Zelenskiy: ABD ve Almanya'nın hava savunma sistemleri çok etkili

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy (EPA)
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy (EPA)
TT

Zelenskiy: ABD ve Almanya'nın hava savunma sistemleri çok etkili

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy (EPA)
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy (EPA)

Rusya, Ukrayna’da bir kan nakli merkezinin de hedef alındığı hava saldırılarını sürdürürken Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, dün, Ukrayna’nın ABD ve Almanya’nın hava savunma sistemlerinden ‘önemli sonuçlar’ aldığını açıkladı.

Rusya, dün başkent Moskova’da insansız hava aracı (İHA) ile son bir hafta içinde düzenlenen üçüncü saldırıda bir İHA’nın daha düşürdüğünü duyururken, hem Rus hem de Ukraynalı yetkililer tarafından yapılan açıklamalarla Ukrayna'nın Kırım'ı anakaraya bağlayan iki köprüyü bombaladığı bildirildi.

Her iki ülke de diğerinin ordusunu, silah depolarını ve altyapılarını hedef alan saldırılarını yoğunlaştırırken Ukrayna, Rusya işgalinin geçtiğimiz yıl Şubat ayında başlamasından bu yana ülkenin güneyindeki ve doğusundaki bölgelere giren Rus güçlerini bu bölgelerden çıkarmaya çalışıyor.

Rusya'nın atadığı Kırım Valisi Sergey Aksenov, Moskova'nın 2014 yılında Ukrayna'dan ilhak ettiği Kırım’a giden Çongar Köprüsü’nün Ukrayna tarafından düzenlenen füze saldırısı sonucunda hasar gördüğünü açıkladı.

Aksenov açıklamasında, Kırım’ın Ukrayna anakarasına bağlayan üç karayolu bağlantısından birinin de Henichesk kasabası yakınlarında bombalandığını belirtti.

Yine her iki taraftan yetkililerin açıklamalarına göre Rusya'yı Kırım'a bağlayan üçüncü bir köprü ise cuma gecesi Ukrayna Donanmasına ait bir İHA’nın patlayıcılar taşıyan bir Rus yakıt tankerini hedef alması sonucu halen trafiğe kapalı kalmaya devam ederken yetkililer 24 saat içinde İHA’lı benzer bir saldırının daha düzenlendiğini bildiriler.

Zelenskiy’den ABD ve Alman savunma sistemlerine övgü

Zelenskiy dün gece bir video kaydı aracılığıyla yaptığı açıklamada, ABD yapımı Patriot ve Alman yapımı Iris-T gelişmiş füze savunma sistemlerinin, ‘güçlü ve çok etkili olduklarını ve şimdiden önemli sonuçlar verdiklerini’ söyledi.

Zelenskiy, Ukrayna'nın geçtiğimiz hafta çeşitli tiplerde 65 füzenin ve 87'si İran yapımı Şahid model olmak üzere 178 İHA’nın düşürülmesi dahil olmak üzere Rusya’nın hava saldırılarının ‘önemli bir bölümünü’ engellediğini belirtti.

Ukrayna ordusundan yapılan açıklamada ise Rusya'nın 30 füze fırlattığı ve 48 hava saldırısı düzenlediği bildirildi.

Ukrayna ordusu tarafından yazılı olarak yapılan açıklamada, “Ne yazık ki siviller arasında ölenler ve yaralananlar var. Evler ve sivil altyapı tesisleri yıkıldı” denildi.

Son saldırılardan önce Zelenskiy, cumartesi günü geç saatlerde Harkov'un doğusunda, cephe hattının 16 kilometre uzağında bulunan Kupiansk kasabasındaki bir kan merkezine hava saldırısı düzenlendiğini belirtmiş, ‘bir savaş suçu’ olarak nitelediği saldırıda ölü ve yaralıların olduğunu söylemişti.

Rusya, binlerce kişinin ölümüne, milyonlarca kişinin yerinden edilmesine ve şehirlerin yerle bir olmasına yol açan Ukrayna’yı işgali sırasında sivilleri ve askeri hastaneleri kasten hedef almadığında ısrar ediyor.

Öte yandan Moskova'daki Vnukovo Havaalanı yetkilileri, dün, kontrolleri dışında olduğunu söyledikleri açıklanmayan nedenlerden ötürü havaalanını kapatma kararı alırken Moskova Belediye Başkanı Sergei Sobyanin, dün başkentin güneyinde bir İHA’nın düşürüldüğünü açıkladı.

Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın batısındaki Rivne ve Hmelnitski şehirleri ile güneyindeki Zaporijya bölgesindeki hava üslerini hedef alan başarılı saldırılar gerçekleştirildiğini duyurdu.

Hmelnitski Vali Yardımcısı Serhiy Tyurin, hedef alınan yerler arasında Starokostyaniv'deki bir askeri hava alanının da olduğunu söyledi. Tyurin, füzelerin çoğunun düşürüldüğünü, ancak füzelerden bazılarının birkaç eve, bir kültür merkezine ve bir otobüs terminaline zarar verdiğini ve bir tahıl ambarının da alev aldığını aktardı.

Ukrayna, iki ay önce güneyindeki ve doğusundaki topraklarının yaklaşık beşte birini işgal eden Rusya ordusunu bu bölgelerden çıkarmak amacıyla zorlu bir karşı saldırı başlatmıştı.



Trump gümrük vergileri konusundaki tutumunu değiştirmeyince dünya piyasaları panikledi

Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)
Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)
TT

Trump gümrük vergileri konusundaki tutumunu değiştirmeyince dünya piyasaları panikledi

Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)
Japonya'da Nikkei Endeksi’nin kapanışını gösteren elektronik bir borsa panosu (DPA)

Asya-Pasifik bölgesindeki finans piyasaları, ABD Başkanı Donald Trump'ın dünyanın geri kalanına yönelik genel gümrük tarifelerinin dünya borsalarında yeni bir kara günü tetikleme tehdidi nedeniyle bugün panik modunda. Trump'ın gümrük vergilerinin cumartesi günü yürürlüğe girmesinin ardından bugün açılan ilk borsalar çakıldı. Öğle saatlerinde Hong Kong'da yüzde 12, Taipei'de yüzde 9,7, Pekin'de yüzde 8,7, Tokyo'da yüzde 6,4, Şanghay'da yüzde 6,3, Seul'de yüzde 4,9 ve Mumbai'de yüzde 3 düşüş ile 16 yılın en kötü seansı yaşandı.

Avrupa borsaları da bugünkü işlemlere keskin bir düşüşle başladı. Çöküş, cuma günü birçok Asya piyasasının hafta sonu için kapanmasının ardından telafi edici gümrük tarifeleri uygulayacağını açıklayan Çin'in tepkisiyle daha da şiddetlendi.

SPI Asset Management analisti Stephen Innes, “Bu artık sadece bir ticaret anlaşmazlığı değil; kuralları ‘ortadan kaldırılan’ küresel ekonomik sistemin tamamen yeniden işlenmesi” dedi. Bu arada pek çok ülke Trump'ı kendilerini gümrük vergilerinden muaf tutmaya ikna etmek için çaba sarf ediyor.

sxdfrgthy
Şanghay'ın Lujiazui finans bölgesinde bir elektronik panoda hisse senedi endeksleri gösteriliyor. (Reuters)

ABD Hazine Bakanı Scott Besant NBC'ye verdiği demeçte, “50'den fazla ülke tarife bariyerlerini ve vergilerini düşürmek ve döviz kuru manipülasyonlarını durdurmak için hükümete ulaştı” dedi. Trump, ABD'nin ekonomik ortaklarını ülkesini ‘yağmalamakla’ suçlayarak, tüm ABD ithalatına yüzde 10'luk genel gümrük vergisi uygulama kararı aldı.

Küresel ticaret üzerindeki etki çarşamba günü, başta Çin'e yüzde 34 ve Avrupa Birliği'ne (AB) yüzde 20 olmak üzere, ABD'ye ithal ettiklerinden daha fazla ihracat yapan ülkelerin uzun bir listesine uygulanan ek gümrük vergileriyle yoğunlaşacak. Trump dün Truth Social platformunda “Çin, AB ve diğer pek çok ülkeyle büyük bir ticaret açığımız var. Bunu çözmenin tek yolu ABD'ye on milyarlarca dolar kazandıracak gümrük vergileridir. Bu harika bir şey” diye yazdı. Besant ise ticaret ortakları konusunda, “Sundukları teklifin inandırıcı olup olmadığını göreceğiz. Çünkü 20, 30, 40 ya da 50 yıllık kötü davranışlardan sonra her şeye sıfırdan başlayamayız” ifadelerini kullandı.

sdfergty
Pekin'de Çin borsasının hareketlerini gösteren ekranın önünden geçen bir adam (AFP)

Çin, ABD'den ithal edilen mallara yüzde 34 ek gümrük vergisi uygulayacağını açıklayarak karşılık verirken, Ticaret Bakanı Yardımcısı Ling Ji dün ABD'li şirketlerin temsilcilerine yaptığı açıklamada, “Çin'in karşı önlemlerinin sadece Çin'deki işletmelerin meşru hak ve çıkarlarını korumayı değil, aynı zamanda ABD'yi çok taraflı ticaret sisteminin doğru yoluna geri döndürmeyi amaçladığını” söyledi ve ülkesinin yabancı yatırımlar için ‘güvenli ve umut verici bir ülke’ olmaya devam edeceği sözünü verdi.

Avrupalılar ise bugün Lüksemburg'da AB dış ticaret bakanlarının ‘Avrupa'nın ABD'ye vereceği yanıtı’ belirlemek üzere yapacakları toplantı öncesinde hafta sonu temaslarını hızlandırdı. Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer dün yaptığı açıklamada, küresel ticaret sistemindeki kargaşayı yorumlayarak, “Bildiğimiz dünya sona erdi” dedi.

‘İyileşme için tedavi’

Trump dün Air Force One'da borsadaki ağır düşüşle ilgili bir soruya yanıt olarak, “Bazen iyileşmek için tedavi görmeniz gerekir” cevabını verdi. Vadeli işlem sözleşmeleri, perşembe ve cuma günleri yaşanan çöküşün ardından pazar gecesi-pazartesi günü Wall Street'te yeni bir düşüş yaşanacağına işaret etti.

Trump'ın ticaret danışmanı Peter Navarro Fox News'e verdiği demeçte, “Satmazsak para kaybedemeyiz. Şu anda akıllı strateji paniğe kapılmamaktır” ifadelerini kullandı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün Beyaz Saray'da Trump ile bir araya gelecek. Görüşmede Cumhuriyetçi Başkan'ın İsrail'e uyguladığı yüzde 17'lik gümrük vergisinin yanı sıra Gazze Şeridi'ndeki savaş ve İran meselesinin de ele alınması bekleniyor.

Diğer yandan Vietnam lideri To Lam, iki ülkenin ‘mümkün olan en kısa sürede bir anlaşmaya varabilmesi’ için ülkesinin ABD'ye ihracatına yönelik yüzde 46'lık gümrük vergisinin yürürlüğe girmesinden önce ‘en az 45 gün’ süre istedi.

Besant, “Bu birkaç gün ya da birkaç hafta içinde müzakere edebileceğiniz bir şey değil” uyarısında bulunarak, artırılan tarifelerin en az birkaç ay yürürlükte kalabileceğini ima etti.

Beyaz Saray Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Kevin Hassett, güncellemeleri başlatmayı teklif eden ülkelerin ‘bu tarifelerin yüksek bir yüzdesine tabi olacaklarını fark ettikleri için bunu yaptıklarını’ söyledi. Yeni gümrük vergilerinin ABD ekonomisi üzerinde olumsuz bir etki yaratacağı yönündeki uyarılara karşı çıkan Hassett, ‘fiyat artışları olacağını’ kabul etti. Hassett, “ABD'li tüketiciler üzerinde büyük bir etki göreceğimizi sanmıyorum” dedi.

Ancak çoğu ekonomist, ABD'ye ithal edilen ürünlere yönelik yeni gümrük vergilerinin enflasyonu hızlandırmasını ve tüketimi azaltmasını bekliyor.