ABD Ukrayna’ya gizlice ATACMS füzeleri ve misket bombaları gönderdi

Moskova savaş cephelerine yönelik saldırıların engellendiğini açıkladı

Washington yakında Kiev'e uzun menzilli ATACMS füzeleri gönderebilir (Reuters)
Washington yakında Kiev'e uzun menzilli ATACMS füzeleri gönderebilir (Reuters)
TT

ABD Ukrayna’ya gizlice ATACMS füzeleri ve misket bombaları gönderdi

Washington yakında Kiev'e uzun menzilli ATACMS füzeleri gönderebilir (Reuters)
Washington yakında Kiev'e uzun menzilli ATACMS füzeleri gönderebilir (Reuters)

Rusya’nın devlete bağlı haber ajansı RIA Novosti, Batılı kaynakların, Washington’ın son günlerde Ukrayna’ya, ABD’nin haftalar önce Kiev'e tedarik etme sözü verdiği bazı gelişmiş silahlardan biri olan MGM-140 Ordu Taktik Füze Sistemi (ATACMS) gönderdiğini söylediklerini aktardı. Ancak ATACMS’ların misket bombalarıyla birlikte ‘gizli bir operasyonla’ Ukrayna’ya gönderildiğini söylemesi dikkati çekti. Ukrayna'ya yönelik askeri sevkiyatları yakından takip eden kaynaklara göre, ATACMS’lar geçtiğimiz günlerde Ukrayna’ya çok dikkatli bir şekilde gönderildi. Ancak kaynaklar, kaç adet ATACMS gönderildiğine değinmedi.

Öte yandan Washington'ın, Ukrayna’ya ‘az sayıda füze ve parça tesirli mühimmat gönderildi’ şeklindeki açıklaması, daha önce duyurduğu Ukrayna'ya söz konusu mühimmatı tedarik etme niyetini teyit eder nitelikteydi. ABD’li kaynaklar, Ukrayna'ya başlangıçta ‘sınırlı sayıda’ gönderim yapılacağını açıklamıştı.

Bu konu, özellikle Rusya’nın ‘söz konusu silahlar Ukrayna’ya ulaşır ulaşmaz hedef alacağı’ tehdidinde bulunmasının ardından ABD'de tartışmalara yol açmıştı. ABD yönetimi, uzun menzilli füze sistemlerinin Rusya topraklarını vurmak için kullanılmayacağını duyurdu. Ancak konuyla ilgili tartışmalar, Batı ülkelerinin, Kırım’ı ve Moskova’nın geçtiğimiz yıl ilhak ettiğini duyurduğu Ukrayna’nın güneydoğu bölgelerini Rusya toprağı olarak kabul edilmediğinin teyit edilmesiyle birlikte daha da alevlendi. Bu da Washington'ın, Ukrayna’nın bu silahları bahsi geçen bölgelerde kullanmasına karşı çıkmayacağı anlamına geliyor. Bu durum ise Moskova ile Washington arasındaki ilişkilerin daha da kötüleşmesi riski oluşturuyor.

RIA Novosti, ‘ABD Başkanı Joe Biden'ın başlarda Ukrayna'ya ATACMS gönderilmesi kararını ertelediğini, ancak daha sonra ABD yönetiminin fikrini değiştirdiğini ve Ukrayna ordusunun zayıflayan karşı saldırısı nedeniyle, mühimmatın Kiev'e gönderilmesinin kararlaştırıldığını’ bildirdi.

Ukrayna Yüksek Şurası Üyesi Oleksiy Goncharenko, dün yaptığı açıklamada, ATACMS’ların ‘Ukrayna ordusunun envanterinde halihazırda var olduğunu’ söyledi. Goncharenko, ATACMS’ların Zaporijya bölgesinin Berdyansk şehrindeki saldırı girişiminde kullanıldığını da sözlerine ekledi. Bu açıklamanın ardından Politico dergisi, Ukrayna ordusunun ATACMS’larla ilk kez dün Rusya’ya ait mevzileri hedef aldığını bildirdi.

Öte yandan Washington’dan Ukrayna’ya ATACMS sevkiyatı yapıldığına dair herhangi resmi bir açıklama yapılmadı. Ancak Rus ajansı, ABD Başkanı'nın birkaç gün önce, bir gazetecinin konuyla ilgili sorusuna, “(Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir) Zelenskiy'nin tüm taleplerine yanıt verildi” yanıtını hatırlattı.

fgnh
Rusya'nın Belgorod şehrinden fırlatılan bir füze (AFP)

Rusya Dışişleri Bakanlığı, 300 kilometre menzilli ATACMS’ların Ukrayna'ya ulaşması halinde bunun doğrudan Rusya'nın iç kesimlerini vurmak için kullanılacağı anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu. Rusya'nın Washington Büyükelçisi Anatoly Antonov, bu gelişmenin “Washington'ı doğrudan Moskova ile askeri bir çatışmaya sürüklemek anlamına geldiği’ konusunda uyardı. Rusya, geçtiğimiz baharda, NATO ülkelerine Ukrayna’ya silah tedariği konusunda bir muhtıra göndermişti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, NATO üyesi ülkelerin Kiev'e silah sağlamaya devam ederek ‘ateşle oynadığını’ söylemişti. Ayrıca, Ukrayna ordusuna yapılan her türlü silah tedarikinin Moskova için yasal hedef haline geleceğini vurgulamıştı.

Sahadaki son gelişmeler

Rusya Savunma Bakanlığı tarafından dün, son 24 saatte gerçekleşen muharebe operasyonlarıyla ilgili sunulan günlük brifingde, Rusya ordusunun, Ukrayna ordusu tarafından Donetsk cephesinde başlatılan 9 saldırının başarıyla püskürtüldüğü belirtildi. Brifinge göre Ukrayna ordusu, Donetsk cephesinde askeri araçlar ve mühimmatın yanı sıra aralarında ölen ve yaralananların da olduğu yaklaşık 485 zayiat verdi.

vfdh
Rusya'nın Belgorod şehrinden fırlatılan bir füze (AFP)

Rusya ordusundan bir sözcü, Batı Askeri Grubu birimlerinin Ukrayna’nın Harkiv bölgesindeki Kupyansk köyünde, hava ve topçu desteği ile Ukrayna ordusunun İvanovka ve Timkovka yerleşim bölgelerine düzenlediği 7 saldırıyı püskürttüğünü, ancak çok büyük insani ve maddi kayıpların olduğunu açıkladı. Rus basını da Rusya ordusunun, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Chervona, Dibrova, Shipilova ve Kuzmino köyleri yakınlarında gerçekleştirdiği iki saldırıyı püskürttüğünü aktardı.

Sözcü, Rusya ordusunun, dün tüm gün boyunca füzeler, savaş uçakları, obüsler ve silahlı insansız hava araçları (SİHA) kullanarak, Ukrayna'nın 117 bölgesini hedef aldığını duyurdu. Bunun yanında Rus hava savunma sistemleri de Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine ait bir Mi-8 helikopteri ve 34 SİHA’yi düşürdü. Ayrıca, 5 operasyonel-taktik füze ve ABD yapımı 4 adet GLSDB güdümlü füzeyi de etkisiz hale getirdi.



COP29 zirvesinde iklim finansmanı alanında 300 milyar dolar değerinde anlaşma sağlandı

COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)
COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)
TT

COP29 zirvesinde iklim finansmanı alanında 300 milyar dolar değerinde anlaşma sağlandı

COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)
COP29 zirvesinin cuma günü sonuçlanması planlandı, ancak ek süre uzatıldı (Reuters)

İki hafta süren zorlu müzakerelerin ardından dünya ülkeleri, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen BM İklim Değişikliği Konferansı (COP29) zirvesinde varılan zorlu anlaşmaya göre, en yoksul ülkelerin iklim değişikliğinin etkileriyle başa çıkmalarına yardımcı olmak için yıllık 300 milyar dolarlık bir finansman hedefi üzerinde uzlaştı.

Yeni hedefin, gelişmiş ülkelerin 2020 yılına kadar yoksul ülkelere yılda 100 milyar dolar iklim finansmanı sağlama yönündeki önceki taahhütlerinin yerini alması amaçlanıyor. Hedefe 2022 yılında, planlanandan iki yıl sonra ulaşıldı ve süresi 2025 yılında sona erecek.

Ülkeler ayrıca, küresel ısınmayla mücadeleyi desteklemek üzere yeni projelere milyarlarca dolar yatırım yapılmasını sağlayacağını söyledikleri karbon kredilerinin alınıp satılacağı küresel bir pazarın kuralları üzerinde de anlaşmaya vardılar.

Zirve, cuma günü sona erecekti ancak yaklaşık 200 ülkeden müzakerecilerin önümüzdeki on yıl için küresel bir iklim finansmanı planı üzerinde anlaşmaya varmaya çalışması nedeniyle süre uzatıldı.

Gelişmekte olan ülkeler cuma günü, konferansa ev sahipliği yapan Azerbaycan'ın 250 milyar dolarlık bir anlaşma önerisini reddetti ve bunu aşağılayıcı derecede düşük olarak nitelendirdi. Gelişmekte olan ülkeler iklim değişikliğinin yol açtığı fırtınalar, seller ve kuraklıklar nedeniyle büyük maddi kayıplar yaşamakta.

COP29, katı iç bütçelerle kısıtlanan zengin hükümetlerle gelişmekte olan ülkeler arasındaki bölünmeleri ortaya çıkardı ve iklim finansmanı taahhütlerinin yerine getirilmesinde geçmişte yaşanan başarısızlıklar, gelişmekte olan ülkelerin yeni vaatlere şüpheyle yaklaşmasına neden oldu.

Anlaşmanın açıklanmasının ardından Avrupa Komisyonu Üyesi Wopke Hoekstra iklim finansmanı için “yeni bir dönemin başlangıcını” selamladı. İklim müzakerelerinden sorumlu komisyon üyesi “Masada daha fazla para olmasını sağlamak için hepinizle birlikte çok çalıştık” dedi. “100 milyar dolarlık hedefi üç katına çıkarıyoruz ve bunun iddialı olduğuna inanıyoruz. Bu gerekli, gerçekçi ve ulaşılabilir bir hedeftir.”

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres anlaşmayla ilgili karışık duygular taşıdığını ifade ederek, ülkeleri anlaşmayı üzerine inşa edilecek bir “temel” olarak görmeye çağırdı.

Guterres yaptığı açıklamada, "Karşılaştığımız büyük zorlukla yüzleşmek için daha iddialı bir sonuca ulaşmayı umuyordum" dedi ve "hükümetlere bu anlaşmayı, üzerine inşa etmeye devam etmek için bir temel olarak değerlendirmeleri" çağrısında bulundu.