Dağlık Karabağ’ın geleceği konusundaki ‘zorlu müzakerelerde’ bir sonuca varıldı mı?

Rus askerleri dün Karabağ’daki sivilleri tahliye ediyor (Reuters)
Rus askerleri dün Karabağ’daki sivilleri tahliye ediyor (Reuters)
TT

Dağlık Karabağ’ın geleceği konusundaki ‘zorlu müzakerelerde’ bir sonuca varıldı mı?

Rus askerleri dün Karabağ’daki sivilleri tahliye ediyor (Reuters)
Rus askerleri dün Karabağ’daki sivilleri tahliye ediyor (Reuters)

Dağlık Karabağ ve Azerbaycan hükümetinden temsilciler, bölgenin geleceğini tartışmak üzere dün bir araya geldi.

Müzakerelerin ilk turu, bölgenin geleceğine ilişkin nihai düzenlemelerde ana hatların belirlenmesine bir yol açtı.

Ermeni kaynaklarına göre, bölgesel liderler ile Azerbaycan hükümeti arasındaki ‘zorlu görüşmeler’, bölgedeki Ermeni nüfusun Azerbaycan’a ‘yeniden entegrasyonu’ konusuna odaklandı.

Azerbaycan’ın Yevlah şehrindeki diyalog turunda herhangi bir ilerleme sağlanamadı. Buna rağmen Bakü, yerleşim anlaşması taslağını Ermeni tarafına teslim ettiğini duyurdu.

Bakü, bölge sakinlerinin sosyal ve ekonomik entegrasyonuna yönelik bir plan açıklayarak diyaloğun önünü açtı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın Özel Görevler Temsilcisi Elçin Emirbeyov, “Karabağ Ermenileri ile Azerbaycan arasındaki tüm sorunların bir toplantıda çözülmesini beklemek zor” dedi.

Erivan ile Bakü arasında çözülmemiş konular, özellikle de sınırların çizilmesi, ticaret koridorlarının açılması ve nihai bir barış anlaşmasına varılmasına yönelik mekanizmalar bu turda gündeme getirilmedi.

Bu nokta, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Azerbaycanlı mevkidaşı İlham Aliyev ile yaptığı telefon görüşmesinde de konuşulan konulardan biriydi.

Kremlin, telefon görüşmesi sonrasında ‘nihai çözüme yönelik mekanizmalara ulaşmanın mümkün olacağını’ belirtti.

Putin ayrıca, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile de görüşerek, Dağlık Karabağ’daki yeni şiddet dalgasının azalmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi.

Paşinyan kısa bir süre önce yaptığı açıklamada, Rusya’nın ‘Azerbaycan’ın saldırganlığını durduramamasından’ duyduğu memnuniyetsizliği dile getirerek, Rus barış güçlerinin görevinde başarısız olduğunu öne sürdü.



Çin’in kömür merkezi yeşil bir gelecek istiyor

Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)
Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)
TT

Çin’in kömür merkezi yeşil bir gelecek istiyor

Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)
Şansi, Çin'de hava kirliliğinin en yoğun olduğu bölgelerden (AFP)

Hindistan'dann daha fazla kömür üretilen Çin'in Şansi bölgesi, yeşil bir gelecek istiyor.

Guardian’ın haberinde, “Çin’in kömür merkezi” diye nitelenen bölgenin geçen yıl toplamda çıkarılan 1,27 milyar ton kömürle Hindistan’ı geride bıraktığı belirtiliyor.

Çin’in elektrik ihtiyacını karşılamada önemli rol oynayan Şansi, ülkedeki karbon salımının da merkezi konumunda.

Pekin yönetimi 2060’a kadar net sıfır karbon hedefine ulaşmayı amaçlıyor. Bu kapsamda Şansi’de kömür sektöründeki yaklaşık 1,7 milyon işin 2030’a kadar yok olması bekleniyor. Bu durumun da bölge açısından “ekonomik bir saatli bomba” olduğu ifade ediliyor. 

Şansi’nin buna karşı çözüm stratejilerinden biri yeşil enerjiye geçişi hızlandırmak. LONGi şirketi, Datong’da güneş paneli fabrikası açtı, burada çalışanların yarısı eski kömür işçileri.

Meijin Energy de kömürün yan ürünü olan kok gazından hidrojen yakıtı üretmeye başladı. Şirketin hidrojen üretim bölümünden Ma Kai şunları söylüyor: 

Kok işlemi sırasında çıkan gazı eskiden doğrudan yakardık ya da salardık. Bu hem çevreye zararlıydı hem de kaynak israfıydı. Artık bunu değerlendiriyoruz.

Ancak Helsinki merkezli düşünce kuruluşu Enerji ve Hava Temizliği Araştırma Merkezi’nden Lauri Myllyvirta, “Kömürden kimyasal üretimiyle temiz enerji olur mu?” diyerek yönteme karşı çıkıyor. 

Bölgede kültürel turizmin canlandırılması da talep ediliyor. 2024’te Linfen’deki Şiaoşitian ve Guangşeng tapınaklarını ziyaret eden turist sayısı yüzde 335 arttı. Haberde, bu artışta ünlü video oyunu Black Myth: Wukong’un da katkısı olduğuna dikkat çekiliyor. 

Bunlara ek olarak Çin yenilenebilir enerji üretimini hızlandırıyor. Nisan itibarıyla ülkedeki rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesi 1,500 gigawatt’a ulaştı. Ancak ülke hâlâ enerji ihtiyacının yüzde 60’ını kömürden karşılıyor. 

Independent Türkçe, Guardian, New York Times