Ruslar, Wagner liderinin öldüğüne inanmıyor: 'Putin, Prigojin'in dublörünü öldürdü'

Dr. Valeri Solovey, Prigojin'in suikast girişiminden sıyrıldığını ve halihazırda intikam planları yaptığını iddia ediyor

St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​
St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​
TT

Ruslar, Wagner liderinin öldüğüne inanmıyor: 'Putin, Prigojin'in dublörünü öldürdü'

St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​
St. Petersburg'daki eski "PMC Wagner Merkezi"nin yanındaki gayri resmi anma köşesinde "Bu cehennemde en iyisi sendin" yazan bir notla çiçekler bırakıldı (AP)​​​​​​​

Rus bir siyasi analist, Wagner lideri Yevgeni Prigojin'in hâlâ hayatta olduğunu ve geçen haftaki uçak kazasında askeri liderin değil, dublörünün öldüğünü iddia ediyor.

Moskova'daki Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nün eski öğretim üyelerinden Dr. Valeri Solovey, Prigojin'in Rusya Devlet Başkanı Putin'in onayladığı suikast girişiminden sıyrıldığını ve halihazırda intikam planları yaptığını öne sürüyor.

Dr. Solovey, "Birincisi, Yevgeni Prigojin'in içinde olması gereken uçağı Rus hava savunma sistemi düşürdü" diyor.

Uçağın içinde patlama olmadı. Uçak dışardan düşürüldü.

Dr. Solovey bu saldırıyı gerçekleştiren gizli operasyonun "[Rusya] Güvenlik Konseyi'nde geliştirildiğini ve bizzat Rusya Devlet Başkanı tarafından onaylandığını" iddia ediyor.

Prigojin'in kendisi uçakta değildi. Onun yerine dublörü uçuyordu. Ayrıca Vladimir Putin de bunun gayet farkında.

Dr. Solovey, Wagner lideri için "hayatta, iyi ve özgür" diyerek Prigojin'in "intikam hazırlığı" yaptığında ısrar ediyor.

Eski öğretim üyesi, "Onu yok etmek isteyen ve kendisine yakın kişileri yok edenlerden intikam alma niyetinde" diyor.

Moskova merkezli siyasi analist, Prigojin'in intikam almak için kullanacağı 1,6 milyar sterlinlik (yaklaşık 54 milyar 300 milyon TL) Bitcoin'e erişimi olduğunu da öne sürüyor.

Uzun zamandır Kremlin'in içinden bilgi aldığını iddia eden ve sık sık Putin'in ağır hasta olduğunu ve rahatsızlığını gizlemek için onun da dublör kullandığını öne süren Dr. Solovey, Prigojin'in yerini gelecek ay açıklayacağını söylüyor fakat buranın, Wagner'in özel ordusunun konuşlandığı Afrika olmadığına ısrar ediyor.

Siyasi analist, Prigojin'in bu yılın sonuna gelindiğinde kendisini göstermeyi amaçladığını iddia ediyor. Dr. Solovey'in iddialarına dair herhangi bir kanıt sunulmadı.

Rusya Soruşturma Komitesi'nin Prigojin'in geçen hafta Moskova yakınlarındaki bir uçak kazasında öldüğünü teyit etmesinden sonra Dr. Solovey bu iddiaları ortaya attı.

Komite pazar günü yaptığı açıklamada, adli tıp testleri sonrası kaza mahallinde bulunan 10 cesedin hepsinin kimliğinin tespit edildiğini ve kimliklerin "yolcu listesiyle uyuştuğunu" belirtmişti.

Rusya sivil havacılık otoritesi geçen hafta, Prigojin'in bazı üst düzey yardımcılarıyla birlikte çarşamba günü düşen uçakta bulunanlar listesinde yer aldığını açıklamıştı.

Prigojin'in özel jeti Moskova'nın kuzeybatısında düşmüş ve uçaktaki herkes hayatını kaybetmişti. Video görüntülerinde Rusya'nın Kuzhenkino bölgesine gökyüzünden düşen parçalar görülürken, enkazın fotoğrafları da ortaya çıktı. Wagner liderinin sağ kolu Dmitri Utkin de diğer 5 yolcu ve üç uçuş görevlisiyle birlikte Embraer Legacy 600 tipi jetteydi.

Prigojin'in ölümü, Rusya'nın askeri yönetimine karşı kısa ömürlü bir silahlı isyan başlatarak 23 yıllık iktidarı boyunca Devlet Başkanı Putin'in otoritesine karşı en büyük meydan okumayı düzenlemesinden tam iki ay sonra gerçekleşti.

Kazadan sorumlu olduğu yönündeki spekülasyonları reddeden Kremlin, uçak kazasının olası nedenleri arasında "kasıtlı suiistimalin" de olduğunu açıklamıştı.

Independent Türkçe



"Soykırıma tanıklık eden bir çatışmaya neden dahil oluyoruz?"... İngilizlerin Gazze Şeridi'ndeki casusluğuna yönelik eleştiriler

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)
TT

"Soykırıma tanıklık eden bir çatışmaya neden dahil oluyoruz?"... İngilizlerin Gazze Şeridi'ndeki casusluğuna yönelik eleştiriler

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, salı günü Londra'da yaptığı açıklamada, Gazze'deki durumu görüşmek üzere kabine toplantısı çağrısında bulundu (Reuters)

İngiliz gazetesi “The Guardian”, Londra'nın bir Amerikan şirketinin yardımıyla Gazze üzerinde neredeyse her gün hava gözetleme uçuşları düzenlemeye devam ettiğini, toplanan istihbarat bilgilerinin nasıl kullanıldığı ve İsrail ordusuyla nasıl paylaşıldığı konusunda soruların arttığını yazdı.

Uçuşları takip edenler, İngiliz Hava Kuvvetleri'ne ait “Shadow” uçaklarının, Aralık 2023'ten bu yana Hamas tarafından rehin tutulan kalan rehinelerin yerini belirlemek amacıyla Kıbrıs'taki Ağrotur (Akrotiri) hava üssünden Filistin toprakları üzerinde 600'den fazla uçuş gerçekleştirdiğini tahmin ediyor.

Casus uçuşları Muhafazakar Parti iktidarı sırasında başladı, ancak İşçi Partisi döneminde de kamuoyuna çok az bilgi açıklanarak devam etti. Uzman uçuş takip cihazlarına göre, başlangıçta günde ortalama iki uçuş yapılıyordu, ancak son zamanlarda günde bir uçuşa düşürüldü.

Gözetleme görevleri, maliyetleri düşürmek için temmuz ayı sonlarında Amerikan şirketi Sierra Nevada'ya devredildi ve İngiliz Hava Kuvvetleri kaynakları, görevlerin çoğu gün benzer bir uçakla sürdürüldüğünü belirtti. Ancak, birkaç gün içinde, yeni casus uçağının 28 Temmuz'da Han Yunus üzerinden uçtuğu ortaya çıkınca bir hata oluştu. O zamana kadar, casus uçakların transponderleri (verici ve alıcı cihazları), Akrotiri'den Gazze'ye doğru, Akdeniz'in doğusu üzerindeyken uçuş sırasında kapatılıyordu.

Uçuş takip uzmanı ve analist Stefan Watkins'e göre bu hata, "İngiliz uçaklarının Gazze'nin sadece yakınında değil, üzerinde de uçtuğunu doğrulayabiliriz" anlamına geliyor.

Watkins, daha sonra güvenlik önlemlerinin sıkılaştırılmasının uçuşların izlenmesini daha da zorlaştırdığını, ancak casus uçağının 3, 4 ve 6 Ağustos'ta Akrotiri'den ayrılmadan önce transponderlerini (telsiz ve radyo alıcılarını) çalıştırıp kapattığını belirtti.

 İsrail'in güneyinde, Gazze Şeridi sınırına yakın bölgede askerler ve tanklar - 5 Ağustos 2025 (AFP)İsrail'in güneyinde, Gazze Şeridi sınırına yakın bölgede askerler ve tanklar - 5 Ağustos 2025 (AFP)

“Shadow” uçakları, gece veya gündüz görsel gözetim için ve genellikle İngiliz özel kuvvetlerinin operasyonlarını desteklemek için kullanılır.

Bir savunma kaynağı, uçakların Gazze'deki binalarda eğitildiğini ve hayatta olduğu düşünülen 20 rehinenin izine rastlanıp rastlanmadığını belirlemeye çalıştıklarını söyledi.

Siyasetçi Jeremy Corbyn, “İngiltere'nin İsrail ile askeri iş birliğini sürdürmesi, dünya çapında canlı olarak yayınlanan bir soykırım karşısında hiçbir şekilde haklı gösterilemez” ifadelerini kullandı.

Eski İşçi Partisi lideri, “Bu uçuşların neden devam ettiği ve istihbarat bilgilerinin neden paylaşılmadığı hala bilinmiyor” dedi.

Liberal Demokrat Parti'nin savunma sözcüsü Helen Maguire, Birleşik Krallık'ın kalan rehinelerin yerini belirleme çabalarını desteklediğini ancak “hükümetin, İsrail'in Gazze'deki askeri operasyonlarında İngiliz istihbarat bilgilerini kullanmasını engellemek için attığı adımları açıklığa kavuşturması gerektiğini” söyledi.

Eski Savunma Bakanı Grant Shapps, İsrail'e destek amacıyla 2023'te hava gözetleme uçuşlarını ilk kez duyurmuş, ancak casus uçaklarının İsrail'e nasıl yardım ettiği konusunda herhangi bir ayrıntı vermemişti.

İngiliz hükümeti, İsrail ile paylaştığı bilgileri kontrol etmek için hassas adımlar attığını söylüyor. Geçen ay hava gözlem uçuşları hakkında sorulan bir soruya Dışişleri Bakanı David Lammy, “İngiliz hükümetinin Gazze'deki savaşa yardım etmesi tamamen yanlış olur. Biz bunu yapmıyoruz. Asla yapmayacağız” dedi.

Askeri kaynaklar, İngiliz istihbaratının İsrail veya başka bir yabancı ülkeyle bilgi alışverişinde izlediği olağan prosedürün, bir siyasi danışman ve bir avukat tarafından yapılan doğrulama işlemlerini içerdiğini ve bu işlemin “dakikalar, saatler veya günler” sürebileceğini söyledi.

İngiliz kaynak, “Neden soykırım ve uluslararası insani hukuk ihlalleriyle suçlanan bir çatışmaya karışmak isteyelim?” diye sordu ve başsavcı Richard Hermer'in ciddi endişeler dile getirmiş olması halinde uçuşların devam etme olasılığının olmadığını belirtti.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv-Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv-Reuters)

Askeri açıdan faydalı bilgilerin İsrail'e aktarılması, Birleşik Krallık'ı devam eden savaşın bir tarafı haline getirecektir. Ancak bu bilgilerin aktarılmasıyla, üçüncü tarafların kullanabileceği istihbarat bilgilerinin kullanımı tam olarak kontrol edilemez.

İşçi Partisi Milletvekili Kim Johnson, “Gazze üzerinde hava gözetleme uçuşlarının amaçları ve denetimleri hakkında ciddi şüpheler varken, özellikle de İsrail'in Gazze'ye yönelik soykırım saldırısı sırasında Akrotiri üssünün istihbarat paylaşımı için kullanılmasının sona erdirilmesini aylarca talep ettikten sonra, hâlâ aralıksız devam etmesi son derece endişe vericidir” ifadesini kullandı.

İngiliz Savunma Bakanlığı yorum yapmadı, ancak Gazze üzerinde rehinelerin yerini belirlemek için silahsız hava gözetleme uçuşları yaptığını ve İsrail makamlarına aktarılan bilgileri kontrol ettiğini belirtti.

Başsavcılık, diğer bakanlara verilen hukuki tavsiyeler hakkında yorum yapmayacağını ifade etti.