Netanyahu’dan New York'ta Afrika ülkeleriyle anlaşmalar yapmak için plan

Netanyahu ve eşi Sara New York'a seyahatine hazırlanıyor. (Hükümet Basın Ofisi)
Netanyahu ve eşi Sara New York'a seyahatine hazırlanıyor. (Hükümet Basın Ofisi)
TT

Netanyahu’dan New York'ta Afrika ülkeleriyle anlaşmalar yapmak için plan

Netanyahu ve eşi Sara New York'a seyahatine hazırlanıyor. (Hükümet Basın Ofisi)
Netanyahu ve eşi Sara New York'a seyahatine hazırlanıyor. (Hükümet Basın Ofisi)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun istediği gibi Beyaz Saray’da değil, New York'taki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul toplantıları oturum aralarında ABD Başkanı Joe Biden ile görüşeceği kesinleşti. Netanyahu, İsrail'in uluslararası kurumdaki konumunu geliştirmek amacıyla ikili ve bölgesel anlaşmalarda bulunma planı kapsamında bir dizi Afrika ülkesi lideriyle de toplantılar yapacak.

Netanyahu'ya yakın bir kaynak, Afrika ülkeleri sayısının 54 olduğunu, bunların BM’de güçlü bir güç oluşturduğunu ancak çoğunun İsrail'e karşı Arapların yanında yer aldığını aktardı. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Netanyahu ise bu tutumlarını değiştirmeleri için teknolojik ve bilimsel desteğin artırılması ve ortak ekonomik projeler oluşturulmasına yönelik bir anlaşma teklif ederek bu ülkeleri etkilemeyi planlıyor.

İsrail'in bu planın uygulanmasına öncülük eden BM Daimi Temsilcisi Gilad Erdan, söz konusu ülkelerin temsilcileriyle derin temaslara başladığını, bazılarını bizzat ziyaret ettiğini, dolayısıyla değişimin olacağı konusunda iyimser olduğunu bildirdi. Netanyahu'nun önümüzdeki hafta BM ziyareti sırasında bazı Afrika başkanlarıyla görüşeceğini kaydetti.

Netanyahu'nun ofisi, ABD gezisinin önümüzdeki hafta başında Kaliforniya’dan başlayacağını duyurdu. Netanyahu yapay zekanın geliştirilmesi konusunda görüşmeler yapmak üzere burada Elon Musk ve diğerleriyle bir araya gelecek. Ayrıca ABD’deki Yahudi cemaati liderleriyle DE görüşecek.

Netanyahu, BM’de Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile BİR ARAYA GELECEK.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ABD Başkanı Joe Biden ile görüşme ise Birleşmiş Milletler 78. Genel Kurulu oturum aralarında gerçekleşecek. Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar, Biden'ın bu yıl sonundan önce Beyaz Saray'da Netanyahu ile ikinci bir görüşmeye hazır olduğunu bildireceğin, aktardı. Erdan, bu ertelemenin nedeni sorulduğunda, “Ne yazık ki Demokrat Parti dahilinde Biden'ın şuan Oval Ofis’te Netanyahu'yu kabul etmemesine yönelik iç hesaplar var. bunun Demokrat Parti'ye siyasi zarar vereceği iddia ediliyor” yanıtını verdi. Beyaz Saray'ın İsrail hükümetinin yargıyı zayıflatma planına ilişkin İsrail'deki iç tartışmayı Washington'a yansıtmak istemediğini kaydeden yetkili sözlerini şöyle sürdürdü:

“ABD-İsrail ilişkileri mükemmel. Ancak bazı doğal farklılıklar da var. Netanyahu bundan etkilenmiyor. Bunları kişisel bir sorun görmüyor, aksine bunların İsrail demokrasisine yönelik yersiz kaygılardan kaynaklanan yüzeysel sorunlar olduğuna inanıyor.”

İsrail muhalefetindeki kaynaklar ise Erdan'ın açıklamalarının Washington'da İsrail'in adının son derece olumsuz şekilde anıldığı tartışmaların anlaşılmadığını gösterdiğini vurguladı.

Muhalefet lideri Yair Lapid liderliğindeki Yesh Atid Partisi’nden eski bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, İsraillilerin çoğu gibi ABD yönetiminin de Netanyahu'nun politikasından ve demokratik sisteme karşı darbe yapma girişimlerinden endişe duyduğunu söyledi. Netanyahu hükümetinin Amerikan müttefiklerine güven vermek yerine ABD ziyareti sırasında Adalet Bakanı Yariv Levin'i atadığını belirtti.

Washington'daki yetkililer, hükümetin darbe planına öncülük eden kişinin Levin olduğunu, onun atanmasının ABD’liler tarafından hoş karşılanmadığını biliyor. Bu durum, Washington'daki siyasi haritayı okurken pusulanın kaybedildiğini gösteriyor.

Söz konusu yetkili, Netanyahu'nun ABD'deki Yahudi cemaatleri liderlerinin kendisine karşı oldukça olumsuz bir tavır aldığını, onunla görüşmemesini tavsiye ettiğini bilmesine rağmen ABD’li milyarder Musk ile görüşeceğini kaydetti. Bu durum, Netanyahu’nun ziyaretine başka olumsuz noktalar ekliyor. Hükümetin planına karşı protestoların liderleri ABD'de Netanyahu'ya karşı bir dizi protesto eylemi hazırlığı içerisinde.



Arakçi: Nükleer silah peşinde değiliz ve İsrail'in nükleer silah cephaneliğine sahip olmasına izin verilmemeli

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AFP)
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AFP)
TT

Arakçi: Nükleer silah peşinde değiliz ve İsrail'in nükleer silah cephaneliğine sahip olmasına izin verilmemeli

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AFP)
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AFP)

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi bugün yaptığı açıklamada ABD’nin İran'la müzakerelerdeki amacının İran'ı ‘nükleer haklarından’ mahrum bırakmak olması halinde Tahran'ın bu haklarından asla vazgeçmeyeceğini söyledi.

Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenen Arap-İran Diyalog Forumu'nda konuşan Arakçi, ülkesinin nükleer silah sahibi olmayı bir tabu olarak gördüğünü, ancak uranyumu barışçıl yollarla zenginleştirme hakkı konusunda ısrarcı olduğunu belirtti. Aynı zamanda İsrail'in nükleer silah cephaneliğine sahip olmasına izin verilmemesi gerektiğini vurgulayan İranlı Bakan, ülkesinin diyalog ilkesine inandığını ve bölge ülkeleri arasında diyalog çağrısında bulunduğunu vurguladı. İran'ın bölgesel diyalogda daha üst bir aşamaya geçtiğini belirten Arakçi, “bölge ülkeleriyle ilk konferansı gerçekleştirmeyi başardık” dedi.

İran’ın resmi haber ajanslarının aktardığına göre İran ve ABD arasında Umman’da yapılması planlanan yeni müzakere turunun başlamasına bir gün kala yaptığı açıklamada Arakçi, İran'ın ABD ile görüşmelerini ‘iyi niyetle’ sürdürdüğünü söyledi.

İran Dışişleri Bakanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ancak müzakerelerin amacının İran'ı nükleer haklarından mahrum bırakmaksa, İran'ın hiçbir hakkından vazgeçmeyeceğini açıkça vurguluyorum.”

İran defalarca kez uranyum zenginleştirme hakkının müzakere edilemez olduğunu ileri sürerek bazı ABD’li yetkililer tarafından dile getirilen ‘sıfır uranyum zenginleştirme’ talebini reddetti.

Fakat ABD Başkanı Donald Trump'ın Özel Temsilcisi Steve Witkoff cuma günü verdiği bir röportajda, ABD ile yapılacak herhangi bir anlaşma kapsamında İran'ın uranyum zenginleştirme tesislerinin lağvedilebileceğini belirtti.

rfgthyju
Arakçi ve Witkoff (AP)

Trump, İran'ın nükleer programına ilişkin uzun süredir devam eden anlaşmazlığı çözecek yeni bir anlaşmaya varılmaması halinde İran'ı bombalamakla tehdit etti. Göreve geldiği ilk dönemde Trump, ülkesinin Tahran ile dünya güçleri arasında 2015 yılında imzalanan ve İran'ın nükleer faaliyetlerini dizginlemeyi amaçlayan nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekildiğini açıklamıştı.

Batılı ülkeler, ABD'nin 2015 tarihli nükleer anlaşmadan çekilmesinin ardından Tahran'ın hız verdiği nükleer programının nükleer silah üretmeye yönelik olduğunu söylerken, İran bu çalışmaların sadece sivil amaçlı olduğunda ısrar ediyor.

Arakçi, sözlerini şöyle noktaladı:

“İran, ABD ile yaptığı dolaylı müzakerelerde nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanılması hakkını vurguluyor ve nükleer silah edinmenin peşinde olmadığını açıkça ifade ediyor. İran müzakereleri iyi niyetle sürdürüyor. Eğer bu görüşmelerin amacı nükleerleşmemeyi sağlamaksa bir anlaşmaya varılabilir. Eğer amaç İran'ın nükleer haklarını kısıtlamaksa, İran bu haklarından asla vazgeçmeyecektir.”