‘Hastane katliamı’ Biden’ın ziyaretini karıştırdı

Abbas ‘Dörtlü Zirve’den çekildi. Suudi Arabistan bu ‘menfur suçu’ kınadı. ABD güçleri alarma geçti. İran bölgesel çatışmanın seviyesini yükseltti.

TT

‘Hastane katliamı’ Biden’ın ziyaretini karıştırdı

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

İsrail, ABD Başkanı Joe Biden’ın “dayanışma” ziyareti için savaş alanına doğru hareket etmesinden önce dün (Salı), Gazze Şeridi’ndeki El-Ehli Arap Hastanesi’nin avlusunda katliam yaptı. Hamas Sağlık Bakanlığı, İsrail’in hava saldırısı sonucunda 500 kişinin hayatını kaybettiğini açıklarken, “enkaz altında yüzlerce kişinin” bulunduğunu bildirdi.

ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby’nin aktardığına göre ABD Başkanı’nın İsrail’e “dayanışma” ziyareti gerçekleştirmesi ve burada İsrail’in stratejisini, “askeri operasyonların seyrini, Tel Aviv’in halkını savunmaya devam etmesi için nelere ihtiyacı olduğunu ve ABD’nin müttefikinin güvenliğine bağlılığını” konuşmasının ardından bugün Ürdün’ün başkenti Amman’da ABD-Ürdün-Filistin-Mısır zirvesi yapılması planlanıyordu. Ancak bu zirve İsrail’in hastane saldırısı nedeni ile Ürdün tarafından iptal edildi.

Öte yandan Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu’nun Kral Selman bin Abdulaziz başkanlığında dün yapılan oturumunda, Krallık’ın Filistin halkını zorla tehcir etmeye yönelik çağrılara karşı olduğu bir kez daha vurgulandı. Söz konusu oturumda derhal ateşkes ilan edilmesi, Gazze’deki ablukanın kaldırılması ve Birleşmiş Milletler (BM), BM Güvenlik Konseyi ve 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti kurulmasını hedefleyen Arap Barış Girişimi’nin kararları uyarınca barış sürecinde ilerleme kaydedilmesi çağrısında bulunuldu.

Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkelerinin Bakanlar Kurulu da dün Gazze Şeridi’ne 100 milyon dolar değerinde insani yardımın derhal sağlanacağını duyurdu ve Filistin halkına uluslararası koruma sağlanmasının gerekliliğini vurguladı.

Bu sırada, Mısır ile Refah Sınır Kapısı üzerinden Gazze Şeridi’ne insani yardımların geçişindeki aksaklık krizi de devam etti. Binlerce gıda ve ilaç yüklü onlarca kamyon kapıda dizildi. Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, İsrail’e “Refah Sınır Kapısı’nın Filistin tarafını hedef almayı bırakması” çağrısında bulundu. Ülkesinin “geçidi hiçbir zaman resmi olarak kapatmadığını, Filistin tarafındaki geçişin ise İsrail bombardımanına maruz kaldığını, bunun da her zamanki gibi kapının işlemesini engellediğini” vurguladı.

İlgili bir bağlamda, ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) dün, Hamas’ın İsrail’e başlattığı kanlı saldırıdan beri devam eden savaşta İsrail’e destek olmak için Ortadoğu’ya asker konuşlandırma ihtimaline karşı yaklaşık 2 bin ABD askerinin teyakkuz durumuna geçirildiğini duyurdu.

Bu arada İran bölgesel çatışmanın seviyesini yükseltti. İran Dini Lideri Ali Hamaney, “Bu zulümler devam ederse dünya Müslümanları ve direniş güçleri sabırlı olmayacak ve kimse karşılarında duramayacak” dedi. Hamaney “Aldığımız bilgilere göre bugünlerde İsrail’in politikasını koordine eden ve kararları veren ABD’dir” ifadelerini kullandı.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP