Burkina Faso’da silahlı guruplar 46 bölgeyi kuşattıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4646026-burkina-faso%E2%80%99da-silahl%C4%B1-guruplar-46-b%C3%B6lgeyi-ku%C5%9Fatt%C4%B1
Burkina Faso’da silahlı guruplar 46 bölgeyi kuşattı
Burkina Faso’da silahlı grupların uyguladığı şiddet, 2015’ten bu yana 17 binden fazla insanın canına mal oldu. (AFP)
Uluslararası Af Örgütü dün yayınladığı raporda, Burkina Faso’daki en az 46 bölgenin geçen temmuz ayında silahlı aşırılık yanlısı gruplar tarafından kuşatıldığını, sivillere karşı suçlar ve insan hakları ihlallerine maruz kaldığını açıkladı.
Bir sivil toplum kuruluşu da temmuz ayında Burkina Faso’da en az 46 bölgenin silahlı gruplar tarafından uygulanan bir tür kuşatma altında olduğunu belirtti. Ayrıca bu grupların El-Kaide ve DEAŞ’a bağlı olduğuna dikkat çekildi.
Raporda, söz konusu köyler ve şehirlerin ülke genelinde yer aldığı belirtilirken, Sahel (kuzey) ve Boucle du Mouhoun (batı) bölgelerinin en çok etkilenen yerler olduğu kaydedildi.
Rapora göre Uluslararası Af Örgütü, ordunun veya ulusun savunması için gönüllülerin (sivil ordu gönüllüleri) bulunduğu bir köy veya şehri, silahlı gruplar tarafından kuşatılmış olarak sınıflandırıyor. Ayrıca silahlı gruplar, kişilere, mallara ve hizmetlere erişimi engelledi ve kısıtladı.
“Bu silahlı gruplar, kuşatma altındaki vatandaşların yiyecek, içme suyu ve tıbbi tedaviye erişimini engelliyor ve onları göçe zorluyor” ifadelerine yer verilen raporda, söz konusu gurupların kadın ve kızları kaçırdığı, sivillere karşı ölümcül saldırılar gerçekleştirdiği ifade edildi.
Sivil toplum kuruluşu ACLED’e göre Burkina Faso’da silahlı aşırılık yanlısı grupların uyguladığı şiddet, 2023’ün başından beri 6 bin olmak üzere 2015’ten bu yana hem sivil hem de askeri personel olmak üzere 17 binden fazla kişinin ölümüne neden oldu. Ülkede ayrıca iki milyondan fazla yerinden edilmiş insan da bulunuyor.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiler göre Uluslararası Af Örgütü, 2023’de köy ve şehirlere uygulanan faaliyetlerin genişletilmesinden bu yana raporunda insani durumun keskin bir şekilde kötüleştiğini belirtti.
Kuruluşa göre Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’ne göre her beş vatandaştan biri, yani 4,7 milyon insan insani yardıma ihtiyaç duyuyor.
Raporda ayrıca, çatışmalar nedeniyle 373 tıp merkezinin kapatıldığı ve bu durumun 3,5 milyon kişinin tedaviye erişimini zorlaştırdığı belirtildi.
Örgüt, Burkina Faso hükümetinin insani ihtiyaçlara yanıt verme konusunda istekli olduğunu aktardı. Ancak aynı zamanda hayır kuruluşlarının çalışmalarını ve yardıma muhtaç sivillere erişimi engelleyen önlemler uygulamaya koyulması nedeniyle üzüntüsünü dile getirdi.
Raporda, Burkina Faso’nun 2022’de iki askeri darbeye tanık olduğu, son olarak geçici Cumhurbaşkanı İbrahim Traore’nin iktidara geldiği belirtildi. Rapor, Kasım 2022’de Holdi (kuzey) köyünde silahlı kuvvetler tarafından işlenen suçlar hakkında bilgi ve ifadeler toplandığına dikkati çekti.
Rusya Esed'in yardım talebine ne yanıt verdi?https://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5087744-rusya-esedin-yard%C4%B1m-talebine-ne-yan%C4%B1t-verdi
Esed, daha önceki Moskova ziyareti sırasında Putin tarafından kabul edildi (AFP)
İsmail Derviş
Suriyeli muhalif grupların Halep ve çevresini ele geçirmesine, Suriye rejim güçleri ve İran destekli milislerin silahlarını bırakarak kaçması nedeniyle gerçek bir güç tarafından karşı konulmadığı herkes tarafından biliniyor. Bu durum geçtiğimiz cuma akşamından bu yana yayınlanan onlarca videoyla belgelendi.
Suriye savaş uçakları, Halep’e hava saldırısı düzenledikten sonra gruplar bu uçaklardan birini düşürmeyi başardı. Daha sonra Rusya, Halep ve İdlib’e hava saldırıları düzenleyerek yaklaşık 22 kişinin ölümüne ve onlarca kişinin yaralanmasına neden oldu. Ancak bu, Rusya'nın 2015 yılında Suriye'ye yaptığı müdahale ile kıyaslanamaz. Yine de bu müdahale, grupların Suriye kıyıları ile Şam arasında yer alan Hama'ya doğru ilerlemesini engellemedi.
Rusya'nın 'teröristlere' karşı duruşu
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre Rusya uzmanı Nizar el-Buş, Rusya'nın Suriye'ye desteğinin aynı şekilde devam ettiğini belirterek “Moskova bu olaylarda da Şam'ın yanında olacak” dedi. Rusya'nın 2015 yılında Suriye'ye müdahale ederek denklemi değiştirdiğini ve Suriye rejiminin zafer kazanmasını sağladığını belirten Buş, “Suriye'de rejimi devirmeye çalışan terör örgütlerine karşı da müdahalede bulunacaklar” değerlendirmesinde bulundu.
Buş, yoğun nüfuslu Halep’te silahlı grupların hedef alınması sonucunda sivil kayıpların yaşanma olasılığı konusunda “Nerede olurlarsa orada vurulacaktır” dedi.
Sınırlı vaat
Rusya'nın siyasi meseleleri üzerine siyasi analist ve araştırmacı Dmitry Bridzhe, Rusya'nın Halep ve kırsalındaki saldırıya karşı soğuk tutumunun Moskova'nın Suriye'deki siyasi krizi siyasi bir çözüme kavuşturma niyetine işaret ettiğini düşünüyor.
Kremlin'e yakın bir Rus kaynak yaptığı özel açıklamada şunları söyledi:
“Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, Halep'in batı kırsalındaki çatışmaların başlamasından yaklaşık 24 saat sonra perşembe sabahı Moskova'ya geldi. Ancak Devlet Başkanı Vladimir Putin'in programı Esed ile görüşmesine izin vermedi. Görüşme, cuma günü öğleden sonraya ertelendi. Esed, Putin'den teröristlerin ilerlemesini ve Halep ile diğer bölgeleri işgal etmesini önlemek için acil askeri yardım sağlamasını istedi. Ancak Putin, 2015 yılında olduğu gibi tam müdahale sözü vermeden gönderilebilecek olanı gönderme sözü verdi. Görüşmenin ardından Esed cuma akşamı Şam'a geri döndü.”
İdlib'e yönelik saldırıların neden olduğu yangını söndürmeye çalışan siviller (AFP)
Kimliğinin gizli tutulması koşuluyla konuşan kaynak, şöyle devam etti:
“Cuma ve cumartesi günleri Moskova'da çeşitli güvenlik toplantıları yapıldı. İlkinde Suriye muhalefetinin tamamen ezilmesi ve Halep ile İdlib'in yeniden ele geçirilip Şam'ın tüm Suriye toprakları üzerindeki kontrolünün dayatılması görüşü üzerineydi. İkincisinde ise Suriye hükümeti lehine ciddi bir müdahalede bulunulmaması, zira bunun bir yandan Rusya için maliyetli olacağı, diğer yandan da çıkarlarını tehdit edebileceği görüşü üzerineydi. Dolayısıyla Rusya'nın şimdiye kadarki tutumu sınırlı müdahale yönünde oldu.”
Daha geniş kapsamlı müdahaleyi engelleyen nedenler
Rusya'nın güçlü bir müdahalede bulunmasını engelleyen nedenler olduğunu söyleyen kaynak, “Bunlardan ilki, Rusya ordusunun Ukrayna savaşından sonra askeri teçhizatlarının çoğunu Suriye'den çekmesi, ikincisi, Suriye'de yeni bir cephe açılmasının Ukrayna cephesini zayıflatacağı, ancak Moskova için Kiev’in Şam'dan daha önemli olması ve üçüncüsü, Rusya'nın muhalefetin rejimi devirmesi halinde Suriye'deki çıkarlarını korumak istemesi. Çünkü Ruslar muhalefetle anlaşabileceklerine inanıyor. Bu da Rusya için İran'ın sahip olmadığı bir avantaj. Dolayısıyla Tahran, Suriye muhalefetinin Rusya ile böyle bir anlaşmayı kabul edeceği ve İran ile herhangi bir şekilde anlaşmayı reddedeceği için askeri bir çözüm istiyor. Suriye muhalefetinin bu tutumunun nedeni ise Tahran'ın aksine Moskova'nın Suriye'de demografik bir değişim yaratma hedefinin olmaması.”
Dmitry Bridzhe, Moskova'daki karar alıcıların, kendi çıkarlarını dikkate alan bir alternatif olması halinde, Suriye'de rejim değişikliğiyle bir sorunu olmadığının altını çizdi. Ancak Moskova'nın henüz uygun bir alternatif bulamadığını düşünen Bridzhe, “Bugün muhalefeti ezmenin mümkün olmadığına inanıyorum. Çünkü Ukrayna Rusya için büyük önem taşıyor. Rusların önceliği, savaşı hangi taraf kazanırsa kazansın kendi çıkarlarını korumak” yorumunda bulundu.
Rusya ordusunun Suriye'deki komutanı görevden alındı
Reuters'ın Rusya basınından aktardığına göre Rusya Savunma Bakanlığı, Halep’in Suriyeli muhalif grupların eline geçmesi üzerine Suriye'deki Rus güçlerinin komutanı 53 yaşındaki General Sergey Kisel’i görevden aldı. Ancak Rusya Savunma Bakanlığı, basında yer alan haberle ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı.
İran hem askeri hem de siyasi müdahalede bulunuyor
İran, grupların ‘Saldırganlığı Caydırma’ adını verdiği operasyonun ilk anlarından itibaren üst düzey yetkililerinin dilinden ‘Suriye’deki terör örgütlerinin hareketliliğinin arkasında Siyonistlerin ve ABD'nin olduğu’ açıklamasında bulundu. İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) tarafından pazar günü yapılan açıklamada, ‘bu grupların Suriye muhalefeti değil, Siyonizm ve ABD ile bağlantılı gruplar olduğu’ belirtildi.
Suriye'nin başkenti Şam'ı ziyaret eden İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile bir araya geldikten sonra Şam'da yerel bir restoranda akşam yemeği yedi. Hemen ardından Ankara’yı ziyaret eden Arakçi, burada Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile görüştü. Görüşmede Suriye dosyası ele alındı. Ardından bir basın toplantısı düzenleyerek ‘İran’ın Suriye'nin yanında olduğunu’ söyledi.
Rusya'nın siyasi meseleleri üzerine siyasi analist Dr. Hakam Amhaz, Suriye'ye yönelik kozmik savaşın başlamasından bu yana İran'ın Suriye'nin yanında yer aldığını ve Suriye’ye bazıları öldürülen askeri danışmanlar gönderdiğini belirtti. Dr. Amhaz “Ayrıca Suriye ordusuna askeri destek ve kendilerini muhalif olarak adlandıran terörist gruplara karşı istihbarat sağladığını" belirtti.
Hizbullah da dahil olmak üzere Direniş Ekseni’ndeki tarafların desteğinin durmayacağını söyleyen Dr. Amhaz, “Suriye'nin güvenliği Lübnan ve Irak da dahil olmak üzere komşu ülkelerin güvenliği olduğu için insani yardımlar ve diğer teçhizatları sağlayacaklar. Hizbullah, Şam hükümetinin meşru talebi üzerine Suriye'de. Direniş Ekseni grupları Suriye'de olup bitenlere seyirci kalamaz” ifadelerini kullandı.
Özellikle Hizbullah'ın son savaşta İsrail'e karşı kazandığı zaferden sonra İran ve Hizbullah'ın Suriye'ye desteğinin devam edeceğini belirten Dr. Amhaz, ‘ellerinde Şam'ı destekleyebilecek çok geniş imkânlar bulunduğunu, uzman bir kadroya sahip olduklarını, Esed'i desteklemek için Irak ve Yemen'den gelecek müttefik güçlere yardımcı olabileceklerini ve ABD-Siyonist projesine karşı koyacak ve Suriye'yi de kapsayan yeni Ortadoğu projesini engelleyeceklerini’ söyledi.
Uluslararası Koalisyonun müdahalesi
Uluslararası Koalisyona ait savaş uçakları Suriye'nin doğusunda Irak sınırına yakın Elbukemal’de İranlı milisleri hedef alan hava saldırıları düzenledi. Suriye medyasında yer alan haberlere göre hava saldırılarından ikisi, Irak Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ve İran destekli Fatımiyyun Tugayı'na ait bir askeri konvoyu hedef aldı.
Halep'in dış mahallelerindeki askeri havaalanında bir savaş uçağına binen muhalifler (AP)
Sahadan bir kaynak, konvoyların Irak'tan Suriye topraklarına girip Suriye'nin kuzeyine doğru ilerledikten sonra hedef alındığını söyledi. Kaynak, İran destekli milislerin yaklaşık 180 üyesinin cumartesi gecesi Irak sınırından Suriye'ye geçtiğini belirtti.
Muhalefet: Bu bir kan davası değil
Suriye'de hız kazanan olayları yorumlayan Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el-Bahra yaptığı özel açıklamada, “Muhalif grupların askeri operasyonlarının amacı, siyasi süreci canlandırmak, mültecileri ve yerlerinden edilen kişileri topraklarına ve evlerine geri döndürmek” dedi.
Bahra, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu bir kan davası değil. Açık siyasi hedeflere ulaşmayı ve Suriye'de barışı tesis etmeyi amaçlayan bir operasyon. Operasyona sadece HTŞ katılmıyor, aynı zamanda Suriye Milli Ordusu (SMO) ve diğer muhalif gruplardan güçler de yer alıyor. Suriyeliler askeri operasyonu başlatan tarafları değil, kendi bölgelerini yöneten tarafı seçmeli. Öncelik, inanç ve dini ibadet özgürlüğü de dahil olmak üzere sivillerin güvenliğinin ve haklarının sağlanması. SMDK, uluslararası yasalara ve insan haklarına uygun hareket etmeye kararlı. Mahkumlara insanca muamele edilmesini ve ihlallerde bulunan tarafların hesap vermesini sağlamak için çaba sarf ediyoruz. Bazı SMDK üyelerimiz Halep'te ailelerle iletişim kurmak ve sorunlarını çözmek için çalışıyor.”
