Nijer ordusu Fransız kuvvetlerinin çekilmesine yönelik talebini sürdürüyor

Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)
Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)
TT

Nijer ordusu Fransız kuvvetlerinin çekilmesine yönelik talebini sürdürüyor

Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)
Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)

Nijer’deki askeri konseyin, Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’nin ülkeden ayrılması için verdiği süre, her iki taraftan da herhangi bir adım atılmadan geçti.

Nijer’in başkenti Niamey’de Cumartesi günü Fransız askeri üssü önünde toplanan on binlerce protestocu, geniş halk desteğine sahip olan askeri darbenin ardından Fransız güçlerinin çekilmesini talep etti.

Fransa, bazı Afrika ülkeleri ve Birleşmiş Milletler (BM), askeri konseyin meşruiyetini tanımıyor.

26 Temmuz’da gerçekleşen darbe, 2020’den bu yana sekiz darbeye tanık olan Batı ve Orta Afrika’da askeri yönetime geçişten korkan dünya güçlerinin endişelerini artırdı.

Batı Afrika’daki eski sömürgeleri üzerindeki nüfuzu son yıllarda azalan Fransa, bu darbelerden en çok etkilenen ve kendisine yönelik eleştirilerin arttığı ülke konumunda.

Komşu Mali ve Burkina Faso, bu iki ülkede yaşanan iki darbe sonrasında Fransız güçlerini sınır dışı ederek, bölgede çok sayıda cana mal olan terörle mücadeledeki rollerini azalttı.

Fransa karşıtlığı

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre, Nijer’de darbeden bu yana Fransız karşıtı duygular yükseliyor. Ancak geçen hafta Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’nin ülkeden ayrılması için verilen süreyi görmezden gelmesiyle bu durum daha da kötüleşti.

Askeri konsey, polise onu sınır dışı etme talimatı verildiğini bildirdi.

BFGRYH
Cumartesi günü askerler göstericilerle Niamey’deki Fransız üssüne giden yol arasında duruyor (EPA)

Fransız askeri üssü önünde toplanan protestoculardan Yakup Issoufou, “Bugün kendimizi feda etmeye hazırız. Çünkü gururluyuz. Kaynaklarımızı yağmaladılar, biz bunun farkındayız. Yani gidecekler” dedi.

Öte yandan Fransa, devrik Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum ile dostane ilişkiler sürdürüyor ve Nijer’de yaklaşık bin 500 asker konuşlandırmış durumda.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cuma günü yaptığını açıklamada, “Cumhurbaşkanı Bazoum ile her gün konuşuyorum. Biz onu destekliyoruz. Darbeyi gerçekleştirenleri tanımıyoruz. Alacağımız kararlar, her ne olursa olsun, Bazoum ile yapacağımız görüş alışverişine dayanacaktır” dedi.

Afrika ve Avrupa’nın endişeleri

Nijer’deki askeri konsey, Macron’un açıklamalarını ‘bölücü söylem’ olarak nitelendirerek, Fransa’yı eski sömürgesiyle olan yeni sömürgecilik ilişkisini sürdürmeye çalışmakla suçladı.

Nijer darbesinden endişe duyan tek ülke Fransa değil.

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Niamey’e yaptırım uyguladı ve son çare olarak askeri müdahaleye başvurma tehdidinde bulundu.

ABD ve diğer Avrupa ülkelerinin de ülkede konuşlanmış kuvvetleri bulunuyor.

SDVFEGR
Cumartesi günkü gösteride Rus bayrağı taşıyan göstericiler (AFP)

ECOWAS’ın dönem başkanlığını yürüten Nijerya’nın Devlet Başkanı Bola Tinubu, sivil yönetime dönüş için dokuz aylık bir geçiş döneminin bölge yetkilerini tatmin edebileceğini söyledi.

Nijer cuntası, daha önce üç yıllık bir zaman çizelgesi önermişti.



İran-ABD mutabakatı yakında Amman'da teknik görüşmeler başlayacak

İran'la nükleer müzakerelerin ikinci turunun ardından Amerikan heyetinin araçları Roma'daki Umman büyükelçiliğinden ayrıldı (AFP)
İran'la nükleer müzakerelerin ikinci turunun ardından Amerikan heyetinin araçları Roma'daki Umman büyükelçiliğinden ayrıldı (AFP)
TT

İran-ABD mutabakatı yakında Amman'da teknik görüşmeler başlayacak

İran'la nükleer müzakerelerin ikinci turunun ardından Amerikan heyetinin araçları Roma'daki Umman büyükelçiliğinden ayrıldı (AFP)
İran'la nükleer müzakerelerin ikinci turunun ardından Amerikan heyetinin araçları Roma'daki Umman büyükelçiliğinden ayrıldı (AFP)

ABD Başkanlık Temsilcisi Steve Witkoff ile İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi arasında İtalya'nın başkenti Roma'da yapılan ikinci tur görüşmeler, uzman düzeyinde görüşmelerin ve bir hafta sonra Muskat'ta üçüncü tur görüşmelerin yapılması konusunda anlaşmaya varılmasıyla sona erdi.

Umman Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Umman Dışişleri Bakanı Bedr Al Busaidi'nin arabuluculuğunda bugün Roma'da yapılan görüşmede İran Dışişleri Bakanı ve ABD Başkanı'nın elçisi, adil, kalıcı ve bağlayıcı bir anlaşmaya varmayı amaçlayan görüşmelerin bir sonraki aşamasına geçme konusunda anlaştı” denildi.

Açıklamada olası bir anlaşmanın İran'ın “nükleer silahlardan ve yaptırımlardan tamamen arınmasını” ve “barışçıl nükleer enerji geliştirme kabiliyetini korumasını” sağlayacağı kaydedildi.

“Diyalog ve açık iletişimin hem bölgesel hem de uluslararası düzeyde tüm paydaşların çıkarına olacak güvenilir bir anlaşma ve karşılıklı anlayışa ulaşmanın anahtarı olduğu vurgulandı.”

Açıklamada bir sonraki turun önümüzdeki birkaç gün içinde Muskat'ta yapılması konusunda mutabık kalındığı belirtildi.

El-Busaidi hem Witkoff'a hem de Arakçi'ye teşekkür etti: “Bugünkü görüşmelere yapıcı ve verimli bir şekilde katıldıkları için “Witkoff ve Arakçi'ye teşekkür eden El-Busaidi, ‘bu müzakerelerin kayda değer bir ilerleme kaydettiğini ve daha önce imkânsız olanın artık gerçekleşmeye daha yakın olduğunu’ ifade etti.

Daha iyi anlama

İran Dışişleri Bakanı ise devlet televizyonuna yaptığı açıklamada “Görüşmeler doğru yönde ilerliyor” dedi. Bakan, ‘Umman'da uzmanlar düzeyinde teknik oturumlar düzenlenmesi ve ardından cumartesi günü üst düzey müzakerecilerin bir araya gelmesi’ konusunda anlaşmaya varıldığını kaydetti.

Arakçi şunları söyledi: “Bugün yaklaşık dört saat süren bir oturum gerçekleştirdik. Verimli bir oturum oldu ve müzakereler olumlu bir yolda ilerliyor” ifadelerini kullandı.

“Bu kez bir dizi ilke ve hedef üzerinde daha iyi bir anlayışa varabildik ve görüşmelere devam etme ve teknik oturumların başlayacağı bir sonraki aşamaya geçme konusunda anlaştık” diyen Arakçi ‘uzman düzeyindeki teknik müzakerelerin çarşamba günü Umman'da başlayacağını’ ifade etti.

Aynı bağlamda “Uzmanlar ayrıntıları müzakere edecek ve uzlaşı için bir çerçeve geliştirebilecekler, ardından önümüzdeki cumartesi günü Amman'da (Witkoff ile) bir araya gelerek uzmanların çalışmalarının sonuçlarını gözden geçireceğiz ve anlaşmanın temel ilkelerine ulaşma konusundaki ilerlememizi değerlendireceğiz” dedi.