırılmasının 10 yıllık maliyeti neredeyse 37,5 milyar doları buluyor. ABD Dışişleri Bakanlığı'nın bu iş için ayırdığı 95 milyon dolarsa devede kulak kalıyor.
Independent Türkçe, Washington Post, AA
Elon Musk, federal hükümet içinde "israf, dolandırıcılık ve suistimal"i ortaya çıkarma amacıyla DOGE'u yönetirken pek çok toplu işten çıkarma hamlesi yapıldı (AFP)