عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

WSJ: "Batı ve İsrail, Hamas'ı nasıl yanlışlıkla fonladı?"

"Paraların Hamas'ın cebine gitmesine izin verdiler. Bunu herkes biliyordu"

İsrail, Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın savaşta en az 203 kişiyi rehin aldığını duyurmuştu (AFP)
İsrail, Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın savaşta en az 203 kişiyi rehin aldığını duyurmuştu (AFP)
TT
TT

WSJ: "Batı ve İsrail, Hamas'ı nasıl yanlışlıkla fonladı?"

İsrail, Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın savaşta en az 203 kişiyi rehin aldığını duyurmuştu (AFP)
İsrail, Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın savaşta en az 203 kişiyi rehin aldığını duyurmuştu (AFP)

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ), Batılı ülkelerin ve İsrail'in yanlışlıkla Hamas'ı nasıl fonladığını yazdı.

Haberde, 2007'den beri Gazze Şeridi'ni kontrol eden Hamas'ın, vergilerden servet elde ettiği, sivillere yapılan yardımları da askeri kanadı İzzeddin Kassam Tugayları için kullandığı ileri sürüldü.

Tel Aviv yönetiminin son iki yılda daha fazla Gazzelinin, İsrail'de çalışmasına izin vererek Hamas'ın da vergileri artırmasına olanak sağladığına dikkat çekildi.

Ayrıca Mısır'ın Gazze Şeridi'yle ticari faaliyetlerinin de Hamas'ın vergi kazancını artırdığı ifade edildi.

Haberde, uluslararası toplumun Gazze'de Birleşmiş Milletler (BM) tarafından işletilen okulların ve hastanelerin masraflarının karşılanması için yıllarca fon sağladığı, bunun da Hamas'ın üzerindeki ekonomik yükü hafiflettiği belirtildi. 

Öte yandan kimliklerinin açıklanmasını istemeyen ABD'li yetkililer, WSJ'ye İran'ın Hamas'a yıllık yaklaşık 100 milyon dolar fon sağladığını öne sürdü. Yetkililer, bu fonun özellikle İzzeddin Kassam Tugayları'nın askeri faaliyetleri için verildiğini savundu.

Hamas, 2006'da yapılan Filistin seçimlerinde, Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın partisi Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmıştı. Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü de ele geçirmişti.

ABD merkezli araştırma kurumu Washington Yakın Doğu Araştırmaları Enstitüsü'nden Matthew Levitt, "2007'den sonra değişen şey, Hamas'ın bölgeyi kontrol etmesi sayesinde vergi alması ve haraç kesmesi oldu" dedi.

Haberde, İsrail'in bu tarihten sonra Hamas'ın saldırılarını önleyebilmek amacıyla Gazze'ye uyguladığı ablukayı kademeli şekilde artırdığı, bunun da bölgedeki ekonomik sorunları artırdığı belirtildi. Ayrıca Abbas'ın Hamas'ın Gazze'deki kontrolünü sonlandırmak için bölgeye fonlamayı 2017'de kestiği de hatırlatıldı.

Bu noktada ABD'nin de çağrısıyla Katar'ın Gazze'deki sivillere yardım yapmaya başladığı ifade edildi. Öte yandan haberde, Hamas'ın bu yardımları bölgenin yönetiminden ziyade askeri kanadındaki harcamalar için kullandığı iddia edildi.

DAHA FAZLA OKU

Sapiens'in yazarı Harari: "Hamas savaşı kazanıyor mu?"

Sapiens'in yazarı Harari: "Hamas savaşı kazanıyor mu?"

İsrail, Gazze'de iki Hamas liderini hedef alacak: Muhammed Deif ve Yahya Sinvar

İsrail, Gazze'de iki Hamas liderini hedef alacak: Muhammed Deif ve Yahya Sinvar

ABD istihbaratı, Filistinli yetkililere karşı çıktı: "Hastanede 100 ila 300 kişi öldü"

ABD istihbaratı, Filistinli yetkililere karşı çıktı: "Hastanede 100 ila 300 kişi öldü"

"Ayda 40 milyon dolar vergi geliri"

Yardımlar geldikçe, Hamas'ın da vergileri artırdığına dikkat çekilirken, Gazzeli ekonomist Muhammed Ebu Cayib, Hamas'ın vergilerden ayda 40 milyon dolara kadar gelir elde ettiğini söyledi.

Kimliklerinin paylaşılmasını istemeyen Katarlı yetkililer, ülkeden gönderilen fonların ABD, BM ve İsrail'in kontrolünde aktarıldığını söyledi.

Buna göre Katar'dan gönderilen nakit paralar, önce BM'nin adına kayıtlı bir banka hesabına geçiyor. Buradan mühürlenmiş paketlere doldurulan paralar, İsrail ve BM kontrolündeki bir konvoy aracılığıyla Gazze'ye ulaştırılıyor. Parayı almak isteyen kişilerin bir talep formu doldurması isteniyor. Bu form daha sonra İsrail, BM ve Katar'a kontrol için gönderiliyor.

Haberde, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın geçen yıl yayımladığı verilere de yer verildi. Buna göre Hamas yönetimi Türkiye, Sudan, Suudi Arabistan, Cezayir ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde yer alan firmalar üzerinden 500 milyon dolar gelir kazandı.

Levitt, Hamas'ın mevcut gelirinin en büyük kısmının İran'dan, daha sonra da Gazze'deki vergi kazancından geldiğini savundu.  

İsrail Savunma Kuvvetleri'nden eski istihbaratçı Yossi Kuperwasser, şunları söyledi: 

Uluslararası toplum Hamas'ın Gazze'yi yönetmesine destek olmaya hazır duruma geldi. Fonların Hamas'ın cebine gitmesine izin verdiler. Bunu herkes biliyordu.

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, örgütün finansal kaynaklarını açıklamayı reddederken, Gazze'nin yönetimi için değerlendirilen fonlarla İzzeddin Kassam Tugayları'na verilen fonların ayrı olduğunu savundu. 

Öte yandan WSJ, yorum taleplerini İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinin, İsrail Savunma Bakanlığı'nın, Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın ve İran'ın New York'taki BM misyonunun reddettiğini aktardı.

ABD'den 100 milyon dolar yardım

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları'nın 7 Ekim'de başlattığı Aksa Tufanı operasyonuna, İsrail de Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt verdi.

Filistin Sağlık Bakanlığı'nın paylaştığı rakamlara göre, İsrail ordusunun bombardımanlarında Gazze'de 1524'ü çocuk, 1000'i kadın 4 bin 137 kişi ölürken, yaralı sayısı da 12 bini geçti.  

İsrail ise Gazze'den düzenlenen saldırılarda da 306'sı asker en az 1400 kişinin öldüğünü, 3 bin 968 kişinin de yaralandığını duyurdu.

ABD Başkanı Joe Biden, 18 Ekim'de düzenlediği İsrail ziyaretinde, Gazze ve Batı Şeria'ya 100 milyon dolar insani yardım yapacağını duyurmuştu. Biden, insanı yardımların Hamas'ın eline geçtiğinin tespit edilmesi durumunda bunların sonlandırılacağını da söylemişti.

Independent Türkçe

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İran, ABD ile müzakerelerin üçüncü turu öncesinde Avrupa troykası ile görüşmek üzere harekete geçti

ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)
ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)
TT
TT

İran, ABD ile müzakerelerin üçüncü turu öncesinde Avrupa troykası ile görüşmek üzere harekete geçti

ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)
ABD ile İran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun yapıldığı Umman’ın Roma'daki büyükelçiliğinin giriş kapısındaki polis memurları ve gazeteciler, 19 Nisan 2025 (AP)

Dört diplomat dün yaptıkları açıklamada, İran’ın ABD ile müzakerelerin yeniden başlaması halinde 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarıyla Roma'da bir toplantı yapmayı önerdiğini belirtti. Diplomatlara göre toplantının cuma günü yapılması bekleniyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığı habere göre Avrupa troykasından bu öneriye şimdiye kadar herhangi bir yanıt gelmedi. İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, dün düzenlediği olağan basın toplantısında, Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi tarafından geçtiğimiz hafta gönderilen mektuba Avrupalıların yanıt verip vermediğini bilmediğini söyledi.

İran, ABD ile cumartesi günü Umman'da yeniden başlayan nükleer programına ilişkin müzakerelerdeki ve geçtiğimiz hafta Rusya ve Çin ile yapılan görüşmelerdeki ivmeden faydalanmaya çalışıyor.

Ummanlı yetkililer, ABD-İran görüşmelerinin yeni turunun 3 Mayıs'ta Avrupa'da yapılabileceğini açıkladı. Ancak henüz resmi karara ilişkin bir duyuru yapılmadı. İran medyası, Tahran'ın yeni turun İngiltere'nin başkenti Londra'da yapılmasını reddettiğini bildirdi.

İran'ın Avrupa Troykası olarak bilinen İngiltere, Fransa ve Almanya'ya ulaşması Tahran'ın seçeneklerini açık tuttuğunu gösteriyor. Ancak Avrupalıların, 2015 tarihli nükleer anlaşmanın sona ereceği ekim ayından önce Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarını yeniden uygulamak üzere snapback mekanizmasını devreye sokma konusundaki tutumunu da değerlendirmek istiyor.

Avrupalı güçlerin (Fransa, Almanya ve İngiltere) müzakerelerde yer almamasını yorumlayan Bekayi, Avrupalıların bu turun dışında kalmalarının kendi kararlarının bir sonucu olduğunu belirterek, “Avrupalıların bir sonraki aşamada olumlu bir rol oynayacaklarını ve yapıcı bir seçim yapacaklarını umuyoruz” diye konuştu.

Avrupa troykasından iki diplomat ve Batılı bir diplomat, geçtiğimiz cumartesi günü ABD ile yapılan görüşmelerin ardından İran'ın Roma'da toplantı yapılması için bir teklif gönderdiğini ve toplantının muhtemelen cuma günü yapılacağını söylediler.

Bu teklifin gerçekleşmemesi halinde İran'ın görüşmelerin bu tarihten önce Tahran'da yapılmasını da önerdiğini belirten diplomatlar, Washington ve Tahran arasındaki müzakerelerin ikinci turunun Roma'da yapıldığını ifade ettiler. İran tarafından yapılan açıklamada bu turda da önemli anlaşmazlıkların devam ettiği belirtilmişti.

İranlı bir yetkili, böyle bir teklifin sunulduğunu doğruladı, ancak Avrupa troykasının henüz yanıt vermediğini belirti. Diplomatlar, İran'la şimdi mi görüşmenin yoksa Washington'la görüşmelerin nasıl gelişeceğini görmeyi mi beklemenin kendi çıkarlarına olacağını değerlendirdiklerini, fakat Tahran'da bir toplantı yapılmasını ihtimal dışı bıraktıklarını ifade ettiler.

2015 tarihli nükleer anlaşmanın tüm taraflarıyla uzlaşıya varmanın önemli olduğunu söyleyen İranlı yetkili, bu yüzden Amerikalılarla yapılacak bir sonraki tur müzakerelerinden önce bu hafta Avrupa troykası ile bir araya gelmenin faydalı olacağını ifade etti.

BM yaptırımları için son tarih

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, perşembe günü yaptığı açıklamada, görüşmeler için Avrupa'ya gitmeye hazır olduğunu ifade etti. Ancak iki taraf arasındaki ilişkilerin bozulmasının ardından topun Avrupa'da olduğunun sinyalini verdi.

Tahran ve Avrupalı güçler geçtiğimiz eylül ayından bu yana aralarındaki ilişkileri ve nükleer meseleyi görüşmek üzere üç kez bir araya geldi. En son mart ayında, yaptırımların kaldırılması karşılığında İran'ın nükleer programının geri çekilmesini garanti altına alacak gelecekteki bir anlaşmanın parametrelerini araştırmak üzere teknik düzeyde bir toplantı yapıldı.

ABD Başkanı Donald Trump, İran'ın nükleer silah geliştirmesini engelleyecek yeni bir anlaşmaya hızla varılmaması halinde, İran’a saldırmakla tehdit etti. Trump, İran ile dünya güçleri arasında 2015 yılında varılan anlaşmadan 2018 yılındaki ilk başkanlık döneminde tek taraflı olarak çekilmişti.

Batı, İran'ın nükleer silah edinmenin peşinde olduğundan şüphelense de İran bunu reddediyor. Diplomatlar, yaptırımların yeniden başlatılması tehdidinin Tahran'a taviz vermesi için baskı yapmak üzere tasarlandığını ve Amerikalılar ile Avrupalılar arasındaki ayrıntılı görüşmeleri hayati hale getirdiğini söylüyor.

ABD, İran ile 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan 2018 yılında tek taraflı olarak çekildi. Bundan dolayı BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) anlaşmada yer alan yaptırımları yeniden uygulama mekanizmasını harekete geçiremiyor. Bu durumda anlaşmaya taraf olan üç Avrupa ülkesi, yaptırımların yeniden uygulanması için harekete geçebilecek tek alternatif olarak kalıyor.

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Avrupalılarla görüşme önerisinin yaptırımların yeniden başlatılması konusuyla ilgili olup olmadığı sorulduğunda, bunun toplantının amacının bir parçası olduğunu belirterek “ABD ile görüşmeler, özellikle de nükleer adımlar konusunda hızlı ilerlemiyor, daha fazla zamana ihtiyacımız olduğu açık ve Tahran, ABD tarafına olan güven eksikliği nedeniyle geçici bir anlaşmadan yana değil” ifadelerini kullandı.

Bekayi, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Ya biz geçici bir anlaşma kapsamında adımımızı uygularsak ve diğer taraf bunu yapmazsa ne olacak?! Avrupalıların yeni bir anlaşma istediğimizi ve uranyum zenginleştirmemizi sınırlandırmak için adım atmaya hazır olduğumuzu anlamalarını istiyoruz, ancak zamana ihtiyacımız var.”

İngiltere ve Almanya dışişleri bakanlıkları, İran'ın bu hafta içinde bir toplantı teklif edip etmediği konusunda yorum yapmaktan kaçınırken, Fransa Dışişleri Bakanlığı, yorum talebine henüz yanıt vermedi.