Kanada’da orman yangınları sebebiyle karbon emisyonu rekor seviyeye ulaştı

Sıcak hava dalgası ve kuraklık Kanada tarihinin en kötü orman yangını sezonuna neden oldu (AP)
Sıcak hava dalgası ve kuraklık Kanada tarihinin en kötü orman yangını sezonuna neden oldu (AP)
TT

Kanada’da orman yangınları sebebiyle karbon emisyonu rekor seviyeye ulaştı

Sıcak hava dalgası ve kuraklık Kanada tarihinin en kötü orman yangını sezonuna neden oldu (AP)
Sıcak hava dalgası ve kuraklık Kanada tarihinin en kötü orman yangını sezonuna neden oldu (AP)

Avrupa Gözlemevi Copernicus tarafından yayınlanan son verilere göre, Kanada'daki yangınlardan kaynaklanan karbon emisyonları daha önce görülmemiş seviyelere ulaştı ve Temmuz ayı sonunda 2014'teki son yıllık rekor seviyenin iki katından fazla arttı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre gözlemevi yayınladığı açıklamada “Şu anda Kanada'daki orman yangınlarından kaynaklanan toplam emisyon 290 megaton (karbon) civarındayken, 2014 yılında kırılan bir önceki rekor 138 megatondu” ifadelerini kullandı.

Şu ana kadar 2023 yılı için kaydedilen istatistikler sadece yılın başından bu yana gerçekleşen emisyon miktarını yansıtıyor. Bu miktarın büyük bir kısmı, yangın sezonu henüz sona ermemişken ülkede yangınların çıkmaya başladığı Mayıs ayının başından bu yana kaydedildi.

Kanada'daki orman yangınları sonucu dumanlar yükseliyor (AP)
Kanada'daki orman yangınları sonucu dumanlar yükseliyor (AP)

Avrupa Birliği Komisyonu’na bağlı Copernicus Atmosferik İzleme Servisi'nde (CAMS) görevli İklim Bilimci Dr. Mark Parrington şunları söyledi: “Mayıs ayının başından bu yana geçen üç ay boyunca Kanada genelinde yangın emisyonlarını izledik. Bu süre zarfında neredeyse sürekli olarak yükselmeye devam etti ve ülkede tam bir yıl boyunca veri tabanımızda kaydedilenden daha yüksek bir seviyeye ulaştı. Verilerin 2003 yılının başına kadar uzandığı unutulmamalıdır.”

(Fotoğraf) Kanada'daki orman yangınlarından alevler ve duman yükseliyor (AFP)
Kanada'daki orman yangınlarından alevler ve duman yükseliyor (AFP)

Dr. Parrington “Kuzey bölgelerdeki yangınlarla ilişkili emisyonlar genellikle Temmuz sonu veya Ağustos başında zirve yapar, bu nedenle birkaç hafta daha yükselmeye devam edebilir” diye de ekledi.

Coğrafi konumu nedeniyle dünyanın geri kalanından daha hızlı ısınan Kanada, son yıllarda iklim değişikliği nedeniyle şiddeti ve sıklığı artan aşırı hava olaylarıyla karşı karşıya kaldı.

30 Temmuz itibariyle 990'dan fazla yangın ülkeyi kasıp kavurdu ve bunların 613'ü kontrol dışı olarak sınıflandırıldı. Bu yıl şimdiye kadar 12 milyon hektardan fazla alan yandı ve bu rakam ülkenin şimdiye kadar gördüğü toplam alanın çok üzerinde.



Çin, Rusya'ya "soğutma ünitesi" diye drone motoru mu gönderiyor?

Rusya-Ukrayna savaşında iki ülke de sıkça drone kullanıyor (Reuters)
Rusya-Ukrayna savaşında iki ülke de sıkça drone kullanıyor (Reuters)
TT

Çin, Rusya'ya "soğutma ünitesi" diye drone motoru mu gönderiyor?

Rusya-Ukrayna savaşında iki ülke de sıkça drone kullanıyor (Reuters)
Rusya-Ukrayna savaşında iki ülke de sıkça drone kullanıyor (Reuters)

Çin'den "soğutma ünitesi" diye gönderilen motorlar, Rus ordusunun drone'larında kullanılıyor.

Reuters tarafından incelenen gümrük belgeleri, sözleşmeler ve fatura kayıtlarına göre Çin menşeli motorlar, Batı yaptırımlarını delmek amacıyla "endüstriyel soğutma ünitesi" etiketiyle Rusya'ya gizlice sevk ediliyor.

Bu motorların, Rus devletine ait savunma şirketi IEMZ Kupol tarafından Garpiya-A1 saldırı İHA'larının üretiminde kullanıldığı öne sürülüyor.

IEMZ Kupol şirketinin, bu yıl içinde 6 bin Garpiya drone üretimi için Rusya Savunma Bakanlığı'yla anlaşma yaptığı aktarılıyor. Bu sayı, 2024'teki üretim hedefinin üç katına denk geliyor.

Ukrayna askeri istihbaratından kaynaklar, aylık ortalama 500 Garpiya-A1 drone'unun Ukrayna topraklarına saldırılarda kullanıldığını belirtiyor.

Garpiya drone'ları, İran yapımı Şahid'lerin bir türevi ancak Ukrayna istihbaratına göre motor, kontrol ve navigasyon sistemleri Çin menşeli.

Xiamen Limbach Aviation Engine tarafından üretilen L550E motorlarının, yeni kurulan Beijing Xichao International Technology and Trade adlı bir aracı şirket üzerinden Kupol'a ulaştırıldığı belirtiliyor.

Bu sevkıyatların "soğutma ünitesi" diye etiketlenip gümrük kontrollerinden kaçırıldığı öne sürülüyor.

Motorların önce SMP-138 adlı Rus paravan şirkete gönderildiği, ardından da LIBSS adlı başka bir Rus firmasına ulaştırıldığı aktarılıyor. Sevkıyatlar Pekin'den Moskova'ya, oradan da Kupol'un üretim merkezinin yer aldığı İjevsk şehrine naklediliyor.

Belgelerde ayrıca taşıyıcı olarak Sichuan Airlines ve China Southern Airlines gibi Çinli havayolu şirketlerinin adlarının geçtiği de belirtiliyor.

Xiamen Limbach ve Kupol firmaları, ABD ve Avrupa Birliği'nin yaptırım listesinde.

Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Garpiya drone'ları için parça ihracatından haberimiz yok" ifadeleri kullanıldı.

Pekin yönetiminin çift kullanımlı ürünlerin ihracatını hem kendi yasalarına hem de uluslararası yükümlülüklere uygun şekilde denetlediğinin savunulduğu açıklamada, "Tek taraflı ve BM onayı olmayan yaptırımlara her zaman karşıyız" dendi.

Independent Türkçe, Reuters, Kyiv Independent