DMO Komutanı’ndan Gazze’de ‘yıpratma savaşı’ mesajı

DMO Komutanı Hüseyin Selami dün Tahran’da düzenlenen bir protesto sırasında (AFP)
DMO Komutanı Hüseyin Selami dün Tahran’da düzenlenen bir protesto sırasında (AFP)
TT

DMO Komutanı’ndan Gazze’de ‘yıpratma savaşı’ mesajı

DMO Komutanı Hüseyin Selami dün Tahran’da düzenlenen bir protesto sırasında (AFP)
DMO Komutanı Hüseyin Selami dün Tahran’da düzenlenen bir protesto sırasında (AFP)

Binlerce İranlı, Gazze savaşında çocukların ve sivillerin öldürülmesini protesto etmek için dün devlet destekli yürüyüşlere katılmak üzere sokaklara döküldü. Aynı zamanda, İran’daki üst düzey bir askeri komutan, İsrail’in bir ‘yıpratma savaşı’ içinde kendi ölümüne doğru yürüdüğünü söyledi.

İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Komutanı Hüseyin Selami, başkent Tahran’da devlet televizyonundan canlı yayınlanan protesto yürüyüşü sırasında “Filistin bir yıpratma savaşı yolunda duruyor. İsrail kaçınılmaz bir yenilgiyle karşı karşıya kalacak ve sonu tarihin çöplüğünde bitecektir” dedi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters haber ajansından aktardığı habere göre Selami “Mücadele bitmedi. İslam dünyası yapması gerekeni yapacak. Hala (kullanılmayan) büyük bir potansiyel var” ifadelerini kullandı. Ancak İran’ın savaşa girmeye yönelik olası bir hamlesinden söz etmedi.

scdfrgt
Başkent Tahran’da dün Filistin’i desteklemek için yapılan protestolardan bir kare (EPA)

İran İslam Cumhuriyeti Haber Ajansı’nın (IRNA) aktardığına göre Selami, Hamas’ın 7 Ekim’de Gazze Şeridi’nin etrafındaki İsrail bölgelerine başlattığı Aksa Tufanı operasyonunun “dış yardımların ve ABD gibi yabancı hükümetlerin İsrail’i çökme tehlikesinden kurtaramayacağını gösterdiğini, çünkü ABD’liler ulaşmadan önce Müslümanların ve Filistinlilerin bu oluşumu ortadan kaldırabileceğini” söyledi. Selami sözlerini şöyle sürdürdü:

“Aksa Tufanı operasyonu, Siyonist oluşumun çöküşü ile normal koşullar arasındaki coğrafi mesafenin sadece 80 kilometre ve Beytu’l Makdis’i savunmak için Aksa gibi büyük bir operasyonun başlangıcından itibaren sadece 48 saat uzaklıkta olduğunu gösterdi; sadece 120 kilometre kuzeyde, 80 kilometre güneyde ve 60 kilometreden az doğuda. Dolayısıyla başka bir tufan bu oluşumu parçalayacak ve çökertecektir.”

Devlet televizyonu, ülke genelinde başlayan yürüyüşler sırasında Gazze’de öldürülen çocukları simgeleyen beyaz kefenler taşıyan bazı protestocuların görüntülerini yayınladı. Yürüyüşler pazartesi gününe denk gelen Dünya Çocuk Günü öncesinde gerçekleşti.

xsdef
Dün Tahran’da düzenlenen Gazze’yi desteklemeye yönelik protestolara katılanlar (EPA)

İsrail verilerine göre İran destekli Filistin İslami Direniş Hareketi’nin (Hamas) 7 Ekim’de Gazze’den İsrail’e sınır ötesi bir saldırı başlatması, yaklaşık bin 200 İsraillinin öldürülmesi ve aralarında çocukların da bulunduğu 240 İsraillinin rehin alınmasından bu yana bölgede gerilim arttı.

Dün İran Dışişleri Bakanlığı, uluslararası toplumu “Siyonist rejimin Filistin halkına doğrulttuğu sistematik katliam ve terör makinesini durdurmaya ve Siyonist suçluları adalet ve uluslararası hukuk önünde sorumlu tutmaya” çağırdı.



İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

TT

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

ABD Başkanı Donald Trump'ın da aralarında bulunduğu G7 ülkelerinin liderleri, bugün Kanada’nın Alberta eyaletindeki Kananaskis’te bir zirve toplantısı düzenleyerek, başta İran ve İsrail arasındaki gerginlik olmak üzere birçok konuda ortak tavır arayışına girecek.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Kanada'nın Kananaskis kentinde üç gün sürecek toplantı, Trump'ı uluslararası diplomatik gündeme geri döndürüyor.  Trump, Beyaz Saray'a döndükten sonra ülkesinin kapsamlı dış politika değişiklikleri ve hem ortaklarına hem de rakiplerine uyguladığı yüksek gümrük vergilerinin ardından ülkesinin müttefiklerini şaşırtmıştı.

Kanada Başbakanı Mark Carney, İngiltere, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve ABD'den oluşan büyük sanayi ülkelerinin zirvesinde, anlaşmazlıkları azaltmayı amaçlayan bir gündem belirledi.

dfgrthy
Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere Calgary'ye geldi (Reuters)

Bununla birlikte, İran ve İsrail arasında karşılıklı saldırıların müzakere edilmesi sırasında bu ülkelerin liderleri arasında bölünmelerin ortaya çıkması bekleniyor. Bu saldırılar, İsrail'in geçen cuma sabahı İslam Cumhuriyeti'nin nükleer ve askeri tesislerine hava saldırısı düzenlemesinin ardından başladı.

Karney, diplomatik açıdan Kanada'nın şu anda İsrail ve İran arasında “gerginliğin azaltılması” için ortak bir çağrı konusunda ülkelerin görüşlerini araştırdığını söyledi.

G7, gerginliğin azaltılması çağrısında bulunabilir ya da “İsrail'in kendini savunma hakkı”nı yineleyerek, nükleer programı nedeniyle mevcut gerginliğin sorumluluğunu Tahran'a yükleyebilir.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, zirve öncesinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya İran konusunda diplomasi yolunun en iyi seçenek olduğunu, ancak ateşkes çağrısında bulunmadığını açıkladı.

Von der Leyen, G7 zirvesinin yapıldığı yerde gazetecilere yaptığı açıklamada, Netanyahu ile “İran'ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiği konusunda mutabık kaldıklarını” belirterek, “Elbette, uzun vadede müzakere yoluyla bir çözümün en iyisi olduğunu düşünüyorum” ifadesini kullandı.

xd
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Kananaskis kentinde düzenlenen G7 liderler zirvesinde basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Trump, İsrail saldırılarını överken, iki ülkeyi "bir anlaşmaya varmaya" çağırdı.

Avrupa ülkeleri ise temkinli tutumlarını sürdürdüler. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron itidal çağrısında bulunurken, İran'ı nükleer programıyla ilgili gerilimi tırmandırmakla suçlayarak, Washington ile müzakereleri yeniden başlatmaya çağırdı.

sdfergty6u7
Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Alberta'nın Calgary kentine geldi. (AP)

İran ile her zaman dostane ilişkiler sürdüren Japonya ise Batı ülkeleriyle farklı bir tutum sergiledi ve İsrail'in saldırılarını “kabul edilemez ve son derece üzücü” olarak nitelendirdi.

Elli birinci eyalet

Trump, son zamanlarda Kanada'nın ABD'nin “51. eyaleti” olması halinde daha iyi bir durumda olacağını sık sık dile getiriyordu.

Trump, Kanada'yı en son 2018'deki G7 zirvesine katılmak için ziyaret etmiş ve dönemin başbakanı Justin Trudeau'yu eleştirmiş, zirvenin sonuç bildirgesine de çekincelerini dile getirmişti.

dju
ABD Başkanı Donald Trump ve Tsutina Küçük Kabile Başkanı Stephen Crouchchild, 7'ler Anlaşması'nı temsil ederek, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda, Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere geldiğinde tokalaşıyor (Reuters)

Ancak, Trump'un hoşlanmadığını açıkça belirttiği Trudeau'nun yerine, mart ayında Kanada başbakanı olarak göreve gelen Marc Carney'nin göreve gelmesinden bu yana iki ülke arasındaki gerginlikler azaldı.

Buna rağmen ciddi gerginlikler hala devam ediyor.

Serbest ticarete dayalı küresel ekonomik düzende köklü bir dönüşüm hedefleyen Trump, 9 Temmuz'dan itibaren ABD'nin dost ve düşmanlarına kapsamlı gümrük vergileri uygulamaya koyacağını taahhüt etti.

Trump ile cumartesi günü telefonda görüşen von der Leyen, ticaret müzakerelerinde ilerleme kaydedilmesi umudunu dile getirdi.

kıo
ABD Başkanı Donald Trump, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Calgary kentindeki Calgary Uluslararası Havaalanı'nda Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 liderler zirvesine katıldı (DPA)

“Aramızdaki ticareti adil, öngörülebilir ve açık tutalım” diyen Leyen, “Hepimiz korumacılıktan kaçınmalıyız” ifadesini kullandı.

İran ve Ukrayna'yı birbirine bağlamak

Von der Leyen ayrıca G7'ye İran-İsrail çatışması ile Rusya-Ukrayna savaşı arasında bağlantı kurma çağrısında bulundu.

Komisyon Başkanı, “İran'da tasarlanan ve üretilen insansız hava araçları ve balistik füzeler Ukrayna ve İsrail'deki şehirleri rastgele vuruyor, bu nedenle bu tehditlere paralel olarak karşı koyulması gerekiyor” dedi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy de zirveye davet edildi ve Trump ile görüşmeyi umuyor.

ABD Başkanı, Beyaz Saray'a geldiği ilk günlerde Ukrayna'da barış anlaşması sağlanacağına söz vermiş ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakınlaşmıştı. Ancak Putin'in ABD'nin ateşkes çağrısını reddetmesi üzerine bu yakınlaşma kısa sürede öfkeye dönüştü.

ghjuk
Kanada Başbakanı Mark Carney, G7 liderleri zirvesi öncesinde Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile görüştü (Reuters)

Trump, cumartesi günü Rus mevkidaşı ile bir telefon görüşmesi yaptı ve görüşmede İran ile İsrail arasındaki anlaşmazlık ve Ukrayna'daki savaş ele alındı. Trump, Putin'in İsrail ile İran arasında arabuluculuk yapmasına “açık” olduğunu belirtti.

Fransız cumhurbaşkanı ise Rus mevkidaşının bu tür bir arabuluculuğu “hiçbir şekilde” yapamayacağına inandığını ifade etti.

Her iki konunun da G7'nin ortak bildirisine dahil edilmesi beklenmiyor. Bunun yerine, Carney daha az tartışmalı konularla ilgili açıklamalar yapmaya çalışıyor. Örneğin, tedarik zincirlerinin iyileştirilmesi gibi.

Trump, doğum gününe denk gelen ve ülkede politikalarını protesto eden gösterilerin yaşandığı Washington'da olağanüstü bir askeri geçit töreni gerçekleştikten sonra G7 zirvesine katılıyor.