Gazze’deki çatışmalar artarken, Refah Sınır Kapısı kısmen açıldı

Ürdün Tel Aviv Büyükelçisi’ni geri çekti

Refah Sınır Kapısı - AP
Refah Sınır Kapısı - AP
TT

Gazze’deki çatışmalar artarken, Refah Sınır Kapısı kısmen açıldı

Refah Sınır Kapısı - AP
Refah Sınır Kapısı - AP

İsrail ordusunun, Gazze Şeridi’nin kuzeyini güneyinden ayırma amacıyla ilerleme girişimleri ışığında Gazze’de 5 eksende çatışmalar yoğunlaşırken, Mısır ile olan Refah Sınır Kapısı kısmen açıldı.

Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, dün Gazze Şeridi’nin kuzey ve güneyine giren İsrail ordusuyla çatıştı.

Taraflar arasında, kuzeyde Selahaddin Caddesi, Karama bölgesi, Beyt Hanun ve el-Tavam ile güneyde Zeytun mahallesinde şiddetli çatışmalar patlak verdi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ‘acı kayıplara’ rağmen zafer vaadinde bulunurken, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye, İsrail ordusunu şok edici bir yenilgi ve ‘korkunç bir ölümle’ tehdit etti.

Heniyye, ateşkes, takas anlaşmasını tamamlama ve Filistin devletine giden siyasi yolu başlatmaya dayalı bir de yol haritası sundu.

Bu esnada, dün Refah Sınır Kapısı açıldı ve Mısır Gazze’den çok sayıda yaralıyı ve yabancı pasaport sahiplerini kabul etti.

ABD Başkanı Joe Biden, önümüzdeki günlerde ABD vatandaşlarının Gazze’den ayrılmaya devam etmesini beklediğini söylerken, İngiltere ve Fransa da, vatandaşlarının Gazze Şeridi’ni kademeli olarak terk edeceklerini bildirdi.

Ürdün ise, ‘masum insanları öldüren, benzeri görülmemiş bir insani felakete yol açan İsrail’in saldırılarını protesto etmek için’ Tel Aviv Büyükelçisi’ni geri çekti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaların patlak vermesinden bu yana üçüncü kez İsrail’i ziyaret edecek. 

ABD’nin rehine kurtarma operasyonlarına katkıda bulunmak üzere özel birimlerini gönderdiği ve Hamas’ın Gazze’deki yönetimine alternatif bulma çabalarına ilişkin haberler çıkarken, Blinken, yarın İsrail ve Ürdün’ü ziyaret edecek.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP