Burkina Faso’da silahlı guruplar 46 bölgeyi kuşattı

Uluslararası Af Örgütü olayları takip ederken DEAŞ ile El-Kaide’nin sivillere karşı suç ve ihlaller işlediği açıklandı.

Burkina Faso’da silahlı grupların uyguladığı şiddet, 2015’ten bu yana 17 binden fazla insanın canına mal oldu. (AFP)
Burkina Faso’da silahlı grupların uyguladığı şiddet, 2015’ten bu yana 17 binden fazla insanın canına mal oldu. (AFP)
TT

Burkina Faso’da silahlı guruplar 46 bölgeyi kuşattı

Burkina Faso’da silahlı grupların uyguladığı şiddet, 2015’ten bu yana 17 binden fazla insanın canına mal oldu. (AFP)
Burkina Faso’da silahlı grupların uyguladığı şiddet, 2015’ten bu yana 17 binden fazla insanın canına mal oldu. (AFP)

Uluslararası Af Örgütü dün yayınladığı raporda, Burkina Faso’daki en az 46 bölgenin geçen temmuz ayında silahlı aşırılık yanlısı gruplar tarafından kuşatıldığını, sivillere karşı suçlar ve insan hakları ihlallerine maruz kaldığını açıkladı.

Bir sivil toplum kuruluşu da temmuz ayında Burkina Faso’da en az 46 bölgenin silahlı gruplar tarafından uygulanan bir tür kuşatma altında olduğunu belirtti. Ayrıca bu grupların El-Kaide ve DEAŞ’a bağlı olduğuna dikkat çekildi.

Raporda, söz konusu köyler ve şehirlerin ülke genelinde yer aldığı belirtilirken, Sahel (kuzey) ve Boucle du Mouhoun (batı) bölgelerinin en çok etkilenen yerler olduğu kaydedildi.

Rapora göre Uluslararası Af Örgütü, ordunun veya ulusun savunması için gönüllülerin (sivil ordu gönüllüleri) bulunduğu bir köy veya şehri, silahlı gruplar tarafından kuşatılmış olarak sınıflandırıyor. Ayrıca silahlı gruplar, kişilere, mallara ve hizmetlere erişimi engelledi ve kısıtladı.

“Bu silahlı gruplar, kuşatma altındaki vatandaşların yiyecek, içme suyu ve tıbbi tedaviye erişimini engelliyor ve onları göçe zorluyor” ifadelerine yer verilen raporda, söz konusu gurupların kadın ve kızları kaçırdığı, sivillere karşı ölümcül saldırılar gerçekleştirdiği ifade edildi.

Sivil toplum kuruluşu ACLED’e göre Burkina Faso’da silahlı aşırılık yanlısı grupların uyguladığı şiddet, 2023’ün başından beri 6 bin olmak üzere 2015’ten bu yana hem sivil hem de askeri personel olmak üzere 17 binden fazla kişinin ölümüne neden oldu. Ülkede ayrıca iki milyondan fazla yerinden edilmiş insan da bulunuyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiler göre Uluslararası Af Örgütü, 2023’de köy ve şehirlere uygulanan faaliyetlerin genişletilmesinden bu yana raporunda insani durumun keskin bir şekilde kötüleştiğini belirtti.

Kuruluşa göre Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’ne göre her beş vatandaştan biri, yani 4,7 milyon insan insani yardıma ihtiyaç duyuyor.

Raporda ayrıca, çatışmalar nedeniyle 373 tıp merkezinin kapatıldığı ve bu durumun 3,5 milyon kişinin tedaviye erişimini zorlaştırdığı belirtildi.

Örgüt, Burkina Faso hükümetinin insani ihtiyaçlara yanıt verme konusunda istekli olduğunu aktardı. Ancak aynı zamanda hayır kuruluşlarının çalışmalarını ve yardıma muhtaç sivillere erişimi engelleyen önlemler uygulamaya koyulması nedeniyle üzüntüsünü dile getirdi.

Raporda, Burkina Faso’nun 2022’de iki askeri darbeye tanık olduğu, son olarak geçici Cumhurbaşkanı İbrahim Traore’nin iktidara geldiği belirtildi. Rapor, Kasım 2022’de Holdi (kuzey) köyünde silahlı kuvvetler tarafından işlenen suçlar hakkında bilgi ve ifadeler toplandığına dikkati çekti.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.