Senegal: Nijer’de diplomatik çözüm ‘hala mümkün’

Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu önünde yaptığı konuşma sırasında (AFP)
Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu önünde yaptığı konuşma sırasında (AFP)
TT

Senegal: Nijer’de diplomatik çözüm ‘hala mümkün’

Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu önünde yaptığı konuşma sırasında (AFP)
Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu önünde yaptığı konuşma sırasında (AFP)

Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall, seçilmiş cumhurbaşkanını deviren askeri darbeden yaklaşık iki ay sonra Nijer’de diplomatik bir çözümün ‘hala mümkün’ olduğunu söyledi.

Senegal’in de üyesi olduğu Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), ülkede diplomatik baskının sivil yönetimi yeniden tesis etmede başarısız olması halinde Nijer’e askeri müdahalede bulunma tehdidinde bulundu.

Nijer ordusu 26 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum’u devirdi ve Bazum o tarihten bu yana ailesiyle birlikte evinde gözaltında tutuluyor.

Sall, Radio France Internationale’a ve France 24’e verdiği röportajda “Umarım sonunda akıl galip gelir (...) Akılcı bir şekilde ilerleyerek çözüme ulaşmak hâlâ mümkün” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın Fransız haber ajansı AFP’den aktardığı habere göre Sall, Nijer’deki darbe liderlerine ‘onları askeri müdahale olacak nihai karara itmemeleri’ çağrısında bulundu.

New York’taki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu toplantılarının oturum aralarında Sall “Bu son askeri seçenek ve ancak tüm yollar gerçekten tüketildiğinde gerçekleştirilebilir” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Bola Tinubu’nun ECOWAS başkanlığını yürüttüğü Nijerya’nın diplomatik çözüm bulmak için elinden geleni yaptığını da vurguladı.

Ayrıca “Kendisinden farklı yaklaşımlarının sonuçlarını bize bildirmesini bekliyorum ki bunları değerlendirip ortak bir karara varabilelim” ifadelerini de sözlerine ekledi. ECOWAS liderleri, Nijer’in Mali, Burkina Faso ve Gine’den sonra 2020’den bu yana darbeye tanık olan dördüncü Batı Afrika ülkesi olduğunu, bu nedenle harekete geçmelerinin gerektiğini söyledi.



Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
TT

Tahran, Washington ile müzakerelerinde "denklik" arıyor

Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)
Tahran'ın bin 200 kilometre güneyindeki İran'ın ana nükleer reaktörü Buşehr (Reuters - Arşiv)

İran, ABD ile nükleer programı konusunda yapılacak müzakerelerin kaderini tahmin etmeyi reddetti, ancak diyaloğun "eşitlik ortamında ve dayatmalardan uzak" yürütülmesinin önemini vurguladı.

Bu tavır, İsrail'in Kızıldeniz'de Husilerle ateşkes anlaşmasına rağmen İran'a karşı gerginliği artırdığı ve uluslararası alanda askeri gerginliğin tırmanacağı yönündeki endişelerin yaşandığı bir dönemde alındı.

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Ekber Ahmediyan, gelecekteki müzakerelerin sonucunun "öngörülemez" ve ABD'nin davranışlarına ve müzakere koşullarına bağlı olduğunu vurguladı.

Devrim Muhafızları'na bağlı Tasnim haber ajansı, Ahmediyan'ın, "Baskı ve tehdit altında doğrudan müzakereler mantıksız ve onursuzdur" dediğini aktardı. Ahmediyan ise "Eşit bir ortamda ve dayatmalardan uzak bir diyalog, akılcı ve onurlu bir yaklaşımdır" ifadesini kullandı.

Ahmediyan, "İran'ın kırmızı çizgileri açık ve net"dedi ancak müzakerelerin seyri ve gelecekteki sonuçlarının "diğer tarafın, özellikle de ABD yönetiminin bu konuyu nasıl ele aldığına bağlı olduğunu" vurguladı.

ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance, Washington ile Husiler arasında Kızıldeniz'de seyrüsefer serbestisini de içeren ateşkesin açıklanmasının ardından, ülkesinin Tahran ile "İran'ın küresel ekonomiye yeniden entegrasyonunu içeren" bir anlaşmaya varacağını öngördü.

dcfgth
İran Dini Lideri Ali Hamaney ve ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Vance, dün yaptığı basın açıklamasında, "İran sivil amaçlı nükleer enerjiye sahip olabilir, ancak nükleer silah elde edemez" ifadesini kullanarak, iki ülke arasındaki görüşmelerin "şimdiye kadar iyi" gittiğini kaydetti.

New York Times gazetesi, İranlı yetkililerin, ülkelerinin Kızıldeniz saldırılarını durdurmak için Husiler üzerindeki nüfuzunu kullandığını söylediğini aktardı ve bunun, Washington ile Tahran arasında bir anlaşmanın yakın olduğunu gösterdiğini belirtti.

İran ordusu hazır

Son saatlerde İsrail tarafında gerilim arttı. Kızıldeniz ateşkesine yol açan anlaşmadan dışlandığını hisseden İsrail'in doğrudan bir çatışmaya doğru koştuğu görülüyor.

Şarku’l Avsat’ın İran'ın ISNA haber ajansından aktardığına göre İran Hava Kuvvetleri Komutanı, ajansa yaptığı açıklamada, hava kuvvetlerine ait tüm savaş uçaklarının mühimmat, teçhizat ve yerli üretim uzun menzilli füzelerle donatıldığını belirterek sert bir tavır sergiledi.

Tuğgeneral Hamid Vahidi, İran Hava Kuvvetleri'nin en üst düzeyde hazırlıklı ve Silahlı Kuvvetler Başkomutanı'nın emirlerini yerine getirmeye hazır olduğunu belirtti.

Rusya ve Çin daha sonra ortak açıklama yaparak, İran'ın nükleer programı konusunda gerginliğin tırmandırılmaması ve askeri eyleme başvurulmaması çağrısında bulundu.

İran petrolüne yaptırımlar

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, İran'dan petrol satın aldıkları gerekçesiyle Washington'da özel bir Çin petrol rafinerisi ve Çin'deki liman işletmecilerine yaptırım uyguladı. ABD Hazine Bakanlığı, Hebei Xinhai Kimyasal Rafinerisi ve üç Çinli liman işletmecisi şirkete yaptırım uyguladı. Bu, Trump yönetiminin İran'ın ihracat gelirlerini kesme ve Tahran'a nükleer programını sınırlama anlaşması yapması yönündeki baskısını artırma çabalarını yoğunlaştırdığı bir dönemde hedef aldığı son bağımsız Çin rafinerisi oldu.