İsrailli yazardan savaş kabinesine tepki: 'Biz aldatılmayı seven bir halkız'

Birçok kişi hayal kırıklığını ifade ediyor, savaşın amacı ve ertesi gün hakkında merak ediyor

Gazze'de tutulan rehinelerin serbest bırakılması talebiyle Tel Aviv'deki Kızıl Haç ofisi önünde daha önce düzenlenen gösteri (AFP)
Gazze'de tutulan rehinelerin serbest bırakılması talebiyle Tel Aviv'deki Kızıl Haç ofisi önünde daha önce düzenlenen gösteri (AFP)
TT

İsrailli yazardan savaş kabinesine tepki: 'Biz aldatılmayı seven bir halkız'

Gazze'de tutulan rehinelerin serbest bırakılması talebiyle Tel Aviv'deki Kızıl Haç ofisi önünde daha önce düzenlenen gösteri (AFP)
Gazze'de tutulan rehinelerin serbest bırakılması talebiyle Tel Aviv'deki Kızıl Haç ofisi önünde daha önce düzenlenen gösteri (AFP)

“İsraillilerin büyük bir kısmı kandırılmayı seviyor." İsrail'in en büyük gazetelerinden biri olan Yediot Aharonot'un başyazarı Nahum Barnea, dün ‘Kaçırılanlar İmtihanı’ başlıklı birinci sayfa makalesinde bu sözlere yer verdi.

Bu makale, Başbakan Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Benny Gantz ve Dışişleri Bakanı Yair Lapid tarafından oluşturulan ve savaşın başından beri savaşın gidişatını kontrol eden üçlü konseyi eleştirmek için kaleme alındı. Lapid, muhalefetten geldi ve hükümetin savaş çabalarına katkıda bulunmak için koalisyona katıldı.

Aşırı sağ hükümet, ABD'nin yanı sıra İsrail'de de büyük şüpheyle karşılandı. 7 Ekim'den önceki 10 ay boyunca iktidarda başarısız oldu ve üzerine ‘İsrail savaşları tarihindeki en büyük başarısızlık’ suçlaması eklendi. İlk andan itibaren Netanyahu'ya ve onun başarısız kampına hizmet etmek için savaşı kendi hesaplarına göre yönetiyormuş gibi görünüyordu. Gantz'ın, "ılımlı akıllılardan" biri olarak performansını etkilemesi gerekiyordu, ancak bunu yaptığı için birçok kişi tarafından eleştirildi. Aralarında Barnea'nın da bulunduğu birçok kişi, Gantz'ın hiçbir şeyi etkilemeyeceği görüşünde.

Fotoğraf Altı:  İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, 28 Ekim'de Binyamin Netanyahu ile düzenlediği basın toplantısında (Reuters)
  İsrail Savunma Bakanı Yoav Galant, 28 Ekim'de Binyamin Netanyahu ile düzenlediği basın toplantısında (Reuters)

Bu günlerde, savaşın üzerinden bir buçuk ay geçmesi ve askeri başarılar açısından ve Hamas'ın elinde bulunan İsrailli ve yabancı mahkumlar konusunda işler ‘yerinde sayıyor’ hissi ile, siyasi, medya ve hatta askeri birçok ses yükseliyor. Bu sesler, öncelikler hiyerarşisi, savaşın amacı ve ertesi gün hakkında soruyor ve büyük bir hayal kırıklığı ifade ediyor.

İsraillileri en çok rahatsız eden konulardan biri, hükümetin rehinelerin serbest bırakılmasına yol açacak bir anlaşmaya varmaktaki isteksizliği. Rehinelerin, savaşan ve başarısız olan ve bu nedenle esir düşen askerler değil, çoğunluğu sivil, kadın, çocuk, yaşlı ve hasta oldukları açıkça belirtiliyor. Bu rehineler, ‘evlatlarının hayatını en önemli öncelik haline getiren’ İsrail devletinin onları ihanete uğrattığını, ihmal ettiğini ve ölümden veya esaretten korumayı başaramadığını düşünüyorlar. Liderlerinin ise hala kibirli ve küstah davranmaya devam ettiğini düşünüyorlar. Genellikle amaçsızca yapılan askeri operasyonlar yoluyla ‘güç aracılığıyla rehineleri serbest bırakmaya’ ısrar ediyorlar.

FOTO: Bir hemşire, bir grup yeni doğmuş bebeği Gazze Şehri'ndeki Şifa Hastanesi'nden Mısır'a nakletmeye hazırlanıyor (AP)
Bir hemşire, bir grup yeni doğmuş bebeği Gazze Şehri'ndeki Şifa Hastanesi'nden Mısır'a nakletmeye hazırlanıyor (AP)

Şifa Hastanesi, Rantisi Hastanesi ve Endonezya Hastanesi altındaki tünellerde onların nerede olduğuna dair aptalca ‘istihbarat bilgileri’ alıyorlar. Çılgın bombalama operasyonları gerçekleştiriyor, koridorları ve bölümleri basıyor, prematüre bebekleri, kanser hastalarını, savaş belasından yaralananları ve derlenme odalarında solunum cihazına bağlı hastaları yerinden ediyor. İki milyon insanı ilaçtan, yiyecekten ve sudan mahrum bırakıyor ve çoğu çocuk ve kadın olmak üzere binlerce insanı öldürüyor ve hepsi sonuçsuz kalıyor.

FOTO: Benny Gantz, Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile 11 Kasım'da Tel Aviv'de yaptığı görüşme sırasında (DPA)
Benny Gantz, Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile 11 Kasım'da Tel Aviv'de yaptığı görüşme sırasında (DPA)

Her gün veya iki günde bir, Netanyahu, Galant ve Gantz üçlüsü, halkı bilgilendirmek ve dostlara, müttefiklere ve düşmanlara mesajlar iletmek için kamuoyuna basın toplantısında veriyorlar. Ancak, yakıcı konular hakkında tek bir cevap vermiyorlar. Alay konusu oluyorlar, çünkü basın toplantısının hedefleri arasında liderlik birliğini göstermek varken, aralarındaki anlaşmazlıklar açık ve utanç verici.

FOTO: Gazeteci Nahum Barnea ve arka planda gazetesinin ilk sayfası (Sosyal paylaşım siteleri)
Gazeteci Nahum Barnea ve arka planda gazetesinin ilk sayfası (Sosyal paylaşım siteleri)

Bu nedenle Benny Barnea makalesinde şu ifadelere yer verdi: "Yom Kippur Savaşı (1973) ile mevcut savaş arasındaki acı verici farklardan biri, o zamanlar burada bir hükümet olmasıydı. Bakanlar birbirlerine daha az saygı duyuyorlardı. Her gün ordu komutanlığıyla buluşuyor ve kararlar alıyorlardı. Bakanların gözleri, yetkileri ve psikolojik dayanıklılığı tartışma konusu olmayan Başbakan Golda Meir'e çevrilmişti. Savunma Bakanı Moşe Dayan ve Güney Bölge Komutanı Gorodish, baskıya dayanmakta zorlandıklarında, sessizce kenara çekildiler.

Öfke ve dehşete rağmen, savaşçılar ve aileleri, arkalarında görevlerini yerine getiren bir liderlik olduğuna inanabilirlerdi. Bugün durum böyle değil. Netanyahu, Galant ve Gantz, birkaç günde bir kameraların karşısına çıkıyor ve bir oyunda roller oynuyorlar. Başbakan, kahraman askerlerimiz ve sevgili tutsaklarımız hakkında bir konuşmayla başlıyor. Bu konuşmada dürüstlük ve bilgi dışında her şey var. Gantz ve Galant ona katılıyor. Aynı kıyafetler, üç siyah şerit, ama beden dili ayrılığı gösteriyor: Galant ve Gantz kardeş; Netanyahu kardeş değil. Belki bu da bir oyundur."

FOTO:  Binyamin Netanyahu'nun Zikim üssüne yaptığı ziyaret, 10 Kasım (DPA)
Binyamin Netanyahu'nun Zikim üssüne yaptığı ziyaret, 10 Kasım (DPA)

Barnea şöyle ekledi: " Özellikle Netanyahu ve Gallant'ın söylemi kavgacı. Aynı zamanda Amerikan yönetimine karşı da mücadelecidir. Siyasi taban, mevcut haliyle, liderinin Rambo rolünü oynamasından hoşlanıyor. Ancak eylemler başka bir şey. Bir hafta boyunca, kabinde savaşın gidişatı ve rehineler için bir anlaşma konusunda tartışmalar yaşandı: Bir tarafta Galant, Genelkurmay başkanı ve Şin Bet başkanı, diğer tarafta Gantz, Eisenkot ve Deri. Tartışma meşru. Galant, kara saldırısının birkaç gün daha sürmesinin Hamas'ın çöküşüne yaklaşmasına neden olacağına inanıyordu. Gantz ve Eisenkot şüphelerini dile getirdiler. Öncelik olarak rehinelerin serbest bırakılmasını koydular; Galant ve ordu ise Hamas'ı vurmayı koydu. Ancak bu, İsraillilere basın toplantısında anlatılan şey değil. Onlara aynı anda hem Hamas'ı temizlemek hem de onunla anlaşma yapmak gibi hikayeler anlatıyorlar; tamamen birlik içinde olan bir Kabinet ve üyelerinin yalnızca savaşla meşgul oldukları, parti içi siyasi meselelerle değil, bu mümkündü. Kimse inanmıyor, ancak İsraillilerden büyük bir kısmı kandırılmayı seviyor. Bu daha rahat."

Yazar, makalesini "Kabinetin önünde fidye için kaçırılan kişilerle ilgili zor bir karar var. 50 İsraillinin hayatı söz konusu, bu da başka anlaşmalardan daha fazlası demek. Kararın kişisel veya siyasi çıkarlarla bağlantılı olmaması gerekiyor. Çünkü söz konusu olan hayatların kaderi. Belki de duygularım abartılı, ama 45 gündür teröristlerin elinde tutulan 40 çocukla ilgili düşünceler peşimi bırakmıyor. Şiddetli bir yağmur yağıyor, acaba yağmurdan, sellerden, taşan kanalizasyonlardan ve yangından korunuyorlar mı? Doyuncaya kadar yemek yiyorlar mı? Kadınlar korunuyor mu? Peki hastalar ve yaşlılar? Onları evlerinde kaderlerine terk eden hükümetim, onları yine kaderlerine, hastalığa, acıya, ölüme terk edecek mi? Netanyahu'nun vicdanını ne rahat bırakan nedir bilmiyorum ama ısrar ettiği pozisyonun bir bedeli olduğunu anlamalı. 7 Ekim'den bu yana bedava yemek yok” ifadeleriyle sonlandırıyor.



‘Narnia Operasyonu’ ve ‘Kızıl Düğün’… Netanyahu ve Trump İranlıları bir ‘Hollywood hayali’ ile nasıl kandırdı?

İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının ardından Tahran'dan yükselen dumanlar, 15 Haziran 2025 (Reuters)
İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının ardından Tahran'dan yükselen dumanlar, 15 Haziran 2025 (Reuters)
TT

‘Narnia Operasyonu’ ve ‘Kızıl Düğün’… Netanyahu ve Trump İranlıları bir ‘Hollywood hayali’ ile nasıl kandırdı?

İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının ardından Tahran'dan yükselen dumanlar, 15 Haziran 2025 (Reuters)
İsrail'in İran'a yönelik saldırılarının ardından Tahran'dan yükselen dumanlar, 15 Haziran 2025 (Reuters)

İsrailli generaller 13 Haziran günü gece yarısı İsrail Hava Kuvvetleri karargâhının altındaki bir sığınakta toplandılar ve ‘Kızıl Düğün’ adını verdikleri bir operasyonla füzelerin Tahran'a inişini izlediler.

Saatler sonra, bin mil (yaklaşık bin 609 kilometre) ötede, İran'ın üst düzey askeri liderleri Wall Street Journal'ın (WSJ) ‘toplu katliam’ olarak tanımladığı ve Game of Thrones'daki ünlü düğün sahnesine benzettiği olayda öldürüldü.

WSJ'nin 18 mevcut ve eski İsrailli ve ABD'li güvenlik yetkilisiyle yaptığı görüşmelere dayandırdığı haberinde, İsrail'in İran'a saldırmasının, görevde başarılı olamama korkusundan kaynaklandığı vurgulandı.

Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığı habere göre, saldırının gerçekleştirilmesini sağlayan istihbarat ve askeri hassasiyetin birleşimi dünyayı şaşırttı. Ancak İsrail'in İran'a karşı 12 gün süren savaşının başlangıcındaki tek beklenmedik başarı bu değildi.

Haberde şu ifadelere yer verildi: “Planlayıcılarının C.S. Lewis'in tamamen kurgusal bir dünyada geçen ünlü roman serisine atfen ‘Narnia Operasyonu’ adını verecek kadar hayalperest olduğu düşünülen ilk saldırının önemli bir bölümünde, uygulayıcılar İran'ın en önde gelen dokuz nükleer bilim adamına başkent Tahran'daki evlerinde neredeyse aynı anda suikast düzenlemeyi başardılar.”

WSJ'ye göre, nükleer tesislere verilen zarar konusunda çelişkili raporlar var. İsrail ile ABD'nin İran'ın yıkılanları yeniden inşa etmesini engelleyip engelleyemediği henüz belli değil.

İsrail Askeri Operasyonlar Direktörlüğü Başkanı ve operasyonun ana mimarı General Oded Pasiuk, “Bunu ayrıntılı olarak planlamaya başladığımızda, işe yarayıp yaramayacağını bilmek çok zordu” dedi.

İsrail'in riski

Haber, İsrail'in saldırıyı gerçekleştirirken iki seçenekle karşı karşıya kaldığı için ‘ciddi bir risk aldığını’ ortaya koydu: Ya insani hedeflerini bir kerede vuracaktı ya da başarısız olup Tahran'a hedeflenen unsurları dağıtma şansı verecekti. Eğer bu hedefler dağıtılsaydı, İran'ın tepkisi daha sert olacak ve Tahran'ın nükleer hedeflerine dokunulmayacaktı.

Ancak kayıplarına rağmen İran halen toparlanma kapasitesine sahip ve nükleer silah elde etmek için her zamankinden daha kararlı bir şekilde geri dönebilir.

Uzun bir yol

Haberde operasyonun kökenlerinin 1990'ların ortalarına, İsrail istihbaratının ‘İran'ın nükleer silah programı inşa etmeye yönelik yeni girişimlerini’ ilk kez tespit ettiği döneme dayandığı belirtiliyor.

Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığı haberde şu ifadeler yer aldı: “İsrail istihbaratı, İran'ın ana zenginleştirme tesislerinden birinde iki patlamaya neden olmak ve bazı bilim adamlarına suikast düzenlemek de dahil olmak üzere bir sabotaj kampanyasını kolaylaştırmak için İran içinde geniş bir ajan ağı kurmaya başladı. Ancak İsrailli yetkililer sonunda bu faaliyetlerin yetersiz olduğuna ve İran'ın nükleer programını ve İran'ın nükleer faaliyetlerinin beynini hava yoluyla yok etmeleri gerektiğine karar verdiler. Bunu yapmak son derece zor olacaktı. İsrail'in vurması gereken yerler kendi topraklarından bin milden daha uzaktaydı; pilotların tek bir yakıt ikmal uçağının etrafında altı ila on uçaktan oluşan formasyonlar halinde uçmayı ve uçuş sırasında birkaç kez sırayla yakıt ikmali yapmayı öğrenmeleri gerekiyordu. Ayrıca uçaklarının hassas bir şekilde konumlandırılmasında ustalaşmaları gerekiyordu ki füzeler hedeflerini vurmak üzere fırlatılabilsin ve her vuruş arasında 15 ila 20 saniyelik bir aralık bırakarak etkinliklerini en üst düzeye çıkarabilsinler.”

sdfrgt
Tahran'da Humeyni heykelinin bulunduğu bir meydan (EPA)

Gazze savaşı sırasında İsrail neredeyse iki yılını Hamas'ı ezerek geçirdi ve geçen yıl Lübnan savaşı sırasında Hizbullah'ı ciddi şekilde zayıflattı. Daha sonra Suriye muhalefeti Suriye hükümetini devirerek İran karşıtı bir hükümet kurdu ve İsrail uçaklarının ülkenin hava sahasından engelsiz bir şekilde geçmesinin önünü açtı.

O zamana kadar İsrail'in İran içindeki casusluk ağları, askeri liderlerinin hareketlerini izleyebilecek ve ülke içinde bir saldırı sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini yok etmede önemli bir rol oynayabilecek insansız hava aracı (İHA) üsleri kurabilecek kadar genişti.

Haberde şöyle deniyordu: “Tüm bu unsurlar mevcutken saldırı planları yoğunlaştı.”

Narnia Operasyonu

İsrail'de İran'ın uranyum zenginleştirmeye başlamasıyla birlikte, eğer isterse nükleer bomba yapmasına sadece aylar kalacağı hissi durumun aciliyetini arttırdı.

Haberde, “İran'ın uranyum zenginleştirmesini durdurma savaşını çoktan kaybettiğinden korkan İsrail, İsrail saldırıları nükleer tesisleri yok etse ya da devre dışı bıraksa bile ülkelerinin bu nükleer yakıtı bir nükleer silah yapmak için kullanmasına yardımcı olabilecek İranlı bilim adamlarını ortadan kaldırmayı amaçlayan bir operasyon başlattı” denildi.

Haberde bu görevin Narnia Operasyonu olarak adlandırıldığı belirtildi.

Haberde, İsrail savaş uçaklarının 12 gün boyunca hedef listesini yoğun bir şekilde bombalamaya devam etmesinin önünü açmak için ilk andan itibaren hava üstünlüğünü sağlamanın da bir öncelik olduğu ifade edildi. Bu amaçla İsrailli yetkililer İran'ın hava savunma sistemlerinin kapsamlı bir haritasını çıkarmak için binlerce istihbarat kaynağını referans aldı.

Saldırının ilk aşamalarında İsrail kendi topraklarından büyük İHA’lar fırlattı. Operasyon hakkında bilgi sahibi bir kaynağa göre, saldırıdan önceki gece bu İHA’lardan bazılarının uzun menzilli görevler gerçekleştirme kabiliyetleri ilk kez test edildi.

İsrail kamuflajı

İsrailli bir güvenlik yetkilisine göre Netanyahu ve askeri danışmanları saldırı kararını 9 Haziran'da aldı. Yetkiliye göre Netanyahu'nun ekibi, İranlıların bilim adamlarını ve askeri liderlerini dağıtmak gibi önlemler almamalarını sağlamak için planlarını gizlemek zorunda kalacaklarını biliyordu.

Bu arada İsrailli yetkililer, Netanyahu ile Trump arasında bir saldırı konusunda anlaşmazlık olduğunu gösteren raporları medyaya sızdırdı. Sızıntılar, operasyonun başlamasından dört gün önce Netanyahu ile Trump arasında yapılan bir telefon görüşmesinin ayrıntılarını içeriyordu; Trump, İsrail Başbakanı’na askeri seçeneklere başvurmadan önce diplomasinin yoluna girmesini istediğini bildirdi.

Saldırıların gerçekleştiği gün Trump gazetecilere ABD ve İran'ın ‘bir anlaşmaya nispeten yakın’ olduğunu ve ‘İsraillilerin bu işe karışmasını’ istemediğini söyledi.

İsrailli yetkililer de gazetecilere bir saldırının yakın olduğunu, ancak Washington ile Tahran arasında pazar günü yapılması planlanan altıncı tur nükleer görüşmelerin nihai sonucunu görmek için bekleyeceklerini belirtti.

Operasyonun planlamasına aşina bir güvenlik yetkilisi, aldatmacanın sırrının İranlıların zihninde İsrail'in ABD'nin izni ve müdahalesi olmadan saldırmayacağı fikrinin yattığını söyledi. ABD harekete geçmediği ve müzakerelerle meşgul olduğu sürece, İsrail sürpriz unsurunu kaybetmeden İranlıların gözü önünde saldırı tehdidinde bulunabilir ve hatta harekete geçebilirdi. Nitekim İsrail uçakları havalanırken Trump Truth Social'da şu paylaşımı yaptı: “İran'ın nükleer sorununa diplomatik bir çözüm bulmaya kararlıyız!”

İranlı yetkilileri ölüme mahkûm eden bir hata

Nihai planın önemli bir parçası, Kızıl Düğün olarak bilinen bir hamleyle İran Silahlı Kuvvetleri’nin liderliğini ortadan kaldırmaktı. Habere göre bu hamlenin amacı, İran'ın karşılık verme kabiliyetini ortadan kaldırarak İsrail savaş uçakları ve İHA’larının İran füze rampalarını imha etmesinin önünü açmak ve böylece beklenen karşılığın boyutunu en aza indirmekti.

Ancak İsrail uçakları yaklaştıkça ani bir meydan okuma ortaya çıktı ve İran Hava Kuvvetleri komutanları aniden hareketlenmeye başladı. İsrail komuta merkezinde gerginlik vardı; tüm plan çöküyor ve İranlılar planı açığa çıkarmış gibi görünüyordu.

Ancak İsrailli komutanları şaşırtan sürpriz, İranlı yetkililerin dağılmak yerine kendilerini ölüme mahkûm etmek için aynı yerde toplanmış olmalarıydı. Dakikalar sonra İsrail füzeleri fırlatıldı.

Aynı anda İranlı nükleer bilim adamlarının evlerinde patlamalar meydana geldi ve neredeyse eş zamanlı saldırılarda dokuz bilim adamı öldürüldü.

Daha sonra İsrail füzeleri radar alanlarını, hava savunma bataryalarını ve İran'ın karadan karaya füzelerini hedef aldı. İsrail istihbaratı geçen kasım ayından bu yana belirlenen insani hedeflerin çoğunun öldürüldüğünü teyit edebildi. Yaklaşık dört saat içinde başlangıç operasyonu sona erdi.

Takip eden günlerde İsrail savaş uçakları ateşkes ilan edilene kadar balistik füze üretim sahalarını, nükleer tesisleri ve fırlatma rampalarını bombalamaya, İranlı askeri liderleri ve nükleer bilim adamlarını takip etmeye ve öldürmeye devam etti.