عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Suudi Arabistan’dan Burkina Faso’ya iş birliği mesajı

Suudi Arabistan Kralı, Burkina Faso’nun Geçici Devlet Başkanı’na bir mesaj gönderdi

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz. (SPA)
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz. (SPA)
TT
TT

Suudi Arabistan’dan Burkina Faso’ya iş birliği mesajı

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz. (SPA)
Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz. (SPA)

Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz, Burkina Faso’nun Geçici Devlet Başkanı İbrahim Traore’ye iki ülke arasındaki ilişkiler ve ortak iş birliğini güçlendirmenin yolları hakkında bir mesaj gönderdi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre mesaj, Burkina Faso’nun Geçici Devlet Başkanı’nın başkent Ouagadougou’daki Başkanlık Sarayı’nda Suudi Kraliyet Mahkemesi Danışmanı Ahmed Kattan’ı kabulü sırasında iletildi.

Resepsiyon sırasında Kattan, Kral Selman’ın ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi ve Başbakan Muhammed bin Selman’ın Burkina Faso halkına selamlarını ve daha fazla ilerleme dileklerini iletti. Burkina Faso’nun Geçici Devlet Başkanı ise, Kral Selman’a, Veliaht Prens’e ve Suud halkına selamlarını ve iyi niyet dileklerini iletti.

Görüşmede, iki ülke arasındaki ilişkileri gözden geçirmenin yanı sıra, bir dizi karşılıklı konu hakkında görüş alışverişinde bulunuldu.

Görüşmede Traore ülkesinin, Suudi Arabistan’ın Riyad’daki Expo 2030 sergisine ev sahipliği yapma talebine tam desteğini teyit etti. Ayrıca bu yıl Suudi Arabistan’da ilk Suudi Arabistan-Afrika zirvesi ve beşinci Arap-Afrika zirvesi olmak üzere iki zirvenin düzenlenmesinden memnuniyet duyduğunu ifade etti.

Burkina Faso Dışişleri Bakanı bir basın toplantısında, Riyad’ın Expo 2030’a ev sahipliği yapmasına olan desteğini doğruladı. Ayrıca Burkina Faso’nun Geçici Devlet Başkanı’nın ilk Suudi Arabistan-Afrika zirvesi ve beşinci Arap-Afrika zirvesinin düzenlemesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Kattan, iki ülke arasındaki yakın ilişkileri teyit eden bu destek için krallık hükümetine teşekkür ve takdirlerini dile getirdi.

İbrahim Traore, 1988 yılında doğdu. Müslüman Öğrenciler Derneği'nin bir parçası olduğu Ouagadougou Üniversitesi'nde okudu.

2010'da Burkina Faso ordusuna katıldı ve 2020'de yüzbaşılığa terfi edildi. 2019'da kurulan bir terörle mücadele birimi olan "Kobra" özel kuvvetlerine katıldı.

İbrahim Traore, Ocak 2022 Burkina Faso Darbesini destekleyen ve Koruma ve Restorasyon için Yurtsever Hareketi askeri cuntasını iktidara getiren ordu subayları grubunun bir parçasıydı. Burkina Faso'nun kuzeyindeki bir kasaba olan Kaya'da "Kobralar"ın bir parçası olarak hem de bir topçu birliği olarak bir askeri birliğin başı olarak görev yaptı.

Burkina Faso'daki El Kaide ve DEAŞ bağlantılı terör saldırılarına karşı militanlara karşı cephede savaşan birçok genç subaydan biriydi. Ocak darbesinin birçok destekçisi, cuntanın lideri Paul-Henri Sandaogo Damiba'nın terörü bastırma performansından memnun kalmadı.

Traore daha sonra kendisinin ve diğer subayların Damiba'yı terörle mücadeleye "yeniden odaklanması" için ikna etmeye çalıştılar. İktidara geldikten sonra geçici bir süre boş kalan başbakanlık makamına Apollinaire Joachim Kyélem de Tambèla'yı atadı.

Burkina Faso, 2022 yılında iki darbeye tanıklık etti. Kasım 2020 tarihinde ülke seçmeninin yarısının sandığa gitmesiyle gerçekleştirilen seçimlerde ikinci defa Cumhurbaşkanı ilan edilen Roch Marc Christian Kabore, 2022’nin 24 Ocak’ına gelindiğine askeri cunta tarafından görevden el çektirildi. Darbenin ardından Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu’nun (ECOWAS) üyesi olan Burkina Faso’nun üyeliğinin askıya alındığı açıklandı.

30 Eylül 2022 tarihinde mevcut askeri cuntayı, “islamcı terörle başa çıkamadığını” öne sürerek deviren cuntanın başındaki isim olan İbrahim Traore, ECOWAS ile anlaşılan, anayasal düzenin yeniden tesis edilmesini ve 2024 yılında ülkede seçimlerin gerçekleştirilmesini öngören takvime bağlı kalacağını ilan etti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Lübnan: Cumhuriyetin sancıları

Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)
Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)
TT
TT

Lübnan: Cumhuriyetin sancıları

Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)
Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)

İbrahim Hamidi

ABD ve Fransa'nın sponsorluğunda İsrail ile Hizbullah arasında imzalanan ateşkes anlaşmasının metnine göre Lübnan bir dönüm noktasının eşiğinde. Bu doğum sancıları cumhuriyetin kanının tazelenmesine mi, yoksa yeni üçüncü ya da dördüncü bir cumhuriyetin doğuşuna mı yol açacak?

Bu, el-Mecelle'nin Aralık ayı sayısının kapak haberi ve ateşkesten senaryolar, ordunun rolü, Hizbullah yenilgisinden sonra Şiilerin geleceği, mültecilerin geri dönüşü ve toplum mühendisliğine kadar konuyu her yönüyle ele alıyoruz.

Lübnan, 60 günlük ateşkes, Hizbullah ile İsrail'in güneyden çekilmesi, boşluğu Lübnan ordusu ile BM’ye bağlı UNIFIL güçlerinin doldurması, her iki taraftan da yerinden edilenlerin geri dönmesi, Meclis'in cumhurbaşkanını seçmek için toplanması, başbakanın atanması, hükümetin kurulması ve yeniden imar ile karşı karşıya bulunuyor.

Aylarca süren müzakereler ve bir yılı aşkın süredir Gazze için sürdürülen “destek savaşı”nın ardından gelen anlaşma uygulanırsa, ülke, cumhuriyetin temellerine dönüşe ya da yeni bir doğuşa tanık olacak. Lübnan Cumhuriyeti, şu anda bildiğimiz mezhepçi kotaların öncesinde, Fransız Mandası döneminde doğmuştu. İlk anayasa hazırlanıp 1926 yılında Katolik hukukçu Şarl Debbas cumhurbaşkanı seçildiğinde doğdu. O dönemde başbakanlık da Maruni Hıristiyanların elindeydi.

Bazıları, Birinci Cumhuriyet'in 1926'da doğduğuna ve 1943'te cumhurbaşkanı seçilen Şeyh Bişara el-Huri’ye kadar bir dizi Hıristiyan cumhurbaşkanı tarafından yönetildiğine inanıyor. Huri Sünni olan başbakanı Riyad el-Sulh ile ittifak kurdu ve ikisi birlikte, cumhurbaşkanlığını Marunilere, başbakanlığı Sünnilere ve meclis başkanlığını Şiilere tahsis eden sözlü bir ulusal uzlaşının temelini attılar. Saib Selam'ın anılarında, 1943'te Sabri Hamada’nın Şii olduğu için değil, en yaşlı milletvekili olduğu için yasama organının başına getirildiğini söylediğine de dikkat çekelim.

Bu nedenle pek çok kişi Birinci Cumhuriyet'in ulusal sözleşme ile doğduğuna inanıyor ve kendisi 21 Kasım 1943'teki bağımsızlık ilanına da tanıklık etti. Birinci Cumhuriyetin 1926 Anayasası ile değil de 1943 yılında doğduğunu düşünürsek, bu cumhuriyet 1975 yılında iç savaşın başlamasıyla mı yıkıldı yoksa savaşın sonuna ve 1989'daki İkinci Cumhuriyet'in başlangıcı olan Taif Konferansı’na kadar mı devam etti?

Birinci cumhuriyet 1943'ten 1975'e, ikincisi 1975'ten 1989'a ve üçüncüsü o zamandan bu yana mı?

Adı ne olursa olsun, mevcut cumhuriyetin belki de en belirgin özelliği, Taif Anlaşması’nın Hıristiyan cumhurbaşkanı pahasına Sünni başbakanı güçlendirmesiydi. Başbakan Refik Hariri'nin 2005'te suikasta kurban gitmesiyle sona eren Suriye varlığını kabul etmesiydi. Temmuz 2006 savaşı ve Hizbullah’ın İran'ın nüfuzunu genişletmek için ülke içinde ve bölgesel olarak artan rolü ile sonuçlanmasıydı.

Hizbullah ve İran'ın baskın rolünün gerilemesi ve muhaliflerinin beklentileri karşısında Lübnan yeni bir doğuşla mı karşı karşıya?

Zafer sloganları bir yana, Hizbullah'ın büyük bir yenilgiye uğradığı tartışılamaz. Zira Lübnan süreci Gazze sürecinden ayrıldı. İsrail, aralarında Hasan Nasrallah'ın da bulunduğu askeri ve sembolik liderlerini öldürdü, iletişim ve liderlik yapısını dağıttı. 1701 sayılı kararın uygulanmasını, Litani Nehri'nin arkasına çekilmeyi, dahası belki de bir İsrail tampon bölgesinin oluşturulmasını, silah tedarikinin kesilmesini ve füze üretiminin engellenmesini kabul etmek zorunda kaldı. Bunlara bir de Hizbullah’ın kuluçka ortamının ödediği muazzam insani ve ekonomik bedel ekleniyor.

Hizbullah ve İran'ın baskın rolünün gerilemesi ve muhaliflerinin beklentileri karşısında Lübnan yeni bir doğuşla mı karşı karşıya? Netanyahu, (bu sayımızda ona da özel bir dosya ayırdığımız) ABD başkanı seçilen Trump ile olan ilişkisinden ve Beyaz Saray'ın başına geçmeden önce “savaşları bitirmesi” için ona verdiği “armağan”dan destek alarak şunlarda ısrar ediyor; Hizbullah'ın kendisini yeniden silahlandırmamasını veya askeri yapısını yeniden inşa etmemesini garanti altına almak için Lübnan'da bir gözetim mekanizması kurulması, en büyük düşman olan İran'ın denetim ve “maksimum baskı” altında tutulması. Odağını özellikle Gazze Şeridi'ne kaydıran İsrail, Lübnan’da herhangi bir ihlal ile başa çıkılmaması durumunda Lübnan'a müdahale etme olanağına sahip olmak istiyor. Tel Aviv bu “haktan” vazgeçmezken, Hizbullah ve Lübnan da bunu kabul edemez.

Milisler ve rejimler bir noktada buluşmaktadır, o da dışarıda yenildikleri zaman içeride zafer aramaları, uzaktaki bir düşman tarafından yaralandıklarında ise yakın komşularından intikam almalarıdır

Burada şu sorular ortaya çıkıyor; bu durum Lübnan'da siyasi olarak nasıl ifade bulacak? Eski siyasi sözleşmenin yeniden canlandırılmasında veya yenisinin formüle edilmesinde bölgesel ve uluslararası güçlerin rolü nedir? Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdunnasır'ın Haziran 1967 savaşından sonra çıkıp “yenilgiyi” kabul etmesi gibi, Hizbullah'ın yeni Genel Sekreteri Naim Kasım da neden çıkıp yenilgiyi kabul etmekte gecikti? Neden Hizbullah ve İran'a sadık olanlar yaşananları bir “zafer” veya “direniş” olarak değerlendirmekte ısrar ediyor?

Herhangi bir savaşın insani ve ekonomik maliyeti konusunda devlet ile milislerin farklı davrandıkları doğru, ancak devletler ile örgütlerin zaman ve tarihle ilişkilerinde farklı oldukları da doğrudur. En tehlikelisi ise milislerin ve rejimlerin bir noktada buluşmasıdır, o da dışarıda yenildikleri zaman içeride zafer aramaları, uzaktaki bir düşman tarafından yaralandıklarında ise yakın komşularından intikam almalarıdır.

Kapak konusu olan Lübnan dosyası ve Başkan Donald Trump'ın seçilmesi ve bunun Ortadoğu ve dünyadaki yansımalarına ilişkin özel dosyaya ek olarak, Aralık sayısında siyaset, ekonomi, bilim ve kültür üzerine yazılar, analizler ve röportajlar da yer alıyor.

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.