Biden: Hamas, Suudi Arabistan-İsrail görüşmelerini bozmak için savaş başlattı

Riyad görüşmeleri askıya alırken sürecin akıbeti belirsiz

İsrail ordusu, bombardımana tuttuğu Gazze Şeridi'ne kara harekatı da planlıyor (Reuters)
İsrail ordusu, bombardımana tuttuğu Gazze Şeridi'ne kara harekatı da planlıyor (Reuters)
TT

Biden: Hamas, Suudi Arabistan-İsrail görüşmelerini bozmak için savaş başlattı

İsrail ordusu, bombardımana tuttuğu Gazze Şeridi'ne kara harekatı da planlıyor (Reuters)
İsrail ordusu, bombardımana tuttuğu Gazze Şeridi'ne kara harekatı da planlıyor (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden, Hamas'ın savaşı İsrail ve Suudi Arabistan arasındaki normalleşme sürecini bozmak için başlattığını savundu.

Biden, dün yaptığı açıklamada Tel Aviv ve Riyad arasındaki görüşmelerin savaştan önce olumlu gittiğini, Hamas'ın da bunu bozmak için ortalığı karıştırdığını ileri sürdü.

ABD Başkanı, "Hamas'ın İsrail'e saldırmasının nedenlerinden biri, Suudilerle masaya oturacağımı bilmeleriydi. Tahmin edin ne oldu? Suudiler, İsrail'i tanımak istedi" ifadelerini kullandı.

Biden, ABD'nin önde gelen medya kuruluşlarından CBS'te 15 Ekim'de yayımlanan söyleşisinde, normalleşme sürecinin "halen geçerli olduğunu fakat görüşmelerin vakit alacağını" belirtmişti. 

Öte yandan Riyad yönetimi, 14 Ekim'de İsrail'le ABD arabuluculuğunda yürüttüğü normalleşme görüşmelerini durdurduğunu duyurmuştu. 

Suudi Arabistan yönetimine yakın olan ve adlarının gizlenmesini isteyen iki yetkili, Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'a görüşmelerin yeniden başlaması durumunda Filistin meselesinin daha öncelikli hale geleceğini söylemişti.  

Aksa Tufanı ve normalleşme süreci

Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları, 7 Ekim'de Gazze'den İsrail'e roket atışlarıyla Aksa Tufanı operasyonunu başlatmıştı. 

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da ertesi gün yaptığı açıklamada, "Hamas'ın İsrail'e düzenlediği saldırının nedenlerinin birinin, Suudi Arabistan ve İsrail'i bir araya getirme çabalarını sekteye uğratmak olduğunu" savunmuştu. 

Savaş, İsrail ve Suudi Arabistan arasında ABD arabuluculuğunda yürütülen normalleşme görüşmelerini de olumsuz etkiledi. Süreçteki önemli konulardan biri de Filistin meselesiydi.

Riyad, Filistin sorunu çözülmeden Tel Aviv yönetimini tanımayacağını defalarca duyurmuştu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ABD'nin New York şehrinde geçen ay düzenlenen Birleşmiş Milletler'in 78'inci Genel Kurul toplantısında "Suudi Arabistan'la tarihi barışın eşiğindeyiz" demişti. 

Öte yandan Tahran yönetimi, sürece en başından beri karşı çıkmış, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi de normalleşme çabalarını "gericilik" diye nitelemişti.

Çatışmalar sürerken normalleşme sürecinin geleceği henüz belli değil.

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan da 14 Ekim'deki açıklamasında, Gazze'deki durumun normalleşme sürecini "artık tamamen masanın dışına attığını" savunmuştu.

İsrail, Aksa Tufanı operasyonuna Demir Kılıçlar operasyonuyla yanıt verdi.

Filistin Sağlık Bakanlığı'nın paylaştığı rakamlara göre, İsrail ordusunun bombardımanlarında Gazze'de 1524'ü çocuk, 1000'i kadın 4 bin 137 kişi ölürken, yaralı sayısı da 13 bini geçti.  

İsrail ise Gazze'den düzenlenen saldırılarda 306'sı asker 1400 kişinin öldüğünü, 4 bin 834 kişinin de yaralandığını duyurdu.  

Independent Türkçe, Reuters, AA



İranlı milletvekili, yaptırımların yeniden uygulanması halinde Tahran'ın nükleer silah anlaşmasından çekileceği tehdidinde bulundu

Parlamento Ulusal Güvenlik Komisyonu üyeleri, 9 Haziran'da Tahran'daki nükleer araştırma reaktörünü inceledi. (İran Atom Enerjisi Kurumu)
Parlamento Ulusal Güvenlik Komisyonu üyeleri, 9 Haziran'da Tahran'daki nükleer araştırma reaktörünü inceledi. (İran Atom Enerjisi Kurumu)
TT

İranlı milletvekili, yaptırımların yeniden uygulanması halinde Tahran'ın nükleer silah anlaşmasından çekileceği tehdidinde bulundu

Parlamento Ulusal Güvenlik Komisyonu üyeleri, 9 Haziran'da Tahran'daki nükleer araştırma reaktörünü inceledi. (İran Atom Enerjisi Kurumu)
Parlamento Ulusal Güvenlik Komisyonu üyeleri, 9 Haziran'da Tahran'daki nükleer araştırma reaktörünü inceledi. (İran Atom Enerjisi Kurumu)

İranlı milletvekili Manuçehr Muttaki bugün Defa Press’e verdiği demeçte, Birleşmiş Milletler'in (BM) Tahran'a uluslararası yaptırımları yeniden uygulamaya koyması halinde parlamentonun Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması'ndan çekilmeye hazır olduğunu söyledi.

Bu açıklama, Avrupa ülkelerinin BM'ye İran'a uluslararası yaptırımları yeniden uygulamaya hazır olduklarını bildirerek, ekim ayında sona erecek olan BM yaptırımlarını hızlı bir şekilde yeniden yürürlüğe koyabileceklerini ifade etmelerinden sonra geldi.

Daha önce Birleşik Krallık, Fransa ve Almanya, ağustos ayı sonuna kadar Tahran'ın nükleer dosyası konusunda müzakere yoluyla bir çözüme ulaşılamaması halinde İran'a yaptırımları yeniden uygulamaya hazır olduklarını BM'ye gönderdikleri mektupta açıklamışlardı.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre üç ülkenin dışişleri bakanları, ‘İran'ın Ağustos 2025 sonuna kadar diplomatik bir çözüme varmak istememesi veya uzatma fırsatını değerlendirmemesi halinde snapback mekanizmasını harekete geçirmeye hazır olduklarını’ belirttiler.

Avrupa Troykası'nın (Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya) İran'a verdiği süre, yaklaşık 3 hafta sonra dolacak ve ardından İran'ın nükleer dosyası BM Güvenlik Konseyi'ne sevk edilecek. Bu, snapback mekanizmasının devreye sokulması için bir hazırlık niteliğinde.

Bu mekanizma, 2015 yazında İran ile P5+1 ülkeleri arasında Kapsamlı Ortak Eylem Planı olarak bilinen nükleer anlaşmaya varılmasının ardından, BM'nin 2231 sayılı kararı uyarınca askıya alınan altı grup uluslararası yaptırımın otomatik olarak yeniden uygulanmasını sağlıyor.