Hamas'ın İsrail’e saldırısı nasıl başladı?

Hamas, başlattığı saldırıda İsrail’i roket yağmuruna tuttu. Silahlı unsurlar, Yahudi yerleşim birimlerine ve sınırdaki 3 askeri tesise sızdı

İsrail'in güneyindeki Sderot kentindeki İsrail askerleri (AP)
İsrail'in güneyindeki Sderot kentindeki İsrail askerleri (AP)
TT

Hamas'ın İsrail’e saldırısı nasıl başladı?

İsrail'in güneyindeki Sderot kentindeki İsrail askerleri (AP)
İsrail'in güneyindeki Sderot kentindeki İsrail askerleri (AP)

Hamas Hareketi, cumartesi günü sabaha karşı Yahudilerin Simha Tora Bayramı’nda silahlı adamların güvenlik bariyerlerini aştığı ve Gazze'den roket yağmuruna tuttuğu İsrail'e karşı sürpriz bir saldırı başlattı.

Hamas, Mısır ve Suriye ordusunun, 1973 yılında, Yahudi bayramı Yom Kippur sırasında, İsrail'in ele geçirdiği toprakları geri alma amacıyla başlattığı 1973 Arap-İsrail Savaşı’nın 50. yıl dönümünde İsrail’e karşı saldırıya geçti.

Saldırı nasıl başladı?

Hamas, cumartesi sabahı 6.30 (04:30 GMT) sularında İsrail'in güneyini roket yağmuruna tuttu. Bunun üzerine Tel Aviv ve Beerşeba gibi Gazze Şeridi’nden uzaktaki şehirlerde dahi sirenler çalmaya başladı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabai’dan aktardığı habere göre Hamas, İsrail’e karşı ilk roket yağmuru sırasında 5 bin roket fırlatıldığını açıkladı. İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’nden yalnızca 2 bin 500 roket atıldığını duyurdu.

İsrail'in yerleşim bölgeleri üzerinde dumanların yükseldiği görülürken, sirenlerin çalması üzerine halk sığınaklara koştu. Roket saldırısı sonucunda bir kadının öldüğü bildirildi.

Roket yağmuru, silahlı unsurların birkaç noktadan gerçekleştirdiği ve daha önce eşi ve benzeri görülmemiş bir sızma operasyonunu kamufle etmeyi amaçlıyordu. İsrail ordusu, dünya saatiyle 05.40’da Filistinli milislerin sınırı geçerek İsrail'e girdiğini bildirdi.

Çok sayıda silahlı unsur, Gazze Şeridi ile İsrail'i birbirinden ayıran bölgede sınır çitlerini aşmayı başarırken, içlerinden biri motorlu paraşütle, biri ise motorlu teknede İsrail sahil kasabası ve askeri üssü olan Zikim'e doğru giderken fotoğraflandı.

Hamas'ın yayınladığı görüntülerde silahlı unsurların güneş doğarken sınır çitlerini aştıkları ve roket yağmuru sırasında İsrail’e sızdıkları anlaşıldı.

Görüntülerde, sınır çitindeki bir boşluğu geçen silahlı unsurlardan altısının motosiklet kullandıkları görüldü. Hamas, sınır çitinin bir kısmının buldozerle yıkıldığı görüntüleri de yayınladı.

Askeri tesislere sızdılar

İsrail ordusu, Filistinli unsurların sabah saat 10.00'da Gazze Sınırı yakınlarındaki Erez Sınır Kapısı, Zikim Üssü ve Gazze Tümeni'nin karargahı olan Reim Üssü’ne sızdıklarını, Erez ve Zikim'de çatışmaların halen devam ettiğini açıkladı.

Hamas’ın paylaştığı görüntülerde Filistinli unsurların, İsrail’e ait gözetleme kulesi bulunan yüksek bir beton duvarın yakınlarında yanan bir binaya doğru koştuğu, İsrail’e ait askeri tesisin bir bölümünü ele geçirdikleri ve duvarın arkasından ateş açtıkları görüldü.

Ele geçirilen askeri araçların bir kısmının Gazze Şeridi’ne götürüldüğü ve orada sergilendiği görüntüler paylaşıldı.

Gazze sınırı yakınlarındaki İsrail yerleşim bölgeleri

İsrail basını, bölge sakinlerinden gelen telefon çağrılarına dayanan haberlerinde, Filistinli unsurların Gazze sınırı yakınlarındaki Sderot şehrine baskın düzenlediklerini aktardı. Ayrıca, Filistinli unsurların Gazze Şeridi yakınlarındaki bir diğer İsrail şehri Kibbutz Beeri ve Gazze'nin 30 kilometre doğusundaki Ofakim şehrine de sızdıklarına dair haberler yer aldı.

Reuters’ın doğruluğunu teyit ettirdiği bir videoda, üzerinde silahlı adamların olduğu beyaz renkli SUV'ların Sderot'ta dolaştıkları görüldü.

İsrail’in güneyindeki yerleşim bölgelerinin sakinlerinin büyük bir kısmı evlerinin içindeki sığınaklara indi. İsrail ordusu, radyo aracılığıyla sığınaklarda kalmaları talimatı verdiği güney sakinlerine ‘Size ulaşacağız’ mesajını iletti.

İsrail Polis Şefi Yaakov Shabtai, güvenlik güçlerinin sabah saatlerinde 21 noktada silahlı kişilerle çatıştığını açıkladı. İsrail ordusu tarafından gece saat 01.30’da yapılan açıklamada, ordu güçlerinin, silahlı kişilerin sızdıkları bölgelerden sivilleri tahliye etmeye çalıştığı belirtildi.

Kurbanlar ve rehineler

Reuters’ın bölgedeki foto muhabirlerinden biri, Sderot sokaklarında cesetler gördüğünü bildirdi. İsrail haber ajansları, saldırıda en az 100 İsraillinin öldüğünü, 800 İsraillinin yaralandığını aktardı.

Hamas tarafından dağıtılan ve sosyal medyada dolaşan doğrulanmamış görüntülerde ölen sivillerin, İsrailli askerler ve silahlı unsurlar olduğu görüldü.

İsrail Dışişleri Bakanlığı, Hamas üyelerinin ‘ev ev dolaşarak sivilleri öldürdüklerini’ açıkladı.

İsrail basını, silahlı unsurların Ofakim'de bazı kişileri rehin aldıklarını bildirdi. Filistin İslami Cihad Hareketi, bazı İsrail askerlerini rehin aldıklarını duyurdu. Hamas’ın sosyal medya hesaplarından yayınlanan bir video kaydında, İsrailli rehinelerin Gazze'ye götürüldüğü belirtildi.

Video kaydında üç gencin, duvarlarında İbranice yazılar bulunan bir güvenlik tesisine götürüldüğü ekrana yansıdı. Diğer kayıtlarda ise kadınların rehin alındığı ve Filistinli unsurların en az iki İsrail askerini, askeri bir araçtan çıkardıkları görüldü.

İsrail saldırıları

İsrail tarafından başlatılan saldırıda, sabah 9.45'te, Gazze Şeridi'nin merkezinde ve Gazze Şehri'nde patlama sesleri duyuldu. İsrail ordusu sözcülerinden biri tarafından yapılan açıklamaya göre, İsrail Hava Kuvvetleri, sabah 10.00’da Gazze Şeridi'ne hava saldırısı düzenledi. Gazze Şeridi’ndeki sağlık görevlileri, saldırılar sonucunda onlarca kişinin öldüğünü bildirdi.



Uzmanlar toplantısı Washington-Tahran müzakerelerini kritik bir aşamaya taşıyor

İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)
TT

Uzmanlar toplantısı Washington-Tahran müzakerelerini kritik bir aşamaya taşıyor

İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da düzenlenen yas toplantısında (İran dini liderlik web sitesi)

İki ülke arasındaki müzakerelerin üçüncü turunun arifesinde ABD Başkanı Donald Trump, durumu geçici olarak niteleyen ve olayların seyrini değiştirme uyarısında bulunan Dini lider Ali Hamaney'in aksine İran ile anlaşma olasılığı konusunda tehdit ve diplomasi arasında ikili mesajlar verdi.

Washington ve Tahran'dan müzakereciler iki hükümeti temsil eden uzmanlar eşliğinde teknik görüşmelere başlamak üzere Cumartesi günü Umman'a gidiyor, ancak anlaşmanın niteliği henüz net değil ve uranyum zenginleştirmenin azaltılması ya da tüm nükleer programın tasfiyesi konusunda bir anlaşmazlık ortaya çıkabilir.

İki ülke arasında bilinen son doğrudan müzakereler eski ABD Başkanı Barack Obama döneminde, 2015 nükleer anlaşmasına giden diplomatik çabalar sırasında gerçekleşmişti.

fgtrhyjuı
Trump Virginia'da gazetecilere el sallıyor - 24 Nisan 2025 (AP)

Geçtiğimiz hafta iki tarafın olası bir anlaşmanın çerçevesini belirleme konusunda mutabık kaldığı dolaylı ABD-İran görüşmelerinin ardından bugün (Cuma) Time dergisine verdiği mülakatta Trump şunları söyledi:  “İran ile bir anlaşma yapacağımızı düşünüyorum.” ABD'li bir yetkili görüşmelerde “çok iyi ilerleme” kaydedildiğini söyledi.

İran'ın dini lideri Ali Hamaney ya da Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile görüşmeye açık olup olmadığı sorusuna Trump olumlu yanıt verdi

İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırısını kendisinin engellediği yönündeki iddiaları ise reddeden Trump, "Hayır, bu doğru değil. Onları durdurmadım. Ama onlara rahat hareket edebilecekleri bir ortam da sunmadım. Çünkü bir saldırıya gerek kalmadan anlaşma sağlayabileceğimize inanıyorum. Belki de saldırmak zorunda kalacağız. Çünkü, İran’ın nükleer silah sahibi olmasına izin verilmeyecek." diye konuştu. Ülkesinin bir anlaşmaya varamazsak İsrail'in İran'a karşı başlatacağı olası bir savaşa gönüllü olarak katılabileceğini belirten Trump “Bir anlaşmaya varamazsak ben ön saflarda yer alacağım" dedi.

Hamaney: Geçici bir durum

İran lideri Ali Hamaney ülkesi ile ABD arasındaki görüşmeleri “geçici bir durum” olarak nitelendirdi. Perşembe akşamı Tahran'da düzenlenen matem töreninde konuşan Hamaney, “Bu durum kalıcı değil ve ikiyüzlülüğün bu egemenliği kalıcı bir kader değil, ilahi bir kader içinde geçici bir kaderdir” dedi.

Hamaney sözlerine şöyle devam etti: “Zaman zaman düşüncesiz sözlerimiz, yersiz itirazlarımız, sabırsızlığımız, duruma ilişkin yanlış analizlerimiz tüm bunlar olayların seyrini değiştirebilecek ölçüde, bazen tarihi bir etkiye sahip olabilir. Bu nedenle son derece dikkatli ve özenli olmalıyız.”

Hamaney'in ve Trump'ın açıklamaları arasında anlaşmanın mahiyeti belirsizliğini koruyor ancak anlaşmazlıklar İran'ın zenginleştirme kabiliyetinden tamamen mahrum bırakılması mı yoksa sivil ve barışçıl nükleer programlar için belirli miktarda düşük düzeyde zenginleştirilmiş uranyum kullanmasına izin verilmesi mi gerektiği üzerinde yoğunlaşıyor.

dfrgthyu
İran Lideri Ali Hamaney Tahran'da bir yas töreni sırasında (Hamaney web sitesi)

Şarku'l Avsat'ın New York Times'tan aktardığı habere göre Umman'daki teknik toplantıların üçüncü turu, “Trump yönetimi İran'la nükleer bir anlaşma için kabul edilebilir asgari eşiği henüz belirlemeden” başlayacak.

Bu hafta Dışişleri Bakanı Marco Rubio, gazeteci Barry Weiss'e verdiği bir podcast röportajında bu anlaşmazlığa yeni bir yorum getirdi: “Eğer İran sivil bir nükleer program istiyorsa, diğer pek çok ülke gibi zenginleştirilmiş materyal ithal ederek bu programa sahip olabilir.”

Trump'ın 2018'de çekildiği 2015 anlaşması kapsamında İran'ın enerji ve tıbbi amaçlarla düşük seviyeli uranyum zenginleştirmesine izin verilmişti.

Hassas bir aşama

İran medyasına göre Washington ve Tahran arasındaki müzakereler “hassas bir aşamaya” giriyor. Devlet televizyonu Cuma günü Maskat'a giden İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin ABD ile dolaylı nükleer müzakerelerde ilerlemenin ABD'nin iyi niyet ve ciddiyet göstermesine bağlı olduğunu söylediğini bildirdi.

Arakçi Çarşamba günü yaptığı açıklamada müzakerelerin doğru yönde ilerlediğini ancak nihai bir yargıya varmak için henüz erken olduğunu söylemişti.

asdfrg
ABD özel temsilcisi Steve Witkoff Paris'teki Elysee Sarayı'nda- 17 Nisan 2025 (AP)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, Arakçi'nin ABD ile dolaylı müzakereler yürütmek üzere diplomatik ve teknik uzmanlardan oluşan bir heyetin başında Cuma akşamı Maskat'a gittiğini açıkladı.

Bekayi iki taraf arasında, her iki ülkeden üst düzey müzakerecilerin katılımıyla teknik ve uzman düzeyinde bir toplantı yapılması konusunda mutabakata varıldığını kaydetti.

İranlı sözcü müzakerelerde ilerleme kaydedilebilmesi için karşı tarafın iyi niyet, ciddiyet ve gerçekçi olması gerektiğini vurguladı.

Uzmanlar turu

Washington ve Tahran'dan hükümet uzmanları Cumartesi günü Maskat'ta yapılacak görüşmelerin merkezinde yer alacak ve görüşmelerde daha ince teknik ayrıntılara geçilecek. Tasnim haber ajansının bildirdiğine göre İran heyetine Siyasi İşlerden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Mecid Mecid Tahterevançi ile Hukuk ve Uluslararası İşlerden Sorumlu Bakan Yardımcısı Kazım Garipabadi başkanlık edecek.

ABD ekibi ise Dışişleri Bakanlığı ve Hazine'nin yanı sıra istihbarat servisleri de dahil olmak üzere çeşitli bakanlıklardan yaklaşık 12 temsilciden oluşuyor. New York Times'ın haberine göre ekip bu hafta ilk kez Dışişleri Bakanlığı'nda bir araya gelerek yönetimin İran'a yönelik taleplerinin Başkan Donald Trump'ın kararını bekleyen henüz tanımlanmamış parametrelerini görüştü.

Politico'ya göre ABD ekibine Dışişleri Bakanlığı'nda politika planlama direktörü olan Michael Antoine liderlik edecek.

ABD basınına göre Trump'ın Make America Great Again ((Amerikayı Yeniden Harika Yap) kampanyasının destekçilerinden olan ve Trump'ın ilk yönetiminde de görev yapan Antoine'ın nükleer konularda bilinen bir uzmanlığı bulunmuyor ancak Antoine iki ülke arasında 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın güçlü bir muhalifi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Antoine'ın neden bu görev için seçildiği sorusuna “Orada olması gerektiği için orada” yanıtını verdi.