İran, 500 günden fazla süredir Avrupalı diplomatı serbest bırakmıyor

İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)
İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)
TT

İran, 500 günden fazla süredir Avrupalı diplomatı serbest bırakmıyor

İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)
İsveç vatandaşı Johan Flodderus. (Twitter)

İsveç ve Avrupa Komisyonu dün, bir İsveç vatandaşının İran'da tutulduğunu duyurdu. Bu, New York Times'ın 500 günden fazla gözaltında tutulan kişinin Avrupa Birliği'nin diplomatik çalışma grubu için çalışan İsveçli bir yetkili olduğunu bildirmesinin ardından geldi. İran’da yabancı bir vatandaşın tutuklanmasına ilişkin bahsi geçen bu son dava, Batı ile yaşanan siyasi gerilimin ortasında Tahran'ın elinde önemli bir müzakere kartı haline getiriyor.

İsveç Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

Otuzlu yaşlarında bir İsveç vatandaşı, Nisan 2022'de İran'da gözaltına alındı. Dışişleri Bakanlığı ve İsveç'in Tahran Büyükelçiliği konu üzerinde yoğun bir şekilde çalışıyor ve Avrupa Birliği ile yakın temas halinde.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Avrupa Komisyonu Sözcüsü de İran’da bir İsveç vatandaşının tutulduğunu doğruladı ancak ayrıntı vermedi.

New York Times dün günün erken saatlerinde, İsveç ve Avrupa Birliği (AB) otoriteleri tarafından bir yıldan fazla süredir gizli tutulan bu Avrupalı ​​yetkilinin tutuklanmasının, İran'ın 'rehine diplomasisi' olarak bilinen şeyin giderek büyüyen bir modelinin parçası olduğunu bildirdi.

İran Devrim Muhafızları son yıllarda çoğu casusluk suçlamasıyla karşı karşıya kalan onlarca çifte vatandaş ve yabancıyı gözaltına alırken, insan hakları aktivistleri İran'ı diğer ülkelere baskı yapmak amacıyla çifte vatandaş ve yabancıları tutuklamakla suçluyor.

Tahran ve Washington geçtiğimiz ay, İran'da tutulan beş ABD vatandaşının serbest bırakılmasını ve Güney Kore'de dondurulmuş olan altı milyar dolarlık İran varlığının serbest bırakılmasını içeren bir anlaşmaya vardı. Tahran, 10 Ağustos'ta dört ABD vatandaşını Evin Hapishanesi'nden ev hapsi kapsamında bir otele nakletti ve halihazırda ev hapsinde olan diğer ABD vatandaşıyla birlikte  bu beş kişinin  İran'dan ayrılmasına izin verecek bir anlaşmanın ilk adımını attı.

İran, Washington'ın ABD hapishanelerindeki bazı İranlıları da serbest bırakacağını duyurdu.

Geçtiğimiz mayıs ayında İran, casusluk suçlamasıyla İran'da 15 ay hapis cezasına çarptırılan Belçikalı yardım görevlisi Olivier Vandecastel'i serbest bıraktı. Bunun karşılığında ise terör suçundan 21 yıl hapse mahkum edilen İranlı diplomat Esadullah Esedi'nin serbest bırakılması sağlandı.

Son aylarda İran altı Avrupalıyı serbest bıraktı. Ancak ayrıntıları daha önce açıklanmayan bu ikinci dava, tutuklunun Avrupalı ​​bir yetkili olarak mesleki geçmişi dikkate alındığında özel bir yere sahip.

İran’da gözaltına alınan ve İsveç vatandaşı olan yetkilinin adı Johan Flodderus (33) olarak bildirildi. Flodderus, AB  kurumlarında çeşitli görevlerde bulunmuş ve hatta İsveçli gençleri AB’de çalışmaya teşvik etmek için bir reklam kampanyasına katıldı.

New York Times’a göre, Flodderus, yakın arkadaşların özel bir turistik gezi olarak tanımladığı gezinin bir parçası olarak geçtiğimiz yılın bahar mevsiminde İran'ı ziyaret etti. Nisan 2022'de Tahran'dan dönüş uçağına binmeye hazırlandı sırada ise Flodderus, havalimanında gözaltına alındı.

Geçtiğimiz yılın temmuz ayında İran hükümeti bir İsveç vatandaşını casusluk suçlamasıyla tutukladığını ve bu kişinin şu anda başkent Tahran'daki Evin Hapishanesi’nde tutulduğunu duyuran bir açıklama yaptı.

New York Times, davayla ilgili doğrudan bilgisi olan altı kişiyle görüştü. Bu kişilerin hepsi, konuyu ele aldıklarında olumsuz tepkilerden korktukları için isimlerinin açıklanmamasını istemedi. Açıklama yapan herkes Flodderus’un casusluk suçlamasını reddetti.

İsveç ve AB bahsi geçen kişinin ismini açıklamadı. Reuters haber ajansına göre İsveç Dışişleri Bakanlığı, “Bizim tahminimize göre, bakanlığın hamlelerini kamuoyuna açıklaması, konunun ele alınmasını zorlaştıracaktır. Bunun ışığında herhangi bir ismi doğrulamak için bir neden göremiyoruz” açıklaması yaptı.

New York Times, Flodderus'un 2019 yılından itibaren Avrupa Göç Komiseri Yalva Johansson'un asistanı olarak çalıştığını ve 2021'de AB’nin diplomatik kolu olan Avrupa Dışişleri Bakanlığı'na katıldığını bildirdi.

Profesyonel geçmişini bilen kaynaklara göre Flodderus daha önce Avrupa Birliği'ndeki bir çalışma misyonu sırasında İran'ı ziyaret etmiş ve burada AB'nin kalkınma programı için çalışmıştı.

Flodderus Afganistan'la ilgilenen Avrupa diplomatik delegasyonunun bir üyesiydi ancak Taliban'ın Ağustos 2021'de ülkeyi ele geçirmesi nedeniyle Kabil'i hiç ziyaret etmedi. Flodderus çalışmalarını birkaç yıl yaşadığı Brüksel'deki AB genel merkezinde yürütüyor.

Diğer yandan Avrupa Dışişleri Bakanlığı, "İran'da gözaltına alınan bir İsveç vatandaşının vakasını çok yakından takip ettiğini" duyurdu. Ancak ilgili kişinin bu iş için çalıştığını ya da Flodderus’un daha önce İran'ı bir ziyaretin parçası olarak ziyaret ettiğini kabul etmedi.

Avrupa Komisyonu Sözcüsü Nabila Massrali de şu açıklamada bulundu:

“Bu dava aynı zamanda AB vatandaşlarının artan keyfi gözaltı vakaları bağlamında da görülmeli.  İran'da keyfi olarak gözaltına alınan tüm AB vatandaşlarının serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla konuyu İran yetkililerine iletmek için her fırsatı değerlendirdik ve kullanmaya devam edeceğiz.”



İtalya'nın göçmenleri Arnavutluk'a gönderme planı: Polislere flört yasağı

İtalya'nın Gjader'de işleteceği göçmen merkezi, eski bir askeri üs arazisinde yer alıyor (AFP)
İtalya'nın Gjader'de işleteceği göçmen merkezi, eski bir askeri üs arazisinde yer alıyor (AFP)
TT

İtalya'nın göçmenleri Arnavutluk'a gönderme planı: Polislere flört yasağı

İtalya'nın Gjader'de işleteceği göçmen merkezi, eski bir askeri üs arazisinde yer alıyor (AFP)
İtalya'nın Gjader'de işleteceği göçmen merkezi, eski bir askeri üs arazisinde yer alıyor (AFP)

İtalya, tüm tartışmalara rağmen Arnavutluk'ta göçmen merkezleri kurma planını hayata geçirmek istiyor.

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'yle Arnavutluk Başbakanı Edi Rama'nın geçen yıl kasımda imzaladığı anlaşma kapsamında, Balkan ülkesinde iki göçmen merkezi kuruldu. 

Liman şehri Shengjin ve Gjader'de kurulan merkezlerin 1 Mayıs'ta açılması planlanıyordu ama "öngörülemeyen sorunlar" nedeniyle açılış ertelenmişti. 

İtalya İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi, geçen ayki açıklamasında merkezlerin ekimde faaliyete geçeceğini duyurmuştu fakat henüz bu yönde bir adım atılmadı. Bakanlıktan kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir yetkili, Amerikan medya kuruluşu CNN'e merkezlerin bu ay açılacağını söylerken, net bir tarih vermedi. 

Roma yönetimi, merkezler faaliyete geçtiğinde denetim için Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ni (BMMYK) de davet etmişti. BMMYK yetkilileri henüz kendilerine net bir tarih iletilmediğini söylüyor.

Roma ve Tiran arasındaki anlaşma, hem insan hakları kuruluşlarından hem de İtalya'daki muhalefet partilerinden tepki toplamıştı. Birçok kesim bu projeyi, Birleşik Krallık'ın (BK) düzensiz göçmenleri Ruanda'ya gönderme planına benzetmişti. İşçi Partili BK Başbakanı Keir Starmer'ın göreve gelmesiyle Ruanda planı bu yıl iptal edilmişti.

Avrupa Adalet Divanı'nın 28 Eylül'de açıkladığı kararda, İtalya'nın düzensiz göçmenleri Arnavutluk'a gönderme projesinin "yasal olmadığı" bildirilmişti. 

Ancak CNN, bu kararın bir bağlayıcılığı olmadığına ve planın işlemesini aksatmayacağına dikkat çekiyor. 

Medya kuruluşu, göçmen merkezi projesinin detaylarını paylaştı. 

Toplamda yaklaşık 3 bin 800 kişiyi ağırlaması hedeflenen merkezlerde 45 İtalyan polisi görevlendirildi. Hepsi erkek olan bu polislere sağlanan el kitapçıklarında,  göçmenlerle iletişim kurmanın yanı sıra Arnavutluk'ta dikkat edilmesi gereken hususlara da yer verildi. 

Polislerden biri, kitapçıklarda "flört" uyarısı yapıldığını belirterek, "Bize 'fazla İtalyan olmamamız' gerektiği söylendi diyor. CNN'in aktardığına göre kitapçıkta şu ifadelere yer veriliyor: ,

Arnavut kadınlarla çeşitli ortamlarda doğaçlama şekilde kur yapmaktan kaçının. Onlar muhafazakar bir toplum. Birlikte olduğu kadına başka bir erkeğin kur yaptığını gören erkekler olumsuz tepki verebilir.

İtalya, iki merkeze toplamda 500 personel atamayı planlıyor. Bunlar arasında polis ve askerlerin yanı sıra İtalya Adalet Bakanlığı'ndan yetkililer de yer alacak. Bunun yaklaşık 252 milyon euroya mal olması bekleniyor. Roma yönetimi ayrıca Tiran'a merkezlerin bakımı ve faaliyetleri için 5 yılda 670 milyon euro ödeyecek.

Independent Türkçe, CNN, Reuters