Amazon'un "fiyatları şişirmekle" suçlandığı davada yeni detaylar ortaya çıktıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4647111-amazonun-fiyatlar%C4%B1-%C5%9Fi%C5%9Firmekle-su%C3%A7land%C4%B1%C4%9F%C4%B1-davada-yeni-detaylar-ortaya-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1
Amazon'un "fiyatları şişirmekle" suçlandığı davada yeni detaylar ortaya çıktı
Amazon'un sahibi Jeff Bezos, 160,7 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin üçüncü kişisi (AP)
ABD'de Seattle Bölge Mahkemesi'nde Amazon.com'a karşı açılan "kartelleşmeyi engelleme" davasının dosyası kamuoyuna açıldı.
ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) tarafından dava dosyasına sunulan belgede, Amazon'un kârlarını artırmak için "yasadışı stratejiler" kullandığı ve bu yolla satılan ürünlerin toplam fiyatının 1 milyar dolardan fazla artırıldığı ifade edildi.
FTC'nin Amazon'a karşı eylülde açtığı davayla ilgili birçok detay perşembe günü dosyanın kamuoyuna açık hale getirilmesiyle ortaya çıktı.
Komisyonun mahkemeye sunduğu belgelerde, Amazon'un gizli bir iç algoritma kullanarak belirli ürünlerde sürekli fiyat artışı yaptığı ve diğer çevrimiçi mağazaların da bu fiyat artışlarına uyum sağlayacağının tahmin edildiği belirtildi.
Belgelerde Amazon'un kullandığı gizli algoritmanın isminin "Project Nessie" olduğu bilgisi yer aldı.
FTC'nin mahkemeye sunduğu belgede, "Amazon, Project Nessie'yi Amerikalıların cebinden 1 milyar dolardan fazla para almak için kullandı" dendi.
İddiaya göre fiyatlama algoritmasını ilk kez 2010'da kullanan Amazon, diğer çevrimiçi mağazaların sitede yapılan fiyat artışlarını takip edip etmeyeceğini görmek istedi. Diğer mağazalar da Amazon'un ardından fiyatlarını yükseltince şirket ürünleri şişirilmiş fiyattan sattı ve bu yolla 1 milyar dolardan fazla ek kâr elde etti.
FTC, Amazon'un medya ve müşteri ilgisinden kaçınmak için satışların yoğun olduğu özel günlerde algoritmayı devre dışı bıraktığını öne sürerken, "Kamuoyunun ilgisi başka yere döndüğü zaman Amazon, Project Nessie'yi yeniden devreye aldı ve duraklama döneminin açığını kapatmak için daha geniş bir şekilde kullandı" dedi.
Yetkililerden bilgi saklamak için Amazon yöneticilerinin, Signal isimli mesajlaşma uygulamasında "kaybolan mesajlar" yoluyla iletişim kurduğu ve Haziran 2019'dan 2022 başlarına kadar olan şirket için yazışmaların da yok edildiği öne sürüldü.
Bezos'un talimatıyla "defolu ilanlar"
Federal Ticaret Komisyonu'nun Amazon'a açtığı davada ortaya çıkan en çarpıcı detaylardan biri de şirketin "defolu ilan" politikası izlemesi oldu.
Dava dosyasında yer alan iddiaya göre, Amazon'un sahibi Jeff Bezos şirket yöneticilerinden, reklam gelirlerini artırmak adına sitede daha fazla yanlış arama sonucuna izin vermelerini istedi.
Bir başka ifadeyle, Amazon kullanıcılarının önüne aradıkları ürünle ve arama yaptıkları kelimelerle ilgisiz reklam içerikleri sunuldu.
Dosyada şirket içinde bu içerikler için "kusurlu" ifadesinin kullanıldığı belirtilirken, "Sayın Bezos, yöneticilerine daha fazla kusurlu ilan kabul etmesini istedi. Bu yolla müşterilere sunulan hizmet kötüleşse de Amazon milyarlarca dolar daha fazla reklam geliri elde etti" dendi.
Amazon'dan yapılan açıklamada iddialar yalanlanırken, şirketin uzun süredir kararlı şekilde uyguladığı müşteri deneyimini artırma çabalarına bağlı olduğu belirtildi.
Knesset, ordunun ve Şin Bet'in sivil kameralara sızma yetkilerini genişletiyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5223415-knesset-ordunun-ve-%C5%9Fin-betin-sivil-kameralara-s%C4%B1zma-yetkilerini-geni%C5%9Fletiyor
Knesset, ordunun ve Şin Bet'in sivil kameralara sızma yetkilerini genişletiyor
İnternet Protokolü üzerinden çalışan ev güvenlik kameraları (Pixabay)
İsrail Meclisi (Knesset) çarşamba günü, İsrail ordusu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Ajansı) sivil gözetim kamera sistemlerine gizlice sızmasına izin veren hükümet tasarısını son okumada kabul etti. Times of Israel'e göre, tasarı 10 lehte oyla ve karşı oy olmadan kabul edildi. Ayrıca 7 Ekim 2023 saldırısının ardından onaylanan geçici önlem bir yıl daha uzatıldı.
Yasa, güvenlik kurumlarına mahkeme kararına gerek kalmadan özel güvenlik kameralarının teknik altyapısına müdahale etme konusunda geniş yetkiler tanıyor. Bu durum, insan hakları örgütleri ve hukuk uzmanlarından sert eleştiriler aldı; bu kesimler, söz konusu yasayı, gizlilik hakkının eşi benzeri görülmemiş bir ihlali ve kendini demokratik olarak tanımlayan bir ülkede yasal güvencelerin zayıflatılması olarak değerlendiriyor.
Geçici önlem, ilk haliyle Gazze'deki savaşla ilgili acil durumlarla sınırlıydı ve düşman aktörlerin ulusal güvenliği veya askeri operasyonları tehdit edebilecek görsel içeriklere erişmesini engellemeyi amaçlıyordu. Ancak, son uzatma bu yetkileri "büyük askeri operasyonlar" bağlamından ayırdı; bu da fiili bir savaş hali olmasa bile yürürlükte kalacakları anlamına geliyor.
Hükümet, yasa tasarısının gerekçe notunda, siber tehditlerdeki ve sivil sistemlere sızma girişimlerindeki artışı gerekçe göstererek bu uzatmayı savundu ve bunun "sabit kameralar tarafından üretilen görsel bilgilere düşman aktörlerin erişimini engellemek için ek araçların bulundurulmasını gerektirdiğini" savundu. Şarku'l Avsat'ın elde ettiği bilgiye göre gözlemciler bu adımın, eski Başbakan Naftali Bennett'in Telegram hesabının İranlı bilgisayar korsanları tarafından hacklenmesinin ardından geldiğini belirtiyor
Ancak uzatmanın zamanlaması, özellikle Gazze'deki ateşkes ışığında, hukuk ve insan hakları çevrelerinde geniş çaplı itirazlara yol açtı. İsrail'in önde gelen gizlilik ve siber hukuk uzmanlarından Avukat Haim Ravia, "Bu yasa son derece endişe verici çünkü orduya ilk kez sivil mülkler ve alanlar içinde faaliyet gösterme yetkisi veriyor" dedi.
Basın açıklamalarında, "bu yetkilerin yargı denetiminden yoksun olması ciddi soruları gündeme getiriyor" diyen yetkili, önlemin genişletilmesinin "açık bir gerekçeden yoksun olduğunu ve vatandaşların gizliliğinin ciddi bir şekilde ihlaline yol açabileceğini" belirtti. Ayrıca, yasanın, sistemleri hacklendikten sonra kamera sahiplerine bildirimde bulunmayı bile gerektirmediğine dikkat çekti.
İsrail Sivil Haklar Derneği, yasayı şiddetle eleştirerek, savaşın başında bu önlemi haklı çıkaran koşulların artık mevcut olmadığını ve uzatılmasının "hassas sahneleri belgeleyen özel kameralara yaygın müdahaleye ve belirsiz kriterlere dayalı olarak vatandaşların ve yerleşiklerin bilgisayarlarında saklanan kişisel bilgilere erişime kapı açtığını" savundu.
Dernek, "bu müdahaleci güçleri düşmanlık halinden ayırmanın, başta gizlilik hakkı olmak üzere insan haklarının orantısız bir ihlalini teşkil ettiği" sonucuna vardı ve geçici önlemin denetim ve hesap verebilirlik kapsamı dışında kalıcı bir araca dönüştürülmesine karşı uyarıda bulundu.
Netanyahu: İsrail, Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5223420-netanyahu-i%CC%87srail-somaliland-cumhuriyetini-ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z-ve-egemen-bir-devlet-olarak
Netanyahu: İsrail, Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıyor
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanlık Ofisi, Benjamin Netanyahu'nun bugün Somaliland Cumhuriyeti'ni "bağımsız ve egemen bir devlet" olarak tanıdığını duyurdu.
Washington’da alışılmadık diplomasi: Trump ve İş İnsanlarıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5223370-washington%E2%80%99da-al%C4%B1%C5%9F%C4%B1lmad%C4%B1k-diplomasi-trump-ve-i%CC%87%C5%9F-i%CC%87nsanlar%C4%B1
Washington’da alışılmadık diplomasi: Trump ve İş İnsanları
Witkoff, Berlin’de 15 Aralık 2025 (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, ikinci başkanlık döneminde Beyaz Saray’a önceki başkanların benimsediği geleneksel Amerikan politikaları ve uluslararası teamüllerin dışına çıktı. Bu kez, ilk döneminden farklı olarak özenle seçtiği ekibi; özellikle dış politika ve diplomasi alanında, alışılmışın dışında, siyasetten uzak isimlerden oluşuyor. Cumhuriyetçi Parti’nin geleneksel çizgisini temsil eden Dışişleri Bakanı Marco Rubio dışında, Trump’ın diplomasisi büyük ölçüde özel temsilcilere ve aileye yakın isimlere dayanıyor.
“Her şeyin elçisi” Steve Witkoff’tan Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’a, Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya’dan Afrika ve Arap İşleri Kıdemli Danışmanı Massad Boulos’a, hatta Gazze anlaşmasıyla yeniden sahneye çıkan Jared Kushner’a kadar bu isimler, Trump yönetiminin uluslararası krizleri çözme çabalarının vitrini durumunda. Ortak özellikleri ise diplomatik deneyimden yoksun olmaları. Bu durum, uluslararası siyasetin en tecrübeli isimlerini bile zorlayan krizlerde ne kadar etkili olabilecekleri konusunda soru işaretleri doğuruyor.
“Her şeyin elçisi” Witkoff
Ancak geleneklere meydan okumak, Trump’ın ikinci döneminin ayırt edici özelliği oldu. Bu çerçevede, Trump’ın yakın arkadaşı ve golf partneri olan iş insanı Steve Witkoff, şüpheyle yaklaşanları şaşırttı. Gazze’de ateşkes görüşmelerinin ön saflarında yer alan Witkoff, alışılmış diplomatik kalıpların dışına çıkarak, ABD’nin terör örgütü olarak tanıdığı Hamas ile doğrudan temas kurdu; tartışmalı isimlerle birebir görüşmeler yaptı ve sıra dışı açıklamalarda bulundu.
Witkoff, Kushner ve Marco Rubio, 30 Kasım 2025’te Florida’da Ukrayna heyetiyle bir araya geldi (Reuters)
Bunların en dikkat çekeni, Hamas temsilcisi Halil el-Hayya’nın oğlunun İsrail saldırısında hayatını kaybetmesi üzerine yaptığı açıklamaydı. Witkoff, görüşme sonrası “Oğlunu kaybettiği için kendisine taziyelerimizi sunduk. Ben de bir oğlumu kaybettim; artık çok zor bir kulübün üyeleriyiz: Evlatlarını toprağa veren babalar” ifadelerini kullandı. Bu sözler, Witkoff’un aşırı doz nedeniyle hayatını kaybeden oğluna atıfta bulunuyordu. ABD’nin geleneksel, ölçülü söylemiyle bağdaşmayan bu açıklamanın, Hamas ile İsrail arasında ateşkes sağlanmasında etkili olduğu savunuluyor.
Üç yılı aşkın süredir devam eden Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için çaba gösteren Witkoff Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile yoğun temaslar yürütüyor. Hedefi, Trump’ın seçim kampanyasında vaat ettiği siyasi zaferi kazandırmak ve ona “barış başkanı” unvanını takmak.
Massad Boulos: Damadın babası
Trump yönetiminin ilgisi yalnızca Ortadoğu ile sınırlı değil. Afrika’daki kronik çatışmalar da gündemde ve bu dosya, Trump’ın damadının babası olan Massad Boulos’a emanet. Lübnan kökenli, Nijerya’da eski bir otomobil tüccarı olan Boulos, Michigan eyaletinde Trump’ın seçim başarısında önemli rol oynadı. Aile bağları sayesinde atandığı bu görev, Senato onayı gerektirmiyor.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Arap ve Afrika işleri danışmanı Massad Boulos (New York Times)
Boulos’un görevleri Dışişleri Bakanlığı ile Beyaz Saray arasında dağılmış durumda ve bu da zaman zaman kurumsal karmaşaya yol açıyor. Analistler, Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun aynı zamanda geçici Ulusal Güvenlik Danışmanı olmasının, yetki paylaşımını daha da zorlaştırdığını söylüyor. Buna rağmen Boulos, Kongo ile Ruanda arasında bir barış anlaşmasına katkı sağladı. Trump, bu anlaşmanın imza törenine Washington’da bizzat başkanlık etti. Ancak sahadaki çatışmaların sürmesi, anlaşmanın kırılganlığını ortaya koyuyor.
Sudan dosyasında henüz sonuç alınamaması, Boulos’un etkinliğine yönelik soru işaretlerini artırdı. Şarku’l Avsat’a göre, Trump’ın Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Washington ziyareti sırasında sürece doğrudan müdahil olacağını açıklaması ve Rubio’nun “Başkan bu konuyla şahsen ilgileniyor” sözleri, bazı başkentlerde Boulos’un devre dışı bırakıldığı şeklinde okundu. Buna rağmen Washington’da hâkim görüş, Trump ailesine yakın isimlerin perde arkasındaki etkisini koruduğu yönünde.
Kushner ve “çıkar çatışması” tartışması
Bunun en somut örneği, resmi bir görevi olmamasına rağmen Gazze görüşmelerinde aktif rol alan Jared Kushner’in yeniden sahneye çıkması. Kushner, Rusya-Ukrayna dosyasında da perde arkasında etkili. Kendisi ve diğer sıra dışı elçiler, sık sık çıkar çatışması eleştirilerine maruz kalıyor.
Jared Kushner (Reuters)
Kushner bu eleştirilere, “Bazılarının çıkar çatışması dediğine biz, Steve (Witkoff) ve ben, dünya genelinde sahip olduğumuz güvenilir ilişkiler ve deneyim diyoruz” yanıtını veriyor.
Tom Barrack ve “diplomatik olmayan” üslup
Trump’ın kendisi de siyasetten gelmeyen bir iş insanıydı ve bürokrasiye, hatta “derin devlete” savaş açtığını açıkça ilan etmişti. Bu çizgi, Suriye Özel Temsilcisi ve aynı zamanda Anakara Büyükelçisi olan Tom Barrack’ta da görülüyor.
Tom Barrack, Katar'daki Doha Forumu'na katıldı (AFP)
Senato onayından geçen nadir isimlerden biri olan Barrack, Lübnanlı gazetecilere yönelik “hayvani davranışlar” ifadesiyle tepki çekmiş, sonradan özür dilemişti. Ancak bu tür çıkışlar, onun diplomatik teamüllerden ne kadar uzak olduğunu gösteriyor. Buna rağmen, Esad’ın devrilmesinin ardından Suriye’deki sürecin yönetilmesinde ve yaptırımların kaldırılmasında önemli rol oynadı.
Esrar ticareti yapan Irak elçisi
Listenin son halkası, Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya. Michiganlı, Irak-Keldani kökenli bir iş insanı olan Savaya, eyalette yasal marihuana ticareti yapıyor. Ekim ayında bu göreve atanması, hem ABD içinde hem de dışında şaşkınlık yarattı. Irak’ın karmaşık dosyalarını yönetecek siyasi deneyime sahip olmadığı eleştirileri yapılırken, destekçileri onun alışılmışın dışında yöntemlerle başarı sağlayabileceğini savunuyor.
Bu görüşe örnek olarak, Irak’taki İran yanlısı bir milis grup tarafından kaçırılan İsrailli akademisyen Elizabeth Tsurkov’un açıklamaları gösteriliyor. Tsurkov, serbest bırakılmasının ardından Savaya’nın atanmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, “Mark, İran’a hizmet eden ve Irak’ın egemenliğini zayıflatmak isteyenler için çok kötü bir haber” ifadelerini kullandı.
Sonuç olarak soru şu: İş insanları, politikacıların başaramadığını başarabilecek mi, yoksa bürokrasinin sert duvarına mı çarpacaklar?
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
