Trump, 2024 başkanlık seçimleri yarışında en önemli beş eyalette Biden'ı geride bıraktı

Seçmenlerin Biden'ın yaşının yanı sıra ekonomi ve dış politikayı yönetme şekli konusunda şüpheleri var

Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump, ABD’nin Florida eyaletinin Kissimmee kentindeki Gaylord Palms Resort & Convention Center’da düzenlenen Florida Özgürlük Zirvesi'nde (Florida Freedom Summit) seçim kampanyası konuşması yaptıktan sonra destekçilerine el sallarken, 4 Kasım 2023 (Reuters)
Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump, ABD’nin Florida eyaletinin Kissimmee kentindeki Gaylord Palms Resort & Convention Center’da düzenlenen Florida Özgürlük Zirvesi'nde (Florida Freedom Summit) seçim kampanyası konuşması yaptıktan sonra destekçilerine el sallarken, 4 Kasım 2023 (Reuters)
TT

Trump, 2024 başkanlık seçimleri yarışında en önemli beş eyalette Biden'ı geride bıraktı

Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump, ABD’nin Florida eyaletinin Kissimmee kentindeki Gaylord Palms Resort & Convention Center’da düzenlenen Florida Özgürlük Zirvesi'nde (Florida Freedom Summit) seçim kampanyası konuşması yaptıktan sonra destekçilerine el sallarken, 4 Kasım 2023 (Reuters)
Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti başkan adayı Donald Trump, ABD’nin Florida eyaletinin Kissimmee kentindeki Gaylord Palms Resort & Convention Center’da düzenlenen Florida Özgürlük Zirvesi'nde (Florida Freedom Summit) seçim kampanyası konuşması yaptıktan sonra destekçilerine el sallarken, 4 Kasım 2023 (Reuters)

The New York Times (NYT) tarafından dün yayınlanan bir anket, eski Başkan Donald Trump’ın 2024 başkanlık seçimlerinde en önemli altı eyaletin beşinde Başkan Joe Biden'ı büyük bir farkla geride bıraktığını gösterdi.

Anket, Trump'ın Nevada'da 10, Georgia'da 6, Arizona ve Michigan'da 5 ve Pensilvanya'da 4 puan gibi büyük bir farkla Biden'ın önünde olduğunu ortaya koydu. Biden’ın yalnızca Wisconsin'de iki puanla Trump’ı geçmeyi başardığı görülüyor. Biden, 2020 seçimlerinde altı eyaletin tamamında Trump’ı yenmişti.

NYT, Biden’ın yaşı konusunda büyük şüphelerle ve ekonomiyi yönetme şekliyle ilgili olarak da derin bir memnuniyetsizlikle karşı karşıya olduğunu aktardı. NYT’ye göre, seçmenlerin üçte ikisi, ABD'nin yanlış yönde ilerlediğine inanıyor ve dış politika konularında Biden’a verilen destek azalıyor. ABD’nin en önemli 6 eyaletinin tamamında yapılan anketler, Trump'ın Biden karşısında 48’e 44 önde olduğunu gösteriyor. Anket, Biden'ın zayıf performansını yaşı nedeniyle oluşan güven eksikliğine bağlarken seçmenler, Trump'ın ekonomiyi, dış politikayı ve göçü daha iyi yönetme becerisine sahip olduğuna inanıyor.

Trump'ın yükselişinin siyahi seçmenlerden gelen eşi benzeri görülmemiş düzeydeki destek sayesinde arttığı söylenebilir. NYT'ye göre, altı eyalette nüfusun yüzde 22’lik rekor bir oranı, Biden konusunda Trump’ın yanında yer alıyor. Trump, şu anda 2024 başkanlık seçimleri için Cumhuriyetçi adaylar arasında önemli bir ilerleme kaydetmiş durumda.

En önemli konu ekonomi

Seçmenler, ekonomide yüzde 59’a yüzde 37’lik bir farkla Biden’a karşısında Trump’a daha fazla güvendiklerini söylüyor. Trump ile Biden arasındaki en büyük destek farkı ekonomi konusunda ortaya çıkıyor. Ekonomik konularda Trump, her yaş grubundan ve her gelir seviyesinden hem erkekler hem de kadınlar, üniversite mezunu olanlar ve olmayanlar arasında tercih ediliyordu.

Bu sonuç, Biden için özel bir sorunu da ortaya koyuyor. Çünkü seçmenlerin neredeyse iki katı, 2024 başkanlık seçimlerinde oylarını kürtaj ya da silah gibi sosyal meselelerden ziyade ekonomik meselelerin belirleyeceğini söylüyor. Seçimlerde ekonominin belirleyiciliğini savunan seçmenlerin yüzde 60’ı yüzde 32’ye karşı ezici bir çoğunlukla Trump’a oy vermeyi düşündüklerini açıkladı. Biden'ın seçim kampanyası, ekonomideki başarıları nedeniyle yeniden seçilmesi gerektiği mesajını öne çıkarıyor. Ancak ankete göre, seçmenlerin yalnızca yüzde 2'si Biden'ın ekonomide iyi bir performans sergilediğini söylüyor.

Pas kuşağı bölgesi

Biden’ın 2020 yılındaki başkanlık seçimlerinde zafere giden yolu, pas kuşağı (New York eyaletinin güneybatısını, Pennsylvania'nın kuzey yarısını ve batısını, Batı Virginia'nın ve Kentucky'nin kuzeyini, Michigan'ın güneyini, Ohio eyaletinin tamamını, Indiana'nın kuzey yarısını, Illinois'nin kuzeydoğusunu ve Wisconsin'in güneydoğusunu kapsayan bölge/the rust belt) denilen coğrafyadan geçti. Anket, Biden'ın endüstriyel kuzey eyaletlerinde çeşitliliğin daha fazla olduğu, ABD'nin güneyi boyunca uzanan en güneşli bölgelerinin oluşturduğu güneş kuşağı (sun belt) bölgesine kıyasla daha güçlü olduğunu gösteriyor. Biden’ın, seçmenlerin gözünde sınıfta kaldığı konular ise güvenlik açıklarından çeşitli sosyal sorunlara kadar uzanıyor. Seçmenler, göçmenlik konusunda 12 puan, ulusal güvenlik konusunda 12 puan ve İsrail-Filistin çatışması konusunda 11 puan farkla Trump'ı Biden'a tercih etti.

Seçmenlerin yüzde 58’lik çoğunluğu, Biden’ın politikasıyla uyumlu olarak Ukrayna'ya daha fazla ekonomik ve askeri yardım yapılmasını destekliyor. Ancak bu destek, dış politikayı yönetme meselesindeki daha kapsamlı sorularda Biden’a fayda sağlayacak gibi görünmüyor.

Ulusal güvenlik konusunda ise erkek ve kadın seçmenler arasındaki görüş farkı oldukça büyüktü. Bu konuda erkek seçmenlerin yüzde 33’ü Biden’ı, yüzde 62’si Trump’ı tercih etti. Kadın seçmenlerin ise yüzde 47'si Trump’ı yüzde 46’sı Biden’ı önde görüyor..

Biden ve kürtaj hakkı meselesi

Seçmenlerin Biden'a en büyük desteği verdikleri mesele kürtaj hakkıydı. Seçmenler, eski Başkan Trump’a karşı yüzde 9’luk bir farkla Başkan Biden'ı destekledi. Biden ayrıca, ‘demokratik’ değerlerle ilgilenme konusunda seçmenlerin kendisine olan güvenini Trump karşısında yüzde 3 gibi küçük bir farkla korudu.

NYT'ye konuşan Pensilvanyalı seçmen Spencer Weiss (53), Başkan Biden döneminde dünyanın parçalanmaya başladığını söyledi.

Weiss, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Başkan olarak ülke için olumlu yönde rol model olacak bir lider olabileceğini düşündüğüm birini görmeyi tercih ederim.  Trump'ın en azından bu konuda aklı başında olduğunu düşünüyorum."

Biden yakında 81 yaşına girecek. Böylece Biden, ABD tarihinde başkanlık için yarışan en yaşlı aday olacak. Biden’ı 77 yaşındaki Trump takip ediyor. Ankete katılanların yüzde 71'i, Biden'ın etkili bir başkan olarak hizmet edemeyecek kadar yaşlı olduğunu söylüyor. Biden'ın destekçilerinin yüzde 54'ü de onun bu iş için çok yaşlı olduğunu belirtti.

Biden'ın popülaritesindeki düşüşü değiştirmeye ve ekonomik göstergeleri iyileştirmeye çalışması için önünde hala bir yıl var. Biden'ın büyük bütçeli seçim kampanyası, bahsi geçen bu beş eyaletteki zayıf yönlerini desteklemeyi hedefliyor. Öte yandan hakkında 4 dava olan eski Başkan Trump için 2024 yılı duruşmalarla dolu ve hareketli geçecek gibi görünüyor.



Ankara, Moskova ve Tahran hangi hesapları yapıyor?

Savaşçılar Halep'in dış mahallelerindeki er-Raşidin bölgesinde Esed rejimi güçlerine ateş açtı, 29 Kasım 2024 (AFP)
Savaşçılar Halep'in dış mahallelerindeki er-Raşidin bölgesinde Esed rejimi güçlerine ateş açtı, 29 Kasım 2024 (AFP)
TT

Ankara, Moskova ve Tahran hangi hesapları yapıyor?

Savaşçılar Halep'in dış mahallelerindeki er-Raşidin bölgesinde Esed rejimi güçlerine ateş açtı, 29 Kasım 2024 (AFP)
Savaşçılar Halep'in dış mahallelerindeki er-Raşidin bölgesinde Esed rejimi güçlerine ateş açtı, 29 Kasım 2024 (AFP)

Robert Ford

Suriye’de Halep ve Hama illerinin kuzeyindeki bölgelerin silahlı gruplar tarafından ele geçirilmesinin en büyük kaybedeni, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed hükümeti ve müttefikleri Rusya ve İran oldu. Türkiye ise her zamankinden daha güçlü bir konumda öne çıktı. Ancak önümüzdeki haftalarda yeni bir ateşkes anlaşmasına varılması hem kaybeden hem de kazanan tüm taraflar için bir zorunluluk olacak.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan arasında 30 Kasım’da gerçekleşen telefon görüşmesinin ardından bir açıklama yapan Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye'deki durumun istikrara kavuşturulması gerektiği çağrısında bulundu. Moskova'dan yapılan bu açıklama, Ankara ile Moskova arasında 2020 yılının mart ayında varılan, ancak kısa süre önce çöken mutabakat sırasında iki başkent arasındaki ortak tutumu hatırlattı. Fakat artık ateşkes meselesi ‘olup olamayacağı’ değil, ‘ne zaman olacağı’ meselesi oldu.

Rusya'nın müttefiki Beşşar Esed'in acil bir ateşkese ihtiyacı olduğu kesin. Esed'in ordusu Suriye’deki savaş meydanlarında nadiren iyi performans gösterdiyse de 2024 kasımında yaşananlar tam bir felaketti. Bölgede ilerleyen gruplar, Halep'e ve güneydeki beldelere giden küçük Rus ve İran birliklerini aşabildi. Suriye ordusu yeni bir savunma hattı kurmak amacıyla 130 kilometre güneydeki Hama şehrine doğru geri çekilmek zorunda kaldı. Ancak Esed'in elinde çok sınırlı sayıda asker kaldığı için çaresizce askeri takviyeye olan ihtiyacı en büyük zorluk. Öte yandan Hama ve Humus'un kontrolünü kaybetmesi gerçek bir felaket olacak. Bu durum Şam'da, askeri birliklerin ülkenin doğudaki Deyrizor'dan batıdaki daha acil cephelere çekilmesi ihtimaline ilişkin soru işaretlerine yol açtı.

scvdfv
Beyaz Baretliler olarak bilinen Suriye Sivil Savunması üyeleri ve siviller, Suriye rejimi güçlerinin İdlib’e yönelik bombardımanında yaralanan bir kişiyi taşırken, 2 Aralık 2024 (AP)

Suriye ordusu 2017 yılında Deyrizor'u DEAŞ’tan geri almıştı, ancak 2024 sonlarında Suriye'nin doğusundan çekilmek onun için yeni bir utanç olacak. Halep'le birlikte bu bölgenin de kaybedilmesi, Esed'in ülkeyi istikrara kavuşturmadaki yetersizliğinin kesin bir kanıtı haline gelecek.

Esed’in bir kez daha müttefiklerinin acil desteğine ihtiyacı var. İran 2013 yılında Hizbullah'ı Suriye'nin Humus yakınlarındaki Kusayr şehrine müdahale etmeye itmiş ve Hizbullah savaşçılarının Suriye ordusuyla birlikte SMO'ya karşı kazandığı zafer, durumun Esed lehine iki yıl süren göreceli bir istikrara kavuşmasına katkıda bulunmuştu. Fakat 2024 yılı sonlarındaki Hizbullah ile 2013 yılı sonlarındaki Hizbullah arasında büyük bir fark var. Hizbullah, 2013 yılında İsrail tarafından konvoylarının ve tedarik yollarının hedef alınması gibi sorunlarla karşı karşıya değildi.

İran artık İsrail ve ABD saldırılarına karşı caydırıcılığının önemli ölçüde azaldığını biliyor. Öyle ki, Avrupa ve ABD'ye müzakere etmeye hazır olduğuna dair sinyaller gönderiyor.

İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO), Esed’e takviye olarak Iraklı milisleri göndermeyi planlıyor, ancak bu seçenek bazı riskler taşıyor. ABD kuvvetleri 1 Aralık'ta Iraklı milislerin konvoylarını hedef aldı. İsrail de bu konvoyların hava saldırıları düzenleyebilir. Ayrıca Suriye ordusunun çekilmesi, Suriye'nin çöl bölgesinde oluşan boşlukta DEAŞ’ın nüfuzunu güçlendirmesinin önünü açarak tabloya yeni bir tehdit ekliyor.

İran artık İsrail ve ABD saldırılarına karşı caydırıcılığının önemli ölçüde azaldığını biliyor. Öyle ki, Avrupa ve ABD'ye müzakere etmeye hazır olduğuna dair sinyaller gönderiyor. Ancak Tahran, ABD’nin seçilmiş Başkanı Donald Trump, 20 Ocak'ta Beyaz Saray'a dönmeye hazırlandığı bir sırada İsrail ve ABD tarafından geniş çaplı hava saldırıları düzenlenmesinden kaçınmaya çalışırken Suriye'de gerginliğin tırmanması bu süreci zayıflatabilir.

scdfvgrt
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile Şam'da bir araya geldi, 1 Aralık 2024 (Reuters)

Rusya, muhaliflerin İdlib'i ele geçirip Lazkiye ve Hama'yı tehdit etmesinin ardından Esed rejimi lehine müdahalede bulunduğu 2015 temmuzunda böyle bir sorunla karşılaşmamıştı. Rusya Hava Kuvvetleri, 2015 eylülünde Suriye’ye konuşlandırılmış, haftalar içinde silahlı muhalefete karşı bin 300 hava saldırısı düzenlemişti. Bunu birkaç ay boyunca sürdürdü. Fakat 2024 yılına gelindiğinde günde sadece birkaç hava saldırısı düzenliyor.

Putin, Suriye'ye daha fazla pilot, uçak ve bomba gönderebilirdi ama 2015-2016 yıllarındaki hava harekatının savaş alanındaki güç dengesini değiştirmesi aylar aldı. Şimdilik Suriye'de istikrarı sağlamaya odaklanmış görünen Putin, başarısızlıklardan Esed'i sorumlu tutarken daha çok Ukrayna savaşıyla meşgul olmaya devam ediyor. Yeni ateşkes, Rusya'nın Esed üzerinde artan ve gelişen etkisine zarar vermeden hedeflerine ulaşması için bir fırsat olacak.

Bu durum Türkiye'yi kritik bir konuma getiriyor. Suriyeli müttefikleri askeri ilerlemeyi sürdürmek istiyor ama bu ivmeyi korumak büyük ölçüde Türkiye tarafından sağlanan mühimmat, gıda ve yakıt gibi malzemelere bağlı. Şarku'l Avsat'ın Majalla'dan aktardığı analize göre bunun yanında Ankara, 2024 yılında Şam'daki durumun 2021 yılında Kabil'deki durumdan çok farklı olduğunun ve radikal İslamcıların Cumhurbaşkanlığı Ofisi gibi kilit öneme sahip resmi kurumlara saldırmayacağını biliyor. Zira Rusya ile İran da bu yöndeki herhangi bir girişimi durdurmak için yeterli askeri gücü her zaman bulabilir.

Tüm grupların sadakatle bağlandıkları tek bir lider olmadığından, Suriyeli muhalifler Şam'ın dış mahallelerine ulaştıklarında kendi aralarında çatışmaya girebilirler.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın iç politikadaki en önemli zaferi, yüz binlerce Suriyeli mülteciyi Halep bölgesindeki evlerine geri göndermesi ve onlara olası misillemelere karşı gerekli korumayı sağlaması olacak. Silahlı gruplar tarafından ele geçirilen her yeni şehirle birlikte Ankara'nın daha fazla Suriyelinin Türkiye'yi terk edip evlerine döneceğine dair umutları da artıyor. Ancak çatışmalar yoğunlaştıkça ve Rusya ile İran İdlib, Halep ve diğer şehirlere savaş uçakları, füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) hava saldırıları düzenleme tehdidinde bulundukça, Suriye ve Ukrayna'da bu tür saldırıların etkilerini görmüş olan Ankara, seçeneklerini yeniden gözden geçirmek zorunda kalacak.

Bu noktada çok sayıda Suriyeli mültecinin gönüllü olarak ülkelerine geri dönmesine olanak tanıyan ve ciddi siyasi müzakerelerin önünü açan bir ateşkes anlaşmasının zamanında yapılması Ankara için stratejik bir kazanç olacak.

xcdfvg
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile Moskova'daki Kremlin Saray’ın da kabul etti, 24 Temmuz 2024 (AFP)

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan 30 Kasım'da yaptığı açıklamada, Türkiye'nin başlıca amacının, silahlı gruplar ile Esed hükümeti arasında siyasi müzakerelerin başlatılması olduğunu vurguladı. Ancak tüm grupların sadakatle bağlandıkları tek bir lider olmadığından, Suriyeli muhalifler Şam'ın dış mahallelerine ulaştıklarında kendi aralarında çatışmaya girebilirler. Aynı zamanda, kontrolleri altına girecek onlarca yeni şehirlerin ve beldelerin yönetiminde acil çözüme ihtiyaç duyan sorunlarla karşılaşacaklar. Gıda ve ilaçtan altyapı onarımına kadar birçok alanda Türkiye'nin desteğine ihtiyaçları olacak. Türkiye'nin bu desteği sağlaması ek bir motivasyon olacak. Bu da müttefiklerini Suriye'deki yeni barış sürecinde daha etkili ve etkin taraflar olarak gösterebilir. Silahlı grupların ve HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Cevlani'nin istediği tam olarak bu değilse de onlar için önemli bir ilerleme anlamına gelecek.

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.