Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Genel Müdürü Rafael Grossi dün (Pazartesi) İran’a, bir dizi üst düzey Birleşmiş Milletler (BM) müfettişinin ülkeye girişini engelleme kararını yeniden gözden geçirme çağrısında bulundu. İran’ın iş birliği yapmamasının ağır sonuçlar doğuracağını belirtti.
UAEA cumartesi günü yaptığı açıklamada, Tahran’ın onayladığı bir adımla İran’ın, kendisini ‘UAEA ile iş birliği atmosferini bozmak ve siyasi amaçlara hizmet etmek için Yönetim Kurulu’nu istismar etmekle suçlayan’ Batılı ülkelere tepkisi kapsamında bazı müfettişlerinin kimlik bilgilerine yönelik onayını geri çektiği bildirildi.
UAEA Genel Müdürü Grossi Fransız haber ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Bu kararın yeniden düşünülmesini istemek zorundayız. UAEA ile iş birliği yapmadıkları sürece istedikleri güvenceyi ve uluslararası toplumun desteğini alamayacaklar.”
Grossi ayrıca, 2022’den bu yana Rus kuvvetleri tarafından işgal edilen Ukrayna Zaporijya nükleer santrali çevresindeki askeri faaliyetlerin artacağı konusunda da uyarıda bulundu.
Grossi “Bölgedeki askeri operasyonlar artıyor. Müfettişlerim askeri hareketliliğin düzeyinin açık olduğunu bildirdi. Bu hareketlilik önemli bir durum ve giderek artıyor. Nükleer kaza olmadan geçen her gün bizim için güzel bir gündür” dedi.
Haziran ayının başından bu yana Ukrayna güçleri, 2022 yılında işgalin başladığından bu yana Rus kuvvetleri tarafından kontrol edilen bölgeleri geri almak amacıyla, Zaporijya yakınındaki bölge de dahil olmak üzere ülkenin doğu ve güneyinde karşı saldırıya başladı.
Kiev, Ukrayna’ya elektrik sağlamak amacıyla 6 bin megawatt kapasiteli Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olan Zaporijya nükleer santrali kontrolünü yeniden ele geçirmenin önemini vurguladı.
Grossi, istasyona yapılacak herhangi bir doğrudan saldırının veya harici güç kaynaklarının kesintiye uğramasının nükleer bir kazaya yol açabileceğine dikkat çekti.
Konuşmasında Grossi “Yani yapmamız gereken, durumun dramatik bir şekilde daha da kötüleşmemesini engellemek” şeklinde konuştu.
Grossi, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un son Rusya ziyaretine ve Başkan Vladimir Putin ile yaptığı görüşmelere değinerek, Moskova’nın nükleer teknolojiyi Pyongyang’la paylaşmayacağına olan güvenini dile getirdi.
Kim geçen hafta Rusya’ya yaptığı bir tur ile Batı’nın nükleer silahlı Pyongyang’ın Ukrayna’daki savaş için Moskova’ya silah sağlayabileceği yönündeki endişelerinin artmasına neden oldu. Ziyareti sırasında Kim’e Rusya’nın uzay füzesi ve denizaltı endüstrisi hakkında bilgi verildi.
Grossi “Kişisel olarak bu tür toplantıların nükleer silahların yayılması riskine yol açtığına inanmak için hiçbir sebebim ve kanıtım yok” ifadelerini kullandı.
Bunların yanı sıra Grossi, Çin’in protestoları ve bölge sakinlerinin endişeleri gölgesinde, UAEA’nın Japonya’nın Fukuşima nükleer santralinden arıtılmış suyun boşaltılması sürecini izlemeye devam edeceğinin sözünü verdi.
Bu bağlamda “Durumu günlük olarak takip ediyoruz. Şu ana kadar her şey yolunda. Biz hiçbir şeyi olduğu gibi kabul etmiyoruz. Oraya gidip araştırıyoruz ve sonra her şeyi olduğu gibi açıklıyoruz” ifadelerini kullandı.
Japonya, 24 Ağustos’ta, on yıldan fazla bir süre önce meydana gelen tsunaminin felç etmesinden sonra Fukuşima fabrikasında toplanan yaklaşık 1,34 milyon ton kirli suyu Pasifik Okyanusu’na boşaltmaya başladı.
2011 yılında çöken ve dünyanın en büyük nükleer felaketlerinden birine neden olan üç reaktörün soğutulması için 540 olimpik yüzme havuzuna eşdeğer su kullanıldı.
Japonya ısrarla drenaj sürecinin güvenli olduğunu belirtirken, Çin denizi ‘kanalizasyon’ drenajı olarak kullanmakla suçlayarak komşusundan tüm deniz ürünlerine yönelik ithalatın yasaklanmasına karar verdi.
