Afganistan'da barıştan sıkılan Taliban savaşçıları, cihadı başka ülkelere yaymak istiyor

Bugün Taliban savaşçıları, ABD'nin ülkeden çekilmesiyle yönetimi ele geçirmelerinin ikinci yıldönümünü kutladı (Reuters)
Bugün Taliban savaşçıları, ABD'nin ülkeden çekilmesiyle yönetimi ele geçirmelerinin ikinci yıldönümünü kutladı (Reuters)
TT

Afganistan'da barıştan sıkılan Taliban savaşçıları, cihadı başka ülkelere yaymak istiyor

Bugün Taliban savaşçıları, ABD'nin ülkeden çekilmesiyle yönetimi ele geçirmelerinin ikinci yıldönümünü kutladı (Reuters)
Bugün Taliban savaşçıları, ABD'nin ülkeden çekilmesiyle yönetimi ele geçirmelerinin ikinci yıldönümünü kutladı (Reuters)

ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT), Afganistan'daki barış ortamından sıkılan Taliban savaşçılarının, Pakistan'a giderek cihadı devam ettirmek istediğini yazdı.

NYT son dönemde birçok savaşçının, Pakistan Talibanı'na (Tehrik-i-Taliban Pakistan/TTP) katıldığını, bunun hem çevre ülkelerde hem de Afganistan'daki Taliban yönetiminde rahatsızlık yarattığını aktardı. 

Haberde, tam olarak kaç savaşçının Afgan Talibanı'ndan kaçarak TTP'ye katıldığının bilinmediği belirtilirken, bu sayının "onbinlerce eski Taliban savaşçısı içinde küçük bir azınlığı oluşturduğu" yazıldı.

Taliban Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Abdulkahar Belhi, kaçıp TTP'ye giden savaşçıları tasvip etmediklerini belirterek, NYT'ye şunları söyledi: 

Genç erkeklerin heyecan ve macera arayışında olduğu, Amerika'dan Avrupa'ya, Asya'ya ve Afrika'ya birçok ülkede yaygın şekilde görülüyor. Bu maceraperestlik genel eğilimleri ya da kamuoyunun düşüncelerini yansıtmıyor. Aksine bunlar anomali niteliğinde.

Kimliğini Vahdet olarak paylaşan Taliban savaşçısı, cihadı artık başka yerlere de yaymaları gerektiğini savunarak, "Ülkemizde barış ve güvenlik sağlandı, şimdi diğer ülkelerde mücadele etmemiz ve oradaki Müslümanların haklarını güvence altına almamız gerekiyor" dedi.

Adını Malang olarak paylaşan Taliban üyesiyse "Başka ülkelere gidip cihadımızı sürdürmek burada kalmaktan daha önemli" ifadelerini kullandı. 

22 yaşlarındaki Vahdet ve Malang, polis olarak görev yaptıklarını ve birkaç ay içinde ülkeden kaçarak Pakistan'a gidip TTP'ye katılacaklarını belirtti.

Taliban'a desteğin güçlü olduğu Vardak Vilayeti'nden Abdulbari Vasil Serdar ise 17 yaşındaki yeğeni Muhammed İdris Süheyb'in evden kaçıp TTP'ye katıldığını ve nisanda çıkan bir çatışmada öldürüldüğünü söyledi.

38 yaşındaki Serdar, "Köyümüz savaşlardan önce yetiştirdiği mühendislerle ve doktorlarla tanınırdı. Şimdiyse genç nesiller sadece cihatla ilgileniyor" dedi.
 

Öte yandan Pakistan ise Taliban yönetimini sınırdan yasadışı geçişlere göz yummakla suçluyor.

Pakistan Kara Kuvvetleri Komutanı Asim Munir, pazar günkü açıklamasında Taliban'ın Afganistan'da TTP üyelerini barındırarak bir terör örgütü ağı oluşmasına destek verdiğini savunmuş, sınır geçişlerinin daha iyi denetlenmemesi halinde güç kullanmak zorunda kalacaklarını söylemişti.

Taliban Sözcüsü Zabinhullah Mücahit ise suçlamaları reddederek, "Afganistan toprakları hiçbir ülkenin güvenliğine karşı kullanılmayacaktır" demişti.

İslamabad merkezli düşünce kuruluşu Pak Barış Enstitüsü (PIPS), ABD'nin Ağustos 2021'de ülkeden çekilip Taliban'ın yönetimi ele geçirmesinin ardından, Pakistan'daki şiddet olaylarının da arttığını bildirdi. PIPS'in verilerine göre TTP, geçen yıl en az 123 saldırı düzenledi. Bu rakam, 2021'deki saldırılara kıyasla yaklaşık iki kat daha fazla.

Independent Türkçe, New York Times, AA



Afganistan sınırları, kayıtlı olmayanların son başvuru tarihi dolmadan İran'dan dönenlerle dolup taşıyor

5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
TT

Afganistan sınırları, kayıtlı olmayanların son başvuru tarihi dolmadan İran'dan dönenlerle dolup taşıyor

5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).
5 Temmuz 2025'te Afganistan'dan gelen mülteciler, Afganistan ve İran arasındaki İslam Kalesi sınır kapısına ulaştı.  (AFP).

On binlerce Afganistanlı, dün belirlenen geri dönüş tarihi öncesinde İran sınırını geçti ve sınır kapılarında “acil durum” yarattı.

Resim  Afgan mülteciler İran'dan Afganistan ile İran arasındaki İslam Kale sınır kapısına geliyor - 5 Temmuz 2025 (AFP)

İran mayıs ayı sonunda, kayıtlı olmayan Afganistanlıların 6 Temmuz'a kadar ülkeyi terk etmeleri gerektiğini duyurdu. Bu çağrı, Tahran'ın ülkede yaşadığını söylediği 6 milyon Afganistanlıdan 4 milyonunu kapsayabilir.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği cuma günü, haziran ortasından bu yana sınırları geçenlerin sayısının keskin bir artış gösterdiğini ve 1 Temmuz'da batıdaki Herat eyaletindeki İslam Kale sınır kapısında 43 bin kişiyi aşarak zirveye ulaştığını açıkladı.

Uluslararası Göç Örgütü (IOM), haziran ayında 250 binden fazla Afganistanlı'nın İran'dan geri dönüş yaptığını bildirdi.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) Afganistan temsilcisi Tajuddin Avila , bu durumun, İran ve Pakistan gibi geleneksel ev sahibi ülkelerden 1,4 milyon Afganistanlının geri dönüşüyle birlikte, halihazırda “kronik bir geri dönüş krizi” ile karşı karşıya olan ülkede bir “acil durum” olduğunu söyledi. 

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre perşembe günü verdiği demeçte, “Tüm bu geri dönenlerin yüzde 25'inin çocuk olması endişe verici... çünkü nüfus yapısı değişti” dedi. Erkeklerden oluşan gruplardan, çok az eşya ve parayla sınırı geçen bütün ailelere dönüştü.

İslam Kale kampının bu kadar büyük sayılara ev sahipliği yapabilecek kapasitede, ancak hizmetlerden yoksun olduğunu belirterek, "Günlük 20 binin üzerinde kişiye ulaştığımızda, bu planladığımız senaryonun çok ötesindedir" dedi.

Kurum, aşılama, beslenme ve çocuk dostu alanlar sağlamanın yanı sıra, günde 7 bin ila 10 bin kişiye su ve sağlıklı ortamı genişletmek için acil önlemler uyguladı.

Geçiş yapanların çoğu, tutuklama ve sınır dışı etme dahil olmak üzere yetkililerden baskı gördüklerini bildirdi.

38 yaşındaki Arif Atayi, Afganistanlıların İran'da maruz kaldığı baskılarla ilgili olarak, “Bazı insanlar o kadar korkuyor ki, evlerinden tek başlarına çıkamıyorlar... Küçük çocuklarını bir parça ekmek almak için gönderiyorlar ve bu çocuklar bile bazen tutuklanıyor” dedi.

Uluslararası Göç Örgütü'nün işlettiği bir kabul merkezinde yardım beklerken cumartesi günü AFP’ye konuşan Atayi, “Kendi ülkemde dilenmek zorunda kalsam bile, bu şekilde muamele gördüğümüz bir yerde kalmaktan iyidir” dedi.

Dış yardımdaki büyük kesintiler krizle mücadeleyi olumsuz etkiledi ve Birleşmiş Milletler, uluslararası sivil toplum örgütleri ve Taliban yetkilileri, geri dönenlere destek için daha fazla finansman sağlanması çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler, bu göç akınının zaten aşırı yoksulluk, işsizlik ve iklim değişikliğiyle ilgili şoklarla boğuşan ülkeyi daha da istikrarsız hale getirebileceği uyarısında bulunarak, ülkelere Afganistanlıları zorla geri göndermemeleri çağrısında bulundu.