Çin’in ‘panda diplomasisi’ ne anlama geliyor?

Ulusal Hayvanat Bahçesi’nde oynayan iki panda (AP)
Ulusal Hayvanat Bahçesi’nde oynayan iki panda (AP)
TT

Çin’in ‘panda diplomasisi’ ne anlama geliyor?

Ulusal Hayvanat Bahçesi’nde oynayan iki panda (AP)
Ulusal Hayvanat Bahçesi’nde oynayan iki panda (AP)

Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ülkesinin ABD’ye yeni pandalar göndereceğini bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın Sky News’ten aktardığı habere göre Şi, Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) konferansına katıldığı Kaliforniya ziyareti sırasında, ABD’ye panda gönderme teklifinde bulundu.

Şi pandalar hakkında çok fazla detay paylaşmasa da, bir sonraki çift pandanın muhtemelen San Diego’ya ödünç verileceği öne sürüldü.

Şi, bu hafta San Francisco’da kırsal bir tatil beldesinde ABD Başkanı Joe Biden ile 4 saat geçirdi.

Bu görüşme, iki ülke ilişkilerindeki gerginlik nedeniyle kısa süre öncesine kadar hayal bile edilemeyen bir şeydi. 

Toplantının ardından Biden, ABD ile Çin askeri güçleri arasındaki doğrudan iletişim hatlarının, bir yıldan uzun bir süre sonra ilk kez yeniden açılacağını duyurdu.

Panda Diplomasisi

İş dünyası liderleriyle yaptığı akşam yemeğinde konuşan Şi, pandaları ‘Çin ve ABD halkları arasındaki dostluğun elçileri’ olarak nitelendirerek şunları söyledi;

Pandaların korunması konusunda ABD ile işbirliğimizi sürdürmeye ve halklarımız arasındaki dostluk bağlarını derinleştirmek amacıyla Kaliforniyalıların isteklerini karşılamak için elimizden gelenin en iyisini yapmaya hazırız.

Bu gelişme, ABD’deki son dev pandalardan bazılarının Çin’e geri gönderilmesinin ardından gerçekleşti.

Çin, ‘panda diplomasisi’ olarak bilinen süreçte, geçmişte birçok kez iyi niyet göstergesi olarak pandaları ödünç vermişti.

fdvebrh
ABD’nin Tennessee eyaletindeki Memphis Hayvanat Bahçesi’nde bambu yiyen Ya Ya isimli dev panda (AP)

Modern Çin, ilk dev panda çiftini 1974’te İngiltere’ye verdi.

Pekin pandaları, ikili ilişkilerin normalleşmesi öncesinde ilk kez 1972’de, Washington’daki Ulusal Hayvanat Bahçesi’ne teklif etti.

Ulusal Hayvanat Bahçesi, Ekim ayında en son üç pandanın (Mei Xiang, Tian Tian ve onların 3 yaşındaki erkek yavruları Xiao Qi Ji) 15 Kasım’a kadar Çin’e döneceğini duyurdu.

Pandalar ayrıca, Pekin’den ABD’deki diğer hayvanat bahçelerine de ödünç verildi ve elde edilen gelirler panda koruma programlarına aktarıldı.

İngiltere’nin şu anki tek panda çifti, bu yılın sonuna kadar Edinburgh Hayvanat Bahçesi’nden Çin’e dönmeye hazırlanıyor.

Benzer şekilde Avustralya ve Çin, Adelaide Hayvanat Bahçesi’nde süresi gelecek yıl dolacak olan iki pandaya yönelik anlaşmanın uzatılması konusunda pazarlık yapıyor.



Gece Yarısı Çekici Operasyonu... Askeri bir aldatma ve dezenformasyon operasyonunun ayrıntıları

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pentagon'da düzenlenen basın toplantısında Gece Yarısı Çekici Operasyonu hakkında konuştu. (AP)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pentagon'da düzenlenen basın toplantısında Gece Yarısı Çekici Operasyonu hakkında konuştu. (AP)
TT

Gece Yarısı Çekici Operasyonu... Askeri bir aldatma ve dezenformasyon operasyonunun ayrıntıları

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pentagon'da düzenlenen basın toplantısında Gece Yarısı Çekici Operasyonu hakkında konuştu. (AP)
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Pentagon'da düzenlenen basın toplantısında Gece Yarısı Çekici Operasyonu hakkında konuştu. (AP)

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, ABD'nin İran'ın Fordo, Natanz ve İsfahan'daki nükleer tesislerine yönelik saldırılarının ayrıntılarını açıkladı. Hegseth, ABD'nin Tahran'ın nükleer programını tamamen imha ettiğini, imhanın ‘başarılı’ olduğunu ve operasyonun ‘Amerikan caydırıcılığını gösterdiğini’ belirtti.

Hegseth Pentagon’da düzenlediği basın toplantısında, ABD saldırılarının İran güçlerini ya da İran halkını hedef almadığını ve Başkan Donald Trump'ın İran'ın nükleer programının ABD ulusal çıkarlarına ve ABD güçleri ile İsrail'in ortak savunmasına yönelik oluşturduğu tehditleri ortadan kaldırmak için ilan ettiği hedefe ulaştığını söyledi. Hegseth ayrıca, birçok ABD başkanının İran’ın nükleer programına ölümcül bir darbe vurmayı hayal ettiğini, ancak hiç kimsenin bunu başaramadığını ifade etti.

Hegseth, cumartesi günü erken saatlerde bir dizi B-2 bombardıman uçağının Missouri'deki üssünden taşınması kararının İranlıları yanıltmaya yönelik bir aldatma operasyonu olduğunu söyledi.

ABD'nin İran'ın en güçlü nükleer tesisine 14 zırh delici bomba atan B-2 bombardıman uçaklarını korumak için savaş uçakları konuşlandırarak başka aldatma yöntemleri de kullandığını bildirdi.

thy
Pentagon'da düzenlenen bir basın toplantısında ABD Savunma Bakanlığı tarafından sunulan Gece Yarısı Çekici Operasyonu’nun açıklayıcı haritası (AP)

ABD Savunma Bakanı tüm bu yöntemlerin ABD'nin İran savaş uçaklarını ya da hava savunma sistemlerini alarma geçirmeden bombaları atmasına yardımcı olduğunu ve bu saldırıları gerçekleştirme planının aylar ve haftalar süren bir konumlandırma ve hazırlık gerektirdiğini belirtti. Hegseth, ABD savaş uçaklarının İran'a girmesi ve güvenli bir şekilde geri dönmesi ve tahkimat delici bombaların ilk pratik kullanımında B-2 bombardıman uçaklarıyla tarihi bir saldırı gerçekleştirmesi için büyük bir hassasiyet ve en üst düzeyde operasyonel güvenlik gerektirdiğini açıkladı.

Hegseth, Başkan Trump'ın ‘savaş değil barış istediğini ve İran'ın da bu yolu takip etmesi gerektiğini’ sözlerine ekleyerek, İran'ın ABD'ye vereceği herhangi bir yanıtın çok daha büyük bir güçle karşılık bulacağı tehdidinde bulundu.

Hedef rejim değişikliği değil

Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Hegseth, “Bu operasyon rejim değişikliğini değil, İran'ın nükleer programının yarattığı tehditleri etkisiz hale getirmeyi amaçlıyordu” dedi. Saldırıların temel amacının İran'ın kabiliyetlerini yok etmek olduğunu kaydeden Hegseth, bölgede İran'a bağlı milislerin Irak, Suriye ya da Körfez'de ABD çıkarlarına yönelik herhangi bir saldırısının ‘çok kötü bir fikir’ olacağını ve ABD'nin tepkisel değil proaktif bir şekilde hareket edeceğini söyledi.

Hegseth, General Michael Erik Kurilla'nın Ortadoğu'daki ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'ndaki (CENTCOM) performansına ve İsrail ile yakın koordinasyonuna dikkat çekti. İran'ın nükleer tesislerine yönelik saldırıların yalnızca ABD öncülüğünde gerçekleştirildiğini ancak İsrail'in son bir buçuk hafta içinde gerçekleştirdiği saldırılardan yararlanıldığını vurguladı.

Gece Yarısı Çekici Operasyonu

ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine, İran'ın Fordo, Natanz ve İsfahan'daki nükleer tesislerine yönelik saldırıların ayrıntılarını “Bu son derece gizli bir görevdi ve Washington'da hiç kimse bunun zamanlamasını ya da niteliğini bilmiyordu” diyerek açıkladı. Caine, Gece Yarısı Çekici Operasyonu olarak adlandırılan görevde Missouri'deki üslerinden İran'a giden yedi B-2 bombardıman uçağının yer aldığını söyledi. Caine, 18 saatlik uçuşun birden fazla havada yakıt ikmali gerektirdiğini ve bombardıman uçaklarının ‘karmaşık ve hassas bir şekilde zamanlanmış bir manevra’ ile Ortadoğu'da kara üzerinde uçarken ABD savaş ve destek uçaklarıyla buluştuğunu ifade etti.

sdfergty
ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine Pentagon'da düzenlediği basın toplantısında (AFP)

Caine, cumartesi günü saat 17:00 sularında, uçaklar İran hava sahasına girmeden hemen önce, bir ABD denizaltısının İsfahan'daki hedeflere iki düzineden fazla Tomahawk seyir füzesi ateşlediğini açıkladı. Uçaklar hedeflerine yaklaşırken, ABD çeşitli aldatma taktikleri uyguladı; uçakların bir kısmı aldatma amacıyla Pasifik Okyanusu'na yönelirken, savaş uçakları bombardıman uçaklarının önündeki hava sahasında uçarak düşman uçakları ve karadan havaya füzeleri aradı.

Savaş uçakları Fordo ve Natanz nükleer tesislerine yaklaşırken, B-2 bombardıman uçakları Fordo'daki birkaç noktadan ilkine iki GBU-57 bombası bıraktı, diğer bombardıman uçakları toplam 14 bombayla hedeflerini vurdu, tüm nükleer altyapı hedefleri vuruldu ve İsfahan’daki nükleer tesis Tomahawk füzeleriyle hedef alındı.

125 ABD uçağı

Caine şunları söyledi: “ABD savaş uçakları İran hava sahasını güvenli bir şekilde terk etti ve İran karadan havaya füze sistemleri, ABD kuvvetlerinin yaklaşık 75 hassas güdümlü silah kullandığı görev boyunca bizi tespit etmedi. Bu göreve B-2 hayalet bombardıman uçakları, dördüncü ve beşinci nesil avcı uçakları, onlarca havada yakıt ikmal tankeri, bir güdümlü füze denizaltısı ve tam teçhizatlı gözetleme ve istihbarat keşif uçakları dahil olmak üzere toplam 125 ABD uçağı katıldı.”

frgthyu
İran'da bombalanan Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (AP)

Saldırıların ayrıntılı bir tanımını yapan Caine, İran saatiyle 02:10'da B-2 ana bombardıman uçağının iki ‘sığınak delici’ bomba attığını ve sonraki 25 dakika boyunca iki hedef bölgeye toplam 14 ‘sığınak delici’ bomba atıldığını söyledi.

Caine, İran hava sahasını terk ederken uçaklara herhangi bir ateş açılmadığını vurguladı. Caine, “İran savaş uçakları üzerimizden uçmadı ve İran'ın karadan havaya füze sistemleri de bizi fark etmiş gibi görünmüyordu” dedi.