Hindistan Kanadalı diplomatları sınır dışı etmekte ısrarcı

Haziran ayında ayrılıkçı Sih lider Nijjar’ın öldürülmesinin ardından Yeni Delhi ile Ottawa arasındaki anlaşmazlık giderek artıyor

Hindistan ve Kanada, Sih liderinin Haziran 2023’te öldürülmesinden bu yana karşılıklı olarak diplomatları sınır dışı ediyor (AFP)
Hindistan ve Kanada, Sih liderinin Haziran 2023’te öldürülmesinden bu yana karşılıklı olarak diplomatları sınır dışı ediyor (AFP)
TT

Hindistan Kanadalı diplomatları sınır dışı etmekte ısrarcı

Hindistan ve Kanada, Sih liderinin Haziran 2023’te öldürülmesinden bu yana karşılıklı olarak diplomatları sınır dışı ediyor (AFP)
Hindistan ve Kanada, Sih liderinin Haziran 2023’te öldürülmesinden bu yana karşılıklı olarak diplomatları sınır dışı ediyor (AFP)

Hindistan'daki ayrılıkçı Sih örgütü Halistan Kurtuluş Gücü (KLF) lideri Kanada vatandaşı Hardeep Singh Nijjar suikastı konusundaki anlaşmazlık kapsamında Yeni Delhi yönetimi ülkedeki onlarca Kanadalı personelin Hindistan’ı terk etmesini istedi. Hindistan ülkedeki Kanadalı diplomatik personellerin daha fazla azaltılması talebini yineledi.

Kanada ile Hindistan arasındaki ilişkiler, 18 Haziran’da Vancouver’ın Surrey banliyösünde Kanada vatandaşı Nijjar’a düzenlenen suikast sonrası Ottowa’nın Yeni Delhi’yi adres göstermesinin ardından gerildi. Yeni Delhi, Kanada’nın suçlamalarını ‘saçma’ olarak değerlendirerek reddetti ve ardından diplomatları sınır dışı etti. Hindistan ayrıca Kanadalılar için vize başvurularını değerlendirmeyi bıraktı.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Arindam Bagchi, ABD merkezli Financial Times gazetesine verdiği röportajda Kanada’dan ülkedeki 62 diplomattan 41’inin 10 Ekim’e kadar topraklarını terk etmesini istediğine ilişkin haberi doğrulamadı.

Şarku’l Avsat’ın gazeteden aktardığına göre Bagchi verdiği demeçte, “Burada çok fazla Kanadalı diplomatların bulunması ve iç işlerimize müdahalelerine devam etmeleri nedeniyle, diplomatik personel sayısında eşitlik aradık” dedi.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise son konuşmasında iki ülke arasındaki gerilimi arttırmaktan kaçınmaya çalıştığını belirtti.

İki ülkenin son yıllarda ilişkilerini geliştirmesinin ardından bu konu, ABD hükümetinin Hindistan’a yönelik girişimlerini zorlaştırabilir. Zira Washington, Yeni Delhi’yi Asya-Pasifik bölgesindeki Çin etkisine karşı koymada önemli bir müttefik olarak görüyor.

ABD haber sitesi Politico’ya göre ABD’nin Yeni Delhi Büyükelçisi Eric Garcetti, ikili ilişkilerin ‘bir süredir kötüleştiğini ve durumun, Hint yetkililerle temasların azaltılmasını gerektirebileceği’ konusunda uyardı.

Kanada-Hindistan arasındaki Sih krizinin arka planı

Yeni Delhi’deki ABD Büyükelçiliği Sözcüsü, “Büyükelçi Garcetti, ABD ve Hindistan halkı ile hükümetleri arasındaki ortaklığı derinleştirmek için her gün sıkı bir şekilde çalışıyor” diyerek raporları yalanladı.

Hindistan, 22 Eylül’de Kanadalılar için yeni vize taleplerini askıya aldı ve Ottawa’dan ülkedeki diplomatik varlığını azaltmasını istedi.

Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, daha önce yaptığı bir açıklamada, Kanada’da Hintli diplomatlara karşı bir ‘şiddet ortamı’ ve ‘bastırma atmosferi’ bulunduğunu ayrıca Kanada’daki Sih ayrılıkçı grupların varlığının Yeni Delhi’yi hayal kırıklığına uğrattığını söylemişti.

Hindistan, ayrılıkçı Sih örgütü Halistan Kurtuluş Gücü (KLF) lideri Hardeep Singh Nijjar'ın cinayetinin ardından iki ülke arasında başlayan diplomatik kriz kapsamında Kanada'dan yaklaşık 40 diplomatını geri çekmesini istediği iddia edildi. Hindistan'daki ayrılıkçı Sih örgütü Halistan Kurtuluş Gücü (KLF) lideri Hardeep Singh Nijjar'ın Kanada'da öldürülmesinin ardından iki ülke arasında başlayan diplomatik kriz derinleşiyor. Financial Times'ın konuya aşina kaynaklara dayandırdığı haberde, Hindistan'ın Kanada'dan 10 Ekim'e kadar yaklaşık 40 diplomatını Hindistan'dan geri çekmesini istediğini belirterek, Hindistan'ın bu tarihten sonra ülkede kalan Kanadalı diplomatların diplomatik dokunulmazlıklarını kaldıracağını ifade etti.

Kanada veya Hindistan tarafından söz konusu talebe ilişkin henüz resmi açıklama gelmezken, Hindistan, daha önce her ülkenin diğerine gönderdiği diplomatların sayısı ve derecesinde "eşitlik" istediğini belirtmişti. Hindistan'ın Ottawa'daki diplomat sayısına kıyasla Kanada'nın Yeni Delhi'de daha fazla diplomatı bulunuyor.Kanada Senatosu Dış ilişkiler ve Uluslararası Ticaret Komitesi Başkanı Peter Boehm yaptığı açıklamada, "Daha fazla Kanadalı diplomatın istenmeyen adam ilan edilmesi duruma yardımcı olmaz ve bu anlaşmazlığı daha da zorlaştırır" dedi. Hindistan, Kanada vatandaşlarına vize işlemlerini askıya aldı. Kanada'daki Hindistan vize başvurularını alan yetkili kuruluş BLS International 21 Eylül'den itibaren Kanada vatandaşlarına vize vermeyi durdurmuştu.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau geçtiğimiz eylül ayında Avam Kamarası'nda yaptığı konuşmada, ayrılıkçı Sih örgütü KLF'nin lideri Nijjar'ın öldürülmesinin arkasında Hindistan devletinin olabileceğini ifade etmişti. Trudeau, Kanada istihbaratının "güvenilir" kanıtlar elde ederek Hindistan hükümeti ve Nijjar'ın ölümü arasında bağlantı tespit ettiğini vurgulayarak, "Bir Kanada vatandaşının Kanada topraklarında öldürülmesi olayına herhangi bir yabancı hükümetin karışması kabul edilemez bir egemenlik ihlalidir" ifadelerini kullanmıştı. Ottawa yönetimi daha sonra Hindistanlı diplomat Pavan Kumar Rai'yi sınır dışı etmiş, Kanada Başbakanı Trudeau'nun iddialarını reddeden Hindistan yönetimi de üst düzey Kanadalı bir diplomatın sınır dışı edilmesine karar vermişti. Nijjar, Hindistan'da terörist listesine eklenmişti.

Hindistan'daki KLF lideri ve aynı zamanda Kanada vatandaşı olan 45 yaşındaki Nijjar, 18 Haziran'da Kanada'nın British Colombia eyaletinde maskeli kişiler tarafından aracında öldürülmüştü. Örgüt, 1987 yılından bu yana Hindistan'da askeri ve diplomatik misyonlara gerçekleştirdiği saldırılarla bilinirken, örgütün lideri Nijjar ise Hindistan tarafından terörist listesine eklenmişti.



İskoçya Başbakanı Gazze'deki durumu “soykırım” olarak nitelendirdi

Gazze şehrindeki bir aşevinden yiyecek almak için mücadele eden Filistinliler (Reuters)
Gazze şehrindeki bir aşevinden yiyecek almak için mücadele eden Filistinliler (Reuters)
TT

İskoçya Başbakanı Gazze'deki durumu “soykırım” olarak nitelendirdi

Gazze şehrindeki bir aşevinden yiyecek almak için mücadele eden Filistinliler (Reuters)
Gazze şehrindeki bir aşevinden yiyecek almak için mücadele eden Filistinliler (Reuters)

İskoçya Başbakanı John Swinney, Edinburgh Sanat Festivali'nde (Fringe) defalarca sahnelenen bir gösterinin Filistin yanlısı protestocular tarafından boykot edilmesinin ardından yaptığı açıklamada Gazze'de devam eden krizi ‘soykırım’ olarak nitelendirdi.

Polis, Edinburgh'daki The Stand Comedy Club’a çağrıldı. İngiliz haber ajansı PA Media'ya göre Başbakan Swinney komedyen Susan Morrison ile yaptığı sohbet sırasında altı farklı protestocu grubu tarafından yedi kez protesto etti.

Protestocular, Swinney’e Gazze Şeridi’ndeki krizi soykırım olarak nitelendirmesini ve devletin silah şirketlerine sağladığı finansmanı durdurmasını istedi.

Etkinlik sonrası gazetecilere açıklamada bulunan Başbakan Swinney, “Filistin'de bir soykırım yaşandığı çok açık. Bunu inkar etmek mümkün değil” ifadelerini kullandı.

Swinney, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Korkunç soykırım niteliğindeki zulümlere dair raporları gördüm. Bunu ifade ettim, ama belli ki bu mesaj herkese ulaşmadı, ama benim hissettiğim bu.”

İskoç hükümeti, mühimmat üretimini doğrudan finanse etmemesine rağmen, silah üreten şirketlerdeki mesleki eğitim programlarına fon sağladığı için yoğun eleştirilere maruz kaldı.

Etkinlik boyunca, izleyiciler arasında bulunan protestocu gruplar, üzerinde ‘soykırım’ yazan pankartlar taşıyarak Başbakan Swinney’i protesto etti.

Etkinlik devam ederken, gruplar daha da güçlendi ve iki grup aynı anda ayağa kalkarak Başbakana öfkeyle ‘Soykırım olarak nitelendirin’ diye bağırıp sloganlar attı.

Güvenlik ekibinin üyeleri, protestocuların Sweeney'e yaklaşmasını engellemek için sahnenin önüne adeta duvar ördü. Ardından protestocuları uzaklaştırmak için üniformalı üç polis memuru olay yerine geldi.