ABD’li kaynaklar: Hamas saldırısı zamanlaması ve kapsamı açısından bazı İranlı liderleri şaşırttı

Gazze Şeridi’nde siren sesini duyup yere yatan bir İsrail askeri (AP)
Gazze Şeridi’nde siren sesini duyup yere yatan bir İsrail askeri (AP)
TT

ABD’li kaynaklar: Hamas saldırısı zamanlaması ve kapsamı açısından bazı İranlı liderleri şaşırttı

Gazze Şeridi’nde siren sesini duyup yere yatan bir İsrail askeri (AP)
Gazze Şeridi’nde siren sesini duyup yere yatan bir İsrail askeri (AP)

ABD’li kaynaklar dün, İran’ın Hamas Hareketi’nin “İsrail’e karşı eylemler” düzenlemeyi planladığından muhtemelen haberdar olduğunu söylediler. Ancak ABD istihbaratının ön raporları, bazı İranlı liderlerin hareketin Gazze’den başlattığı benzeri görülmemiş saldırı karşısında şaşırdığını gösteriyor.

İstihbarat bilgilerinden haberdar olan bir kaynağa göre, İranlı yetkililer genellikle Hamas tarafından yürütülen bu tür büyük eylemlerden haberdar oluyor ve Tahran uzun bir süredir bu eylemlere silah ve para yardımı yapıyor. Ancak ABD’li bir yetkili, İran’ın, Hamas’ın İsrail’e karşı bir eylem planladığını muhtemelen bildiğini, ancak hafta sonu “yaşananların kesin zamanlamasını veya kapsamını bilmediğini” söyledi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, MSNBC’ye verdiği röportajda İran’ın Hamas’la uzun süredir devam eden bağları nedeniyle suç ortağı olduğunu vurgulamakla birlikte “Bu spesifik saldırı dizisine özel bir destek verildiğine işaret eden hiçbir şey görmedik” dedi.

İran, cumartesi günü Gazze’deki savaşçıların gerçekleştirdiği ve binden fazla İsraillinin öldüğü ve onlarcasının kaçırıldığı çok yönlü saldırıyı övmekle birlikte bunda payı olduğu yönündeki iddiaları reddetti.

The New York Times, ABD’nin İran’ın önde gelen liderlerinin saldırının gerçekleşeceğini bilmediğini ve buna şaşırdığını gösteren çeşitli istihbarat bilgileri topladığını ilk açıklayan medya kuruluşu olmuştu. İstihbarat bilgilerine aşina olan kaynak Reuters’e verdiği röportajda, ABD istihbarat servislerinin, kanıt bulmak amacıyla eski istihbarat bilgilerini incelemenin yanı sıra, hala İran’ın olaya karıştığını gösteren herhangi bir kanıt aradıklarını söyledi. İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkili, soruşturmanın devam ettiğini ve “nihai bir sonuca varmak için henüz çok erken” olduğunu belirtti.

ABD Başkanı Joe Biden, dün Beyaz Saray’da ABD’de yaşayan Yahudi cemaatinin liderleri önünde yaptığı konuşmada, ABD’nin desteğini göstermek için İsrail’e acil askeri yardım gönderildiğinden, bir uçak gemisinin Doğu Akdeniz’e doğru hareket ettiğinden ve bölgeye daha fazla savaş uçağı gönderildiğinden bahsetti. Biden, “İranlılara çok net bir şekilde şunu ifade ettik: Dikkatli olun” dedi.

ABD Genelkurmay Başkanı Charles Brown dün Brüksel’de yaptığı açıklamada, ABD ordusunun, Hamas saldırısının ardından İsrail’in diğer düşmanlarının kendisine karşı harekete geçmeye hazırlandığına dair henüz herhangi bir sinyal tespit etmediğini söyledi. Brown daha önce İran’ı krize karışmaması konusunda uyarmıştı.



ABD ile İran arasında altıncı tur nükleer görüşmelerin tarihi konusunda anlaşmazlık

Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)
Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)
TT

ABD ile İran arasında altıncı tur nükleer görüşmelerin tarihi konusunda anlaşmazlık

Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)
Beşinci tur görüşmelerin sona ermesinin ardından Roma'daki Umman Büyükelçiliği'nden ayrılan İran heyeti araçları (Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı, ABD Başkanı Donald Trump'ın perşembe günü yapılacağını duyurduğu ABD ile yeni tur görüşmelerin pazar günü yapılacağını duyurdu.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün yaptığı açıklamada, “İran ile ABD arasındaki dolaylı görüşmelerin bir sonraki turunun önümüzdeki pazar günü Maskat'ta yapılması planlanıyor” dedi. Bekayi, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'nin ‘çarşamba ve perşembe günleri Norveç'te olacağını’ söyledi.

İki ülke, İran'a uygulanan yaptırımların hafifletilmesi karşılığında nükleer programını kısıtlamak üzere 2015 yılında İran'la imzalanan uluslararası anlaşmaya bir alternatif bulmak amacıyla nisan ayından bu yana Umman'ın arabuluculuğunda beş tur müzakere gerçekleştirdi. Trump, 2018'deki ilk başkanlık döneminde söz konusu anlaşmadan çekilmişti.

İran geçen hafta yaptığı açıklamada, ABD'nin İran'ın nükleer dosyasıyla ilgili bir anlaşmaya varılmasına yönelik teklifini aldığını, ancak teklifin ‘birçok belirsizlik’ içerdiğini belirtti.

Daha sonra Trump, ABD ile İran arasında bu hafta yapılacak yeni görüşmelerin askerî harekâttan kaçınmak için bir nükleer anlaşmaya varılıp varılamayacağını netleştirebileceğini ifade etti.

Trump, “Perşembe günü İran'la bir toplantımız var, bu yüzden perşembe gününe kadar bekleyeceğiz” dedi. Öte yandan dosyaya yakın bir kaynak, toplantının büyük olasılıkla cuma veya cumartesi günü yapılacağını belirtti.

Tahran, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması uyarınca uranyum zenginleştirme hakkına sahip olduğunda ısrar ederken, ABD yönetimi İran'ın uranyum zenginleştirmesini ‘kırmızı çizgi’ olarak görüyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'na (UAEA) göre İran, 2015 anlaşmasında yüzde 3,67 ile sınırlandırılan uranyumu yüzde 60'a kadar zenginleştirebilen tek nükleer olmayan güç.

Nükleer savaş başlığı üretmek için uranyumun yüzde 90 oranında zenginleştirilmesi gerekiyor.

ABD ve Batılı müttefikleri İran'ı nükleer silah elde etmeye çalışmakla suçlarken, Tahran bunu reddediyor ve nükleer programının tamamen sivil amaçlı olduğunda ısrar ediyor.