Sunak iklim politikalarıyla halkın gözünden düşerken Trump'ın övgüsünü kazandı

Donald Trump görevdeyken çevreyle ilgili yüzden fazla düzenlemeyi ve politikayı geri çekmişti

(Reuters/AFP)
(Reuters/AFP)
TT

Sunak iklim politikalarıyla halkın gözünden düşerken Trump'ın övgüsünü kazandı

(Reuters/AFP)
(Reuters/AFP)

Bu hafta net sıfır hedeflerinin geri çekildiğini açıklayan Britanya Başbakanı Rishi Sunak, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın onayını kazandı.

İklim değişikliği inkarcısı Trump, cumartesi günü kendi sosyal medya sitesi Truth Social'da Sunak'ı övdü.

Trump, "Sunak'ın akıllı olduğunu, elinde hiçbir delil olmayan sahte iklim velvelecileri uğruna ülkesini yok edip iflasa sürüklemeyeceğini hep biliyordum" diye yazdı.

Eski ABD Başkanı şöyle ekledi:

Bu DÜMENİ çok geç olmadan fark ettiği için Başbakan Sunak'ı tebrik ederim!

Çarşamba günü Sunak, Birleşik Krallık'ın (BK) 2030'da uygulamaya koyacağı benzinli ve dizel araç yasağını 2035'e kadar erteleyeceğini açıklamıştı. Sunak, ev sahiplerinin mülklerini enerjiyi daha verimli kullanacak hale getirmesini zorunlu kılmak gibi, çevreyle ilgili bir dizi öneriyi de reddetmişti.

Bu karar iklim hareketinin önde gelen isimlerinin geniş çaplı eleştirisiyle karşılaşırken, Sunak'ın Muhafazakar Parti'sinde de isyana yol açtı.

Duyurunun hemen ardından Sunak'ın onay oranı bugüne kadarki en düşük seviyeye geriledi.

Anket şirketi Survation'ın yeni anketi, BK seçmenlerinin çoğunun iklim mevzuatını desteklediğini ortaya koymuştu. Dünya bu yıl kara ve okyanuslarda rekor seviyede sıcaklıklara ulaşırken, giderek daha ekstrem felaketler yaşıyor.

Beyaz Saray'da geçirdiği süre boyunca Trump, yüzden fazla iklim yasasını geri çekmiş, petrol ve doğalgaz lisanslarını artırmış ve ABD'yi küresel Paris Anlaşması'ndan çekmişti. Daha sonra bu kararların birçoğu Biden yönetiminde geri getirilmişti.

ABD'nin de Sunak'ın kararını örnek alarak ülkenin iklim hedeflerini tersine çevirmesi gerektiğini öne süren Trump, bunların çok pahalı olduğunu ve öncelikli olmadığını iddia etti.

Trump, "Bu sırada ABD, yapılamayacak bir şeyi yapmak için Trilyonlarca Dolar harcayarak sonuçlarını düşünmeden yoluna devam ediyor" dedi. Trump, ABD halkını etkileyen hava kirliliğine yol açtığı için Çin, Hindistan, Rusya ve "Bilinmeyen Kısımlar"ı suçlayarak sözlerini sürdürdü.

ABD, Çin'den sonra dünyanın en büyük ikinci kirleticisi. ABD sadece 2023'te, iklim felaketlerinden 23 milyar dolarlık zarar gördü.

Biden yönetimi, iklim ve enerjiye 369 milyar dolar ayıran Enflasyonu Düşürme Yasası'yla Amerikan tarihindeki en büyük iklim değişikliği yatırımını sağlamıştı. 2021'de Biden, ABD'nin sera gazı kirliliğini 2030'da yarı yarıya azaltma hedefini açıklamıştı.

Independent Türkçe



El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
TT

El Salvador lideri Bukele, ülkede güvenliği ne pahasına sağladı?

Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)
Mega hapishanede gardiyanlara ek olarak 600 asker ve 250 polis görev yapıyor (Reuters)

El Salvador'da yönetimi eleştirenler, Devlet Başkanı Nayib Bukele'nin "diktatörlük" kurduğunu savunurken, güvenliğin sağlanmasından mutlu olanlar ülkenin özgürleştiğini öne sürüyor.

"Dünyanın cinayet başkenti" diye adlandırılan 6 milyon nüfuslu El Salvador'da 2016'da saatte ortalama bir cinayet işleniyordu. Çete savaşları da Salvadorluların çoğunlukla kuzeye, ABD'ye göç etmesine neden oluyordu.

Ancak Amerikan medya kuruluşu CNN'in haberinde, Bukele'nin sert önlemleriyle cinayet oranlarının ciddi şekilde azaldığına, hatta "ABD'de iyi hayatlar kuran kişilerin bile ülkeye geri döndüğüne" dikkat çekiliyor. 

Diğer yandan Bukele'nin çetelere yönelik savaşta, olağanüstü hal (OHAL) kapsamında yargı süreçlerini askıya aldığına, hapsedilme oranlarında büyük artış yaşandığına ve insan hakları örgütlerinden tepkiler geldiğine işaret ediliyor.

ABD'ye iltica başvuruları olumsuz yanıtlandıktan sonra 6 yıl önce başkent San Salvador'a döndüklerini belirten Victor Bolanos ve eşi Blanca, o dönem "hiçbir yerde güvenlik olmadığını" söylüyor. 

Bukele'nin yönetimiyle durumun değiştiğini savunan Blanca şunları şu ifadeleri kullanıyor: 

Artık güvende hissediyoruz. Ülkemize özgürlük geldi.

ABD Gümrük ve Sınır Koruması'nın verilerine göre 2022'de El Salvador'dan ABD'nin güney sınırına gelen kişi sayısı 97 bindi. Bu rakam, 2023'te 61 bine indi. 

Ancak göçün tek sebebi şiddet ve çete savaşları değil. CNN, pek çok Salvadorlunun ekonomik sıkıntılar ve istihdam sorunları nedeniyle ülkeyi terk ettiğini belirtiyor. Dünya Bankası'na göre Bukele'nin göreve gelmesinden bu yana El Salvador ekonomisi yavaş ve istikrarlı bir büyüme göstermiş olsa da ülke hâlâ vatandaşlarına yeterli fırsat sunmakta zorlanıyor.

48 yaşındaki emlak yatırımcısı Diego Morales, 27 yıldır ABD'de yaşadıktan sonra ülkesi El Salvador'a döndüğünü ve büyük bir değişimle karşılaştığını söylüyor: 

Küçükken uyanıp okula giderken sokakta ölü insanlar görürdüm. Artık burası güvenli ve pek çok kişi geri dönüyor.

Diğer yandan insan hakları grupları, Bukele'nin suç örgütlerine karşı açtığı savaşta çete üyesi olmayanların da tutuklandığına dikkat çekerek, San Salvador yönetimini eleştiriyor. 

Teresa Lilian Gutierrez, ülkedeki güvenliğin arttığını belirtirken, oğlunun çete üyesi olmamasına rağmen iki yıldır hapiste tutulduğunu savunuyor. Oğlunun OHAL kapsamında içeri alındığını belirten Gutierrez, şöyle devam ediyor: 

Hükümetten onu çıkarmasını istiyorum, lütfen... Geçen yıl avukatıyla konuştum çünkü onu serbest bırakacaklardı ama daha sonra onu bana geri vermeyeceklerini anladım.

Adalet ve Güvenlik Bakanı Gustavo Villatoro, ocak ayında yaptığı açıklamada  geçen yıl 154 cinayet işlendiğini söylemişti. Bu rakam 2022'de 495'ti. Resmi rakamlara göre, Orta Amerika ülkesinde 2020 ve 2021'de en az 1000 kişi öldürülürken, bu sayı 2019'da 2 binin üzerindeydi.

Cinayet oranlarındaki sert düşüş, Bukele'nin Mart 2022'de MS 13 ve 18. Cadde (Barrio 18) çeteleri arasında yaşanan çatışmalara karşı olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesinin ardından geldi. Halen süren OHAL kapsamında bugüne dek neredeyse 100 bin kişi söz konusu çetelere üye olduğu gerekçesiyle yakalandı. Bunlardan yaklaşık 7 biniyse serbest bırakıldı.

Birleşik Krallık merkezli Af Örgütü ise 2022'deki raporunda, cezaevindeki kişilerin kötü muamele ve işkence gördüğünü iddia etmişti. 

Bukele, Amerika kıtasının en büyük hapishanesi Terör Muhafaza Merkezi'nin (CECOT) açılışını da geçen yıl şubatta yapmıştı. San Salvador'a 74 kilometre mesafedeki Tecoluca kasabasında yer alan hapishane, 166 hektarlık alana inşa edilmişti.

Independent Türkçe, CNN, El Pais