Oslo ile ilgili gizli belgeler açılırken, Netanyahu anlaşmayı ‘öldürmekle’ suçlanıyor

Eylül 2002’de Ramallah’ta Filistinli bir genç, İkinci İntifada’nın yıldönümünde İsrail askerlerinin devriyelerine taş atıyor (Getty Images)

İsrail’de devlet arşivinin açılmasına izin verdiği gizli belgeler yayınlandı. Belgeler, Yitzhak Rabin hükümetinin Oslo Anlaşmaları’nın onaylandığı tarihi toplantısının tutanaklarını içeriyor. 30 yıl önce bu hükümette Sağlık Bakanı olarak görev yapan Haim Ramon, Oslo’nun öldürülmesinin ve pratikte ikinci intifadanın patlak vermesinin Ehud Barak ve Binyamin Netanyahu’nun yüzünden olduğunu ifade etti.

Ramon’a göre o dönemde Genelkurmay Başkanı olan Barak, ilk andan itibaren Oslo’ya karşıydı. İçişleri bakanı olduğunda anlaşmaların ikinci kısmına olumsuz oy kullandı. 1999’da başbakan olup Camp David’e katıldığında ise bir trajediye yol açtı; çıkıp “Barış sürecinin Filistinli ortağı yoktur” dedi.

Netanyahu ise o dönemde “Oslo sürecini durduracağız ve durduracak güce de sahibiz” açıklamasında bulundu. 1996’da başbakan seçildiğinde de sahadaki uygulamalarıyla anlaşmadan geri kalanları ortadan kaldırdı.

Ramon’a göre, eğer Rabin 1995’te suikaste uğramasaydı ve İsrail artan şüphelere rağmen temkinli bir şekilde barışçıl yolda ilerlemiş olsaydı, “ikinci intifada patlamayacaktı ve Oslo başarı ile taçlandırılabilecekti”. O dönemden hayatta olan bazı İsrailli siyasetçiler de bu değerlendirmelerinde Ramon’a katılırken Oslo’nun büyük bir macera ancak “daha sonra kaybedilmiş tarihi bir fırsat” olduğu konusunda hemfikirler.