Yaralı Pakistanlının üzerinden atlayarak tırmanışı sürdüren Norveçli dağcılar tepki çekti

Olay anında çekilen bir fotoğrafta, Muhammed Hassan'ın dar bir patikada yerde yattığı görülüyor (Kolaj Telegraph / Lakpa Sherpa)
Olay anında çekilen bir fotoğrafta, Muhammed Hassan'ın dar bir patikada yerde yattığı görülüyor (Kolaj Telegraph / Lakpa Sherpa)
TT

Yaralı Pakistanlının üzerinden atlayarak tırmanışı sürdüren Norveçli dağcılar tepki çekti

Olay anında çekilen bir fotoğrafta, Muhammed Hassan'ın dar bir patikada yerde yattığı görülüyor (Kolaj Telegraph / Lakpa Sherpa)
Olay anında çekilen bir fotoğrafta, Muhammed Hassan'ın dar bir patikada yerde yattığı görülüyor (Kolaj Telegraph / Lakpa Sherpa)

Norveçli dağcı Kristin Harila ve ekibinin, Pakistan'da yer alan dünyanın en yüksek ikinci dağı K2'ye tırmanırken düştükten bir süre sonra ölen bir yük taşıyıcının üzerinden atlayarak tırmanışa devam ettikleri iddia edildi.

Harila, 27 Temmuz'da üç ayda 14. zirvesine çıkarak dünya rekoru kırmak için K2'ye tırmanmıştı.

Norveçli dağcının tırmanışı sırasında, yaklaşık 8 bin 200 metre yükseklikte 35 yaşındaki Pakistanlı Muhammed Hassan sarp bir kayalıktan düştü.

Harila, ekibinin Hassan'ı kurtarmak için her şeyi yaptığını ancak koşulların onu taşımak için çok tehlikeli olduğunu söyledi.

Olayla ilgili ortaya çıkan fotoğraflarda, dağcıların yerde yatan Hassan'ın üzerinden atlayarak tırmanışa devam ettikleri görülüyor.

Aynı gün K2'de tırmanışta olan Avusturyalı dağcılar Wilhelm Steindl ve Philip Flämig, bir drone'la olay yerinde kaydettikleri görüntülerde dağcıların Hassan'ı kurtarmaya çalışmak yerine üzerinden atladıklarının görüldüğünü söyledi.

Avusturya merkezli Standard gazetesine konuşan Flämig, "Herkes zirveye doğru çıkmaya devam ederken, sadece bir kişi tarafından tedavi edilmeye çalışıldı. Bölgede hemen harekete geçebilecek şerpalar ve dağ rehberleri olmasına rağmen organize bir kurtarma operasyonu yapılmadı" dedi.

Steindl ise, "Alpler'de böyle bir şey olması düşünülemez. Ona, ikinci sınıf insan muamelesi yapıldı. Eğer o bir Batılı olsaydı, hemen kurtarılırdı. Hiç kimse onun için sorumluluk hissetmedi. Orada yaşananlar bir rezalet. Yaşayan bir insan rekor kırmak için orada bırakıldı" diye konuştu.

Olayın ardından Muhammed Hassan'ın ailesini ziyaret ettiğini söyleyen Steindl, talihsiz adamın tecrübe eksikliğine rağmen diyabet hastası olan annesinin hastane masraflarını karşılamak için halat sabitleyici olarak çalışmayı kabul ettiğini belirtti.

Suçlamaları reddeden Harila ise, "Ona yardım etmek için hiçbir şey yapmadığımızı söylemek doğru değil. 1,5 saat boyunca onu taşımayı denedik. Ardından kameramanımız bir saat boyunca onunla ilgilenmek için bekledi. Hiçbir zaman yalnız bırakılmadı" dedi.

Hava koşullarının kötülüğüne de dikkat çeken Harila şunları söyledi:

O koşullar altında, onun nasıl kurtarılabileceğini tespit etmek zordu. Dağın en tehlikeli bölgesinde düştü. Dar patika ve kar koşulları nedeniyle birini taşıma şansı kısıtlıydı.

Hassan'ın gerekli ekipmanlara sahip olmadığına dikkat çeken Harila, Pakistanlı adamı bulduklarında eldivenleri ve düşüş ceketinin bulunmadığını ifade etti.

Harila'nın tırmanışını organize eden Seven Summits isimli şirketin genel müdürü Thaneswar Gurugai, Hassan'ın öldüğü sırada soğuk yanığı ve yüksek ateşten muzdarip olduğunu söyledi. 

K2, tırmanış için en zor dağ zirvelerinden biri olarak kabul ediliyor. Uzmanlar, düz alanların daha az olmasından dolayı K2'nin topografyasının Everest'ten daha zor olduğunu düşünüyor. Dağda ayrıca çığ ve kaya düşmesi riski de bulunuyor.

2018 verilerine göre K2'ye yapılan tırmanışların ölümle sonuçlanma oranı 5'te 1'den fazla.

Independent Türkçe, Guardian, Telegraph



Bilim insanları uyardı: Ayakta çalışmak sağlığa zararlı olabilir

Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)
Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)
TT

Bilim insanları uyardı: Ayakta çalışmak sağlığa zararlı olabilir

Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)
Araştırmacılar ayakta çalışmanın kalp sağlığına ne iyi ne kötü geldiğini söylüyor (Unsplash)

Ayakta durarak çalışmanın sağlığa sanıldığı gibi faydalı değil, aksine zararlı olabileceği tespit edildi. 

Uzmanlar, özellikle masa başı çalışanların kalp sağlığı gibi nedenlerden dolayı gün içinde hareket etmesini öneriyor. 

Son yıllarda popülerleşen ve ayakta çalışma imkanı da tanıyan ayarlanabilir masaların ise bu soruna bir çözüm sunduğu öne sürülüyor.

Ancak Avustralya'daki Sidney Üniversitesi'nden bilim insanlarının yeni araştırmasına göre bu çalışma biçimi kalp hastalığı riskini düşürmüyor ve başka sağlık sorunlarını beraberinde getirebiliyor.  

International Journal of Epidemiology adlı hakemli dergide dün (16 Ekim) yayımlanan çalışmada, Birleşik Krallık (BK) yurttaşlarının sağlık bilgilerini içeren BK Biyobankası'na kayıtlı yaklaşık 83 bin kişinin verisi incelendi.

Hiçbirinde kalp sağlığı sorunu görülmeyen katılımcılar, günlük hareketlerini ölçen akıllı saat gibi cihazları bileklerine taktı. 

Bilim insanları gün içinde iki saatten uzun süre ayakta durmanın, bacaklarda varis görülmesi veya kan pıhtısı toplanmasını ifade eden derin ven trombozu riskini artırabileceğini kaydetti. İki saatten sonra ayakta geçirilen her 30 dakika için dolaşım sistemi hastalığı riskinin yüzde 0,11 oranında arttığı bulundu.

Araştırmacılar ayrıca ayakta çalışmanın kalp sağlığına bir fayda sağlamadığını gözlemledi. 

Makalenin başyazarı Dr. Matthew Ahmadi "Buradaki temel sonuç, çok uzun süre ayakta durmanın hareketsiz bir yaşam tarzını dengelemeyeceği ve bazı kişilerde dolaşım sağlığı açısından risk yaratabileceği" diyerek ekliyor: 

Daha fazla ayakta durmanın uzun vadede kardiyovasküler sağlığı iyileştirmediğini ve dolaşım sorunları riskini artırdığını tespit ettik.

Bilim insanları çok fazla oturan kişilerin hareket ederek ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının önüne geçebileceğini söylüyor. 

Çalışmanın yazarlarından Prof. Emmanuel Stamatakis, kalp hastalığı riskini azaltmak isteyenlere şu tavsiyeleri veriyor:

Düzenli ara verin, dolaşın, yürüyerek yapılan bir toplantıya gidin, merdiven kullanın, uzun mesafe araç kullanırken düzenli mola verin veya öğle yemeği saatini masadan uzaklaşmak ve biraz hareket etmek için kullanın.

Dr. Ahmadi ve Prof. Stamatakis'in yer aldığı başka bir çalışmada, günün 11 saatini bile oturarak geçiren kişilerin, günde yaklaşık 6 dakika yoğun veya 30 dakika orta-yoğun egzersiz yaparak kalp hastalığı riskini azaltabileceği saptanmıştı.

Independent Türkçe, Guardian, SciTechDaily, International Journal of Epidemiology, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity