Çin Başbakanı Li: Çin-Rusya işbirliği üçüncü tarafa karşı değil

Çin Başbakanı Li Çiang, ülkesinin son dönemde Rusya ile giderek gelişen işbirliğinin herhangi bir üçüncü tarafı hedef almadığını ve üçüncü tarafça bozulamayacağını bildirdi

Çin Başbakanı Li Çiang (AA)
Çin Başbakanı Li Çiang (AA)
TT

Çin Başbakanı Li: Çin-Rusya işbirliği üçüncü tarafa karşı değil

Çin Başbakanı Li Çiang (AA)
Çin Başbakanı Li Çiang (AA)

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Li, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek’te düzenlenen Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Hükümet Başkanları Konseyi toplantısı marjında Rus mevkidaşı Mihail Mişustin ile bir araya geldi.

Li, görüşmede, Çin ile Rusya arasındaki işbirliğinin iki halkın yararına dünya kalkınmasına katkı sağlamayı, eşitliği ve korumayı hedeflediğini belirterek, "Çin-Rusya işbirliği herhangi bir üçüncü tarafa karşı değil." ifadesini kullandı.

Bununla birlikte ilişkilerin üçüncü taraflarca bozulamayacağını da vurgulayan Li, iki ülke liderlerinin kısa süre önce Pekin'de yaptıkları görüşmede ilişkilere çizdiği rota doğrultusunda Rusya ile işbirliğini derinleştirmeye ve iki ülkenin "kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığı" olarak tanımladığı ilişkiyi ilerletmeye hazır olduklarını bildirdi.

Li, Çin'in Rusya ile kalkınma stratejilerini uyumlaştırmayı, Kuşak ve Yol Girişimi ile Avrasya Ekonomik Birliği (EEU) arasında sinerjiyi artırmayı, ticaret, yatırımlar ve enerji alanında işbirliği ile coğrafi bağlantılılığı artırmayı istediğini belirtti.

Çin'in Rusya ile ŞİÖ çerçevesindeki birlikteliğini derinleştirmeyi amaçladığına işaret eden Li, sanayi ve tedarik zincirleri, imalat, yeşil kalkınma ve dijital ekonomi alanlarında işbirliğini geliştirerek bölgesel ekonomik büyümeye yeni güç katmayı hedeflediğini dile getirdi.

Rus Başbakan Mişustin de, ilişkilerin son dönemde benzeri görülmemiş seviyeye ulaştığını, iki ülke liderleri arasındaki anlayış birliği doğrultusunda Çin ve Rusya'nın temel çıkarlarda birbirine destek olduğunu ifade etti.

Çin ile ŞİÖ, BRICS ve diğer çok taraflı çerçevelerde işbirliğini derinleştirmeyi sürdüreceklerini vurgulayan Mişustin, çok kutuplu dünya düzenini teşvik için birlikte çalışmaya hazır olduklarını kaydetti.

Putin'in Pekin ziyareti

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 17-18 Ekim'de Pekin'de düzenlenen 3. Kuşak ve Yol Forumuna katılmak üzere Çin'i ziyaret etmişti.

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Rus mevkidaşı ile burada yaptığı görüşmede, son dönemde Rusya ile gelişen ilişkilerinin "günlük menfaatlerle dayanmadığı, uzun vadeli bir stratejik taahhüt olduğunu" vurgulamıştı.

ABD ile jeostratejik rekabetin ve bölgesel gerilimlerin arttığı bir dönemde Çin'in, benzer meydan okumalarla karşı karşıya olan Rusya ile ilişkilerinin geliştiği gözleniyor.

Çin lideri, martta düzenlenen Ulusal Halk Kongresi'nde yeniden devlet başkanı seçilerek iktidarını üçüncü döneme taşımasının ardından ilk yurt dışı ziyaretini Rusya'ya yapmıştı.

Şi, ziyarette, Putin'e hitaben, "Şu anda dünya yüzyılda bir görülecek bir değişimden geçiyor ve bu değişime biz yön veriyoruz." ifadelerini kullanmıştı.

Ziyarette iki lider ilişkilerin yeni bir boyuta yükseltilmesine dair anlayış birliğine varılmış, Pekin ile Moskova arasında stratejik işbirliğinin küresel boyutta genişletilmesi vurgulanmıştı.



Arakçi tarafından taşınan mesaj… Hamaney, Putin'den destek istiyor

TT

Arakçi tarafından taşınan mesaj… Hamaney, Putin'den destek istiyor

İran Dini Lideri Ali Hamaney, 2023 yılında Tahran'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i kabul ederken (İran Dini Lideri’nin internet sitesi)
İran Dini Lideri Ali Hamaney, 2023 yılında Tahran'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i kabul ederken (İran Dini Lideri’nin internet sitesi)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Moskova'da İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile yaptığı görüşmede, İran'a yönelik saldırının haksız olduğunu belirtti.

“Görüşme bize mevcut durumdan çıkış yolları bulma fırsatı verecek” diyen Putin, ayrıntı vermeden Rusya'nın ‘İran halkına yardım sağlamak için çalıştığını’ kaydetti. Putin, Arakçi ile görüşmesini, “Lütfen İran Cumhurbaşkanı ve Dini Lideri’ne en iyi dileklerimi iletin” diyerek bitirdi.

p0
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Moskova'da İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile bir araya geldi. (Reuters)

Putin'e Rusya'nın Tahran için bir ‘ortak ve yoldaş’ olduğunu söyleyen Arakçi, Tahran ile Moskova arasındaki ilişkileri ‘çok yakın ve uzun soluklu’ olarak nitelendirdi. Arakçi, “İran söz konusu saldırılara karşı meşru müdafaa hakkını kullanmaktadır” dedi.

Reuters'a konuşan üst düzey bir kaynak Arakçi'nin Hamaney'den Putin'e destek talebinde bulunan bir mesaj ilettiğini söyledi. Reuters'a konuşan İranlı kaynaklar Tahran'ın şu anda Rusya'nın desteğinden memnun olmadığını ve Putin'den İsrail ve ABD'ye karşı daha fazla destek istediğini ifade etti. Kaynaklar Tahran'ın ne tür bir yardım istediğini ise belirtmedi.

Bugün erken saatlerde Kremlin, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırılarından dolayı Rusya'nın derin üzüntü duyduğunu ve bu saldırıları kınadığını ifade etti.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, ABD'nin eylemlerinin çatışmaya dahil olan tarafların sayısını arttırdığını ve yeni bir gerilim sarmalına yol açtığını söyledi.

Peskov, “ABD'nin İran'a yönelik saldırılarından önce Amerika tarafından ayrıntılı olarak bilgilendirilmedik” ifadesini kullandı.

Rusya'nın ne tür bir destek sağlayabileceği sorusuna Peskov şu yanıtı verdi: “Her şey İran'ın neye ihtiyacı olduğuna bağlı. Biz arabuluculuk hizmeti teklif ettik.” Peskov, ABD'nin İran'a yönelik saldırılarının Moskova ile Washington arasındaki ilişkileri etkilemeyeceğini belirtti. Putin geçen hafta İran'ın herhangi bir destek talebinde bulunmadığını söylemişti.

İsrail'in 13 Haziran'da İran'ı vurmaya başlamasından bu yana Rusya Tahran'a açıktan askeri yardım teklifinde bulunmadı. Putin ve diğer yetkililer de Moskova'nın aylar önce Tahran ile imzaladığı Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşması kapsamındaki taahhütlerini küçümseyerek bunun bir karşılıklı savunma anlaşması olmadığını vurguladılar.

İran Dışişleri Bakanı'nın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le istişarelerde bulunmak üzere Moskova'ya yaptığı ziyaret sırasında İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, İran'ın Rusya'dan Tahran ile Washington arasındaki anlaşmazlıkta aktif bir rol oynamasını beklediğini söyledi. Bekayi, “İran'ın Rusya ile kapsamlı stratejik ortaklık çerçevesinde hem çok taraflı düzeyde hem de bölgesel düzeyde belirli beklentileri var. Arakçi'nin ziyareti ve Rus yetkililerle temasları çok önemli” şeklinde konuştu.

Uzmanlara göre Vladimir Putin, İsrail ile İran arasında devam eden askeri çatışmada arabuluculuk yapmayı teklif ederek Moskova'yı yeniden uluslararası sahnenin ön saflarına çekmeye ve yakın ilişkileri emellerine engel olsa da Ortadoğu'daki başlıca müttefiki Tahran'ı korumaya çalıştı.

Putin haziran ayı başında ABD'li mevkidaşına İran'ın nükleer meselesi konusunda Washington ile Tahran arasındaki anlaşmazlıkların ‘çözümüne katkıda bulunmak’ istediğini söyledi.

Bu konu, İran'ın defalarca inkâr etmesine rağmen Tahran'ın atom bombasına sahip olmasını engellemeyi hedeflediğini söyleyen ABD'nin müttefiki İsrail ile askeri çatışmanın merkezinde yer alıyor.