Kanada ile Hindistan arasındaki Sih krizi büyüyor

Kanada, Hindistan ile diplomatik anlaşmazlığın çözümü için gizli görüşmeler yapmak istiyor

Ottawa’daki Hindistan diplomatik misyonunun binası (AFP)
Ottawa’daki Hindistan diplomatik misyonunun binası (AFP)
TT

Kanada ile Hindistan arasındaki Sih krizi büyüyor

Ottawa’daki Hindistan diplomatik misyonunun binası (AFP)
Ottawa’daki Hindistan diplomatik misyonunun binası (AFP)

Kanada Dışişleri Bakanı Mélanie Joly, ayrılıkçı Sih lider Hardeep Singh Nijjar’ın öldürülmesiyle ilgili diplomatik anlaşmazlığı çözmek için ülkesinin Hindistan ile özel görüşmeler yapmak istediğini söyledi. Joly, Hindistan’ın 41 Kanadalı diplomatın geri çekilmesini talep etmesinin ardından açıklama yaptı.

Financial Times, Hindistan’ın Kanada’dan diplomatları 10 Ekim’e kadar geri çekmesini istediğini aktardı. Bu haberin doğruluğu hakkında soru yönetildiğinde ne Joly ne de Kanada Başbakanı Justin Trudeau yanıt vermedi. Joly gazetecilere ‘Hindistan hükümetiyle temas halindeyiz. Kanadalı diplomatların güvenliğini ciddiye alıyoruz ve gizli olarak iletişim kurmaya devam edeceğiz zira diplomatik görüşmelerin gizli tutulmasının en iyisi olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Kanada’nın, Hindistan ajanlarının geçen Haziran ayında Kanada’da Sih ayrılıkçı lider olan Kanada vatandaşı Hardeep Singh Nijjar’ın öldürülmesiyle bağlantılı olduğundan şüphelenmesinin ardından iki ülke arasındaki ilişkiler ciddi şekilde gerildi. Hindistan, Singh Nijjar’ı ‘terörist’ olarak tanımlıyor.

Hindistan, ajanlarının Singh Nijjar’a suikast düzenlediği yönündeki suçlamaları reddetti ve bu iddiayı ‘saçma’ olarak nitelendirdi.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı habere göre, Hindistan, ülkeden ayrılmalarını istediği 41 diplomatın 10 Ekim’den sonra kalmaları halinde dokunulmazlığını iptal etmekle tehdit etti. Kanada’nın Hindistan'da 62 diplomatı bulunuyor.

Hindistan, 22 Eylül’de Kanadalılar için yeni vize taleplerini askıya aldı ve Ottawa’dan ülkedeki diplomatik varlığını azaltmasını istedi.

Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, daha önce yaptığı bir açıklamada, Kanada’da Hintli diplomatlara karşı bir ‘şiddet ortamı’ ve ‘bastırma atmosferi’ bulunduğunu ayrıca Kanada’daki Sih ayrılıkçı grupların varlığının Yeni Delhi’yi hayal kırıklığına uğrattığını söylemişti.

Hindistan, ayrılıkçı Sih örgütü Halistan Kurtuluş Gücü (KLF) lideri Hardeep Singh Nijjar'ın cinayetinin ardından iki ülke arasında başlayan diplomatik kriz kapsamında Kanada'dan yaklaşık 40 diplomatını geri çekmesini istediği iddia edildi. Hindistan'daki ayrılıkçı Sih örgütü Halistan Kurtuluş Gücü (KLF) lideri Hardeep Singh Nijjar'ın Kanada'da öldürülmesinin ardından iki ülke arasında başlayan diplomatik kriz derinleşiyor. Financial Times'ın konuya aşina kaynaklara dayandırdığı haberde, Hindistan'ın Kanada'dan 10 Ekim'e kadar yaklaşık 40 diplomatını Hindistan'dan geri çekmesini istediğini belirterek, Hindistan'ın bu tarihten sonra ülkede kalan Kanadalı diplomatların diplomatik dokunulmazlıklarını kaldıracağını ifade etti.

Kanada veya Hindistan tarafından söz konusu talebe ilişkin henüz resmi açıklama gelmezken, Hindistan, daha önce her ülkenin diğerine gönderdiği diplomatların sayısı ve derecesinde "eşitlik" istediğini belirtmişti. Hindistan'ın Ottawa'daki diplomat sayısına kıyasla Kanada'nın Yeni Delhi'de daha fazla diplomatı bulunuyor.Kanada Senatosu Dış ilişkiler ve Uluslararası Ticaret Komitesi Başkanı Peter Boehm yaptığı açıklamada, "Daha fazla Kanadalı diplomatın istenmeyen adam ilan edilmesi duruma yardımcı olmaz ve bu anlaşmazlığı daha da zorlaştırır" dedi. Hindistan, Kanada vatandaşlarına vize işlemlerini askıya aldı. Kanada'daki Hindistan vize başvurularını alan yetkili kuruluş BLS International 21 Eylül'den itibaren Kanada vatandaşlarına vize vermeyi durdurmuştu.

Ne olmuştu?

Kanada Başbakanı Justin Trudeau geçtiğimiz eylül ayında Avam Kamarası'nda yaptığı konuşmada, ayrılıkçı Sih örgütü KLF'nin lideri Nijjar'ın öldürülmesinin arkasında Hindistan devletinin olabileceğini ifade etmişti. Trudeau, Kanada istihbaratının "güvenilir" kanıtlar elde ederek Hindistan hükümeti ve Nijjar'ın ölümü arasında bağlantı tespit ettiğini vurgulayarak, "Bir Kanada vatandaşının Kanada topraklarında öldürülmesi olayına herhangi bir yabancı hükümetin karışması kabul edilemez bir egemenlik ihlalidir" ifadelerini kullanmıştı. Ottawa yönetimi daha sonra Hindistanlı diplomat Pavan Kumar Rai'yi sınır dışı etmiş, Kanada Başbakanı Trudeau'nun iddialarını reddeden Hindistan yönetimi de üst düzey Kanadalı bir diplomatın sınır dışı edilmesine karar vermişti. Nijjar, Hindistan'da terörist listesine eklenmişti.

Hindistan'daki KLF lideri ve aynı zamanda Kanada vatandaşı olan 45 yaşındaki Nijjar, 18 Haziran'da Kanada'nın British Colombia eyaletinde maskeli kişiler tarafından aracında öldürülmüştü. Örgüt, 1987 yılından bu yana Hindistan'da askeri ve diplomatik misyonlara gerçekleştirdiği saldırılarla bilinirken, örgütün lideri Nijjar ise Hindistan tarafından terörist listesine eklenmişti.



İsrail, 7 Ekim'in tekrarlanmaması için Gazze Şeridi'ni gözetlemek amacıyla ‘gizli bir üs’ kuruyor

Gazze Şeridi sınırındaki bir noktada İsrail askerleri... 6 Mayıs (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki bir noktada İsrail askerleri... 6 Mayıs (AFP)
TT

İsrail, 7 Ekim'in tekrarlanmaması için Gazze Şeridi'ni gözetlemek amacıyla ‘gizli bir üs’ kuruyor

Gazze Şeridi sınırındaki bir noktada İsrail askerleri... 6 Mayıs (AFP)
Gazze Şeridi sınırındaki bir noktada İsrail askerleri... 6 Mayıs (AFP)

İsrail gazetesi Jerusalem Post, İsrail ordusunun Hamas'ın 7 Ekim 2023'te yaptığı gibi Gazze Şeridi'nden gelebilecek olası bir saldırıyı önlemek için yeni ve izole bir alan inşa ettiğini ortaya çıkardı.

Gazeteye göre bu alan, İsrail'deki yerleşim bölgelerine yaklaşacak olası bir saldırıyı önlemek için ek bir savunma hattı olarak tasarlandı.

gbhyju
Gazze Şeridi'nde devriye gezen İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Jerusalem Post’tan aktardığına göre bu alan, yakınındaki diğer iki alanla birlikte Beyt Hanun, Beyt Lahiya, Cibaliye ve Gazze şehri tepelerine stratejik bir bakış sağlıyor.

Yeni mevzinin inşasında görev alan 969. Tabur Komutanı, bölgedeki Hamas militanlarının bölgeden çıkarılmasından birkaç ay sonra gerçekleşen bu inşaat sürecinin kendi kuvvetleri tarafından birkaç haftada tamamlandığını söyledi.

Tabur Komutanı, siyasi düzeyin, taburunu gelecekte de bölgeyi elinde tutma konusunda destekleyeceğini umduğunu bildirdi.

Ancak yeni bölgedeki bazı askerler, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Hamas'ın her an yeni bir ateşkes ilan edebileceğini, buna İsrail ordusunun beklenmedik geri çekilmelerinin de dahil olduğunu ve bunun kendi kontrolleri dışında olacağını bildiklerini belirtti.

scdfgth
İsrail'in Gazze Şeridi ile olan güney sınırından çekilen bir fotoğrafta, İsrail askerleri 18 Haziran 2024 tarihinde bir tank paletini onarırken görülüyor. (Arşiv - AFP)

Gazete, Mart 2024'te İsrail ordusunun Han Yunus'ta üç ay süren çatışmaların ardından Hamas'ın stratejik tünellerinin yüzde 85'ini imha ettiğini açıkladığına dikkat çekti.

Ordu kaynakları, Hamas'ın silah fabrikaları, üst düzey liderlik, istihbarat ve iletişim merkezlerini içeren stratejik tünellerinin tamamının ya da çoğunun yok edilmiş göründüğünü ve bugünlerde Beyt Hanun veya Beyt Lahiya'da bulunan ve imha edilen tünellerin çoğunun manevra için kullanılan daha küçük tüneller olduğunu bildirdi.