Nijer ordusu Fransız kuvvetlerinin çekilmesine yönelik talebini sürdürüyor

Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)
Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)
TT

Nijer ordusu Fransız kuvvetlerinin çekilmesine yönelik talebini sürdürüyor

Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)
Cumartesi günü Niamey’deki Fransız askeri üssün önündeki protestolar (AFP)

Nijer’deki askeri konseyin, Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’nin ülkeden ayrılması için verdiği süre, her iki taraftan da herhangi bir adım atılmadan geçti.

Nijer’in başkenti Niamey’de Cumartesi günü Fransız askeri üssü önünde toplanan on binlerce protestocu, geniş halk desteğine sahip olan askeri darbenin ardından Fransız güçlerinin çekilmesini talep etti.

Fransa, bazı Afrika ülkeleri ve Birleşmiş Milletler (BM), askeri konseyin meşruiyetini tanımıyor.

26 Temmuz’da gerçekleşen darbe, 2020’den bu yana sekiz darbeye tanık olan Batı ve Orta Afrika’da askeri yönetime geçişten korkan dünya güçlerinin endişelerini artırdı.

Batı Afrika’daki eski sömürgeleri üzerindeki nüfuzu son yıllarda azalan Fransa, bu darbelerden en çok etkilenen ve kendisine yönelik eleştirilerin arttığı ülke konumunda.

Komşu Mali ve Burkina Faso, bu iki ülkede yaşanan iki darbe sonrasında Fransız güçlerini sınır dışı ederek, bölgede çok sayıda cana mal olan terörle mücadeledeki rollerini azalttı.

Fransa karşıtlığı

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre, Nijer’de darbeden bu yana Fransız karşıtı duygular yükseliyor. Ancak geçen hafta Fransa’nın Niamey Büyükelçisi Sylvain Itte’nin ülkeden ayrılması için verilen süreyi görmezden gelmesiyle bu durum daha da kötüleşti.

Askeri konsey, polise onu sınır dışı etme talimatı verildiğini bildirdi.

BFGRYH
Cumartesi günü askerler göstericilerle Niamey’deki Fransız üssüne giden yol arasında duruyor (EPA)

Fransız askeri üssü önünde toplanan protestoculardan Yakup Issoufou, “Bugün kendimizi feda etmeye hazırız. Çünkü gururluyuz. Kaynaklarımızı yağmaladılar, biz bunun farkındayız. Yani gidecekler” dedi.

Öte yandan Fransa, devrik Cumhurbaşkanı Muhammed Bazoum ile dostane ilişkiler sürdürüyor ve Nijer’de yaklaşık bin 500 asker konuşlandırmış durumda.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cuma günü yaptığını açıklamada, “Cumhurbaşkanı Bazoum ile her gün konuşuyorum. Biz onu destekliyoruz. Darbeyi gerçekleştirenleri tanımıyoruz. Alacağımız kararlar, her ne olursa olsun, Bazoum ile yapacağımız görüş alışverişine dayanacaktır” dedi.

Afrika ve Avrupa’nın endişeleri

Nijer’deki askeri konsey, Macron’un açıklamalarını ‘bölücü söylem’ olarak nitelendirerek, Fransa’yı eski sömürgesiyle olan yeni sömürgecilik ilişkisini sürdürmeye çalışmakla suçladı.

Nijer darbesinden endişe duyan tek ülke Fransa değil.

Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), Niamey’e yaptırım uyguladı ve son çare olarak askeri müdahaleye başvurma tehdidinde bulundu.

ABD ve diğer Avrupa ülkelerinin de ülkede konuşlanmış kuvvetleri bulunuyor.

SDVFEGR
Cumartesi günkü gösteride Rus bayrağı taşıyan göstericiler (AFP)

ECOWAS’ın dönem başkanlığını yürüten Nijerya’nın Devlet Başkanı Bola Tinubu, sivil yönetime dönüş için dokuz aylık bir geçiş döneminin bölge yetkilerini tatmin edebileceğini söyledi.

Nijer cuntası, daha önce üç yıllık bir zaman çizelgesi önermişti.



UCM savcısı Khan hakkında 'cinsel istismar’ iddiaları üzerine soruşturma başlatıldı

Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan (Reuters)
Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan (Reuters)
TT

UCM savcısı Khan hakkında 'cinsel istismar’ iddiaları üzerine soruşturma başlatıldı

Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan (Reuters)
Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi Savcısı Karim Khan'a yönelik cinsel taciz iddialarına ilişkin harici soruşturmayı yürütmek üzere bir Birleşmiş Milletler gözlemcisi seçildi.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığı habere göre eski savcının eşinin gözlemci kurumda çalıştığı göz önüne alındığında, bu kararın çıkar çatışması endişelerine yol açması muhtemeldir.

Khan, kurumun bu hafta Hollanda'nın Lahey kentinde yapılan yıllık toplantısında mahkemenin Ukrayna, Gazze, Venezuela ve diğer çatışma bölgelerindeki savaş suçları ve zulümlerle ilgili siyasi açıdan hassas soruşturmaları hakkında güncel bilgiler verdi. Ancak Khan'a yönelik suçlamalar UCM'nin 124 üye ülkesinin katıldığı toplantıya gölge düşürdü.

AP’nin ekim ayında yaptığı bir araştırma, Khan'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu için tutuklama emri hazırlarken, aynı zamanda kadın yardımcılarından birini birkaç ay boyunca onun isteği dışında taciz ettiği ve cinsel ilişkiye girmesi için baskı yapmaya çalıştığı yönünde dahili suçlamalarla karşı karşıya olduğunu ortaya çıkardı.

AP’ye konuşan ve isimlerinin açıklanmasını istemeyen iki diplomat, bu hafta düzenlenen bir toplantıda, şu anda ICC'nin denetim organına başkanlık eden Finlandiyalı diplomat Paevi Kaukranta'nın, BM İç Denetim Hizmetleri Ofisi'ni seçme konusunda karar kıldığını söylediğini aktardı.

Geçtiğimiz ay iki önemli insan hakları örgütü, Khan'ın eşinin, önde gelen bir insan hakları avukatı olması ve 2019-2020 yılları arasında Kenya'da Birleşmiş Milletler için soruşturma yürütmesi nedeniyle Birleşmiş Milletler'in bu soruşturmayı seçme olasılığı konusunda endişelerini dile getirmişti.

Cinsel taciz vakaları. Uluslararası İnsan Hakları Federasyonu ve Toplumsal Cinsiyete Dayalı Adalet için Kadın İnisiyatifleri yaptıkları ortak açıklamada, Khan'ın soruşturma süresince görevden uzaklaştırılması gerektiğini belirterek, “soruşturma için seçilen kurum ya da kuruluşun çıkar çatışması olmadığından ve uzmanlığının kanıtlandığından emin olmak için kapsamlı bir denetimden geçirilmesi” çağrısında bulundu.

Örgütler, Khan ile BM ajansı arasındaki “yakın ilişkinin” daha fazla incelenmesi gerektiğini belirtti. İki kuruluş, “BM İç Denetim Hizmetleri Ofisi (OIOS) soruşturma ile görevlendirilmeden önce bu endişelerin kamuya açık ve şeffaf bir şekilde ele alınmasını şiddetle tavsiye ediyoruz” ifadelerini kullandı.