İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Avrupa Birliği (AB) ile Tunus arasında imzalanan ve göçmenlerin kıtaya girişini sınırlamayı amaçlayan model anlaşmaya benzer şekilde, göçmenlerin menşe ülkeleri ile ev sahibi ülkeler arasında yeni işbirliği yöntemlerinin benimsenmesi amacıyla 23 Temmuz’da Roma’da Akdeniz ülkelerinin liderlerini kabul etti. Meloni, konferansı ‘Roma süreci’ olarak adlandırarak önceliklerini belirleyerek başlattı. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre İtalya Başbakanı, düzensiz göçle mücadele, yasal göç akışlarını yönetme, mültecileri destekleme ve Afrika’nın, özellikle de göçmenlerin çıkış ülkelerinin kalkınmasını desteklemek için yaygın işbirliğine değinirken, bunlar olmadan tüm çalışmaların yetersiz kalacağını dile getirdi.
Konferansa BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Moritanya Devlet Başkanı Muhammed Veled Gazvani, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Devlet ve Hükûmet Başkanları Konseyi Başkanı Charles Michel ve BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi de dahil olmak üzere bölgeden, Avrupa Birliği’nden (AB) ve uluslararası finans kuruluşları liderler katıldı. Malta, Mısır, Libya, Etiyopya, Cezayir, Ürdün, Lübnan ve Nijer başbakanları ile Suudi İçişleri Bakanı Prens Abdulaziz bin Suud bin Nayef de katılımcılar arasında yer aldı. Diğer ülkeler de kendilerini temsil etmesi için bakanlar gönderirken, Fransa ve İspanya herhangi bir temsilci göndermedi.
Düzenli göç konusunda açılım
Meloni, İtalya hükümetinin yasal yollarla daha fazla kişiyi kabul etmeye açık olduğunu dile getirirken, “Avrupa ve İtalya’nın göçe ihtiyacı var” dedi. Ayrıca tehlikeli bir yolculukla Akdeniz’i yasa dışı yollardan geçmeye çalışan göçmenlerin önüne geçmek için daha fazla adım atılması gerektiğini vurgulayan İtalya Başbakanı, “Kitlesel yasa dışı göç hepimize zarar veriyor. En zayıflar pahasına zengin olan ve güçlerini hükümetlere karşı bile kullanan suç grupları dışında kimse bundan fayda sağlamaz” dedi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Meloni’nin 27 ülkeden oluşan AB’ye göç için yasal yollar sağlanması çağrısına desteğini dile getirdi.
Göçmenler için önemli bir çıkış noktası olan AB ve Tunus, geçen hafta insan kaçakçılarına karşı sert önlemler alınmasını ve sınır kontrollerinin sıkılaştırılmasını içeren bir ‘stratejik ortaklık’ anlaşması imzaladı. Avrupa, Tunus’un tükenmiş ekonomisini desteklemek için 1 milyar euro (1,1 milyar dolar) yardım sözü verdi ve 100 milyon euro da yasadışı göçle mücadele için tahsis edildi. Ursula von der Leyen, konferans sırasında “Tunus ile anlaşmamızın bölgedeki diğer ülkelerle ortaklıklar kurmak için bir model ve gelecek için bir model olmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Kaynak ülkelerin desteği
2022’de kendisini iktidara getiren yasama seçim kampanyası sırasında Meloni, İtalya’da göçmenlerin gelişini durdurma sözü verdi. O günden bu yana hükümeti, mültecilerin gelişini durdurmayı başaramadan insani yardım gemilerinin faaliyetlerini engelliyor. Roma, geçen yılın aynı döneminde kaydedilen 33 bine kıyasla yaklaşık 80 bin kişinin Akdeniz’i geçerek İtalya kıyılarına ulaştığını söylüyor. Çoğu Tunus kıyılarından yola çıktı. Bu nedenle Meloni ve Avrupa Komisyonu, diğer AB üye devletlerinin de desteğiyle son aylarda Tunus ile diyaloglarını yoğunlaştırdı ve Tunus devletinin topraklarında göçle mücadele etmeyi taahhüt etmesi halinde finans sağlama sözü verdi.
Geçen hafta Brüksel ve Roma, Tunus Cumhurbaşkanı ile, özellikle göçmen teknelerinin ayrılmasını ve kaçakçılarla mücadeleyi amaçlayan 105 milyon euro değerinde Avrupa yardımını şart koşan bir mutabakat zaptı imzaladı. Aynı şekilde AB’de düzensiz durumda olan daha fazla Tunuslunun geri dönüşünün yanı sıra Sahra altı Afrika’dan gelen göçmenlerin Tunus’tan menşe ülkelerine dönüşünü de sağlıyor. İsminin açıklanmaması koşuluyla konuşan üst düzey bir AB yetkilisi, AB’nin Mısır ve Fas ile benzer ortaklıkları müzakere etmeye istekli olduğunu ifade etti. Moritanya Devlet Başkanı da Roma’dan ‘kritik ekonomik, siyasi ve güvenlik durumlarıyla karşı karşıya kalan ülke ve bölgelere, onları daha iyi desteklemek ve onlar için gerekli mali kaynakları sağlamak amacıyla özel ilgi gösterilmesi gerektiğini vurguladı.
Birleşmiş Milletler (BM), 2023’ün ilk altı ayında Kuzey Afrika, Türkiye ve Lübnan kıyılarından deniz yoluyla 100 binden fazla göçmenin Avrupa’ya ulaştığını söylüyor. 2022 yılında ise sayıları 189 binin biraz üzerindeydi.