Yapay zeka Mozambik hapishanelerinde tüberküloz taraması yapıyor

Bir sağlık personeli başkent Maputo'daki genel hapishanede bir mahkum üzerinde X-ray taraması yapıyor (AFP)
Bir sağlık personeli başkent Maputo'daki genel hapishanede bir mahkum üzerinde X-ray taraması yapıyor (AFP)
TT

Yapay zeka Mozambik hapishanelerinde tüberküloz taraması yapıyor

Bir sağlık personeli başkent Maputo'daki genel hapishanede bir mahkum üzerinde X-ray taraması yapıyor (AFP)
Bir sağlık personeli başkent Maputo'daki genel hapishanede bir mahkum üzerinde X-ray taraması yapıyor (AFP)

Mozambik'in başkenti Maputo Merkezi Hapishanesi’nde tüberküloz teşhisine yardımcı olmak için yapay zekâ teknolojisi kullanılıyor ki bu hastalıkla mücadelede önemli bir adım.

Cihazla birlikte kullanılan yapay zeka programı, röntgen görüntülerinin sonuçlarının doktora ihtiyaç duyulmadan anında ve doğru bir şekilde okunmasını sağlıyor.

Dünya Sağlık Örgütü'ne göre aşırı kalabalık cezaevleri, "Covid "den sonra dünyanın en ölümcül ikinci hastalığı olan tüberkülozun yuvası.  (AFP)
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre aşırı kalabalık cezaevleri, "Covid "den sonra dünyanın en ölümcül ikinci hastalığı olan tüberkülozun yuvası.  (AFP)

Bu test, Birleşmiş Milletler'den destek alan Stop TB örgütü tarafından yönetilen Mozambik'in başkentindeki üç cezaevinde mahkumların incelenmesine yönelik pilot projenin bir parçasını teşkil ediyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre aşırı kalabalık cezaevleri, 2022 yılında on milyondan fazla insana bulaşan ve 1,3 milyon insanın hayatına mal olan Kovid-19 pandemisi sonra dünyanın en ölümcül ikinci hastalığı olan tüberkülozun yuvası.

Geçen yıl hastalığa yakalanan her dört kişiden biri Afrika'daydı. Nüfusu 32 milyon olan Mozambik'te yaklaşık 120 bin vaka kaydedildi. Erken teşhis hayat kurtarmaya ve hastalığın yayılmasını durdurmaya yardımcı oluyor. Kronik öksürük de tüberkülozun bir belirtisidir ancak hastalığa yakalanan bazı kişilerde herhangi bir belirti görülmez.

(Fotoğraf) Cihaz, yapay zeka kullanarak X-ray görüntülerini anında ve doğru bir şekilde analiz ediyor (AFP)
Cihaz, yapay zeka kullanarak X-ray görüntülerini anında ve doğru bir şekilde analiz ediyor (AFP)

Cihaz nasıl çalışır?

Yapay zeka ile güçlendirilen taşınabilir X-ray cihazı, geleneksel teşhisi geliştiriyor; çünkü bir laboratuvarda analiz edilmesi gereken deri veya kan testlerinden daha hızlı. Ayrıca hastaların hareket etmesini ve kırsal alanlarda ya da yoksul ülkelerde sayıları sınırlı olan radyologların bulunmasını gerektirmiyor.

Stop TB'den Sahu, Mozambik'te devam eden proje gibi pilot projelerin başarısının, yapay zeka ve taşınabilir X-ray cihazlarının kullanımının yaygınlaştırılması ve hastalığın üstesinden gelinmesi için gerekli finansmanın sağlanmasına yardımcı olacağını umuyor.

(Fotoğraf) Yapay zeka programı, mahkumlarla dolu Mozambik'in başkentindeki 3 cezaevinde tüberkülozla mücadelede çığır açıyor (AFP)
Yapay zeka programı, mahkumlarla dolu Mozambik'in başkentindeki 3 cezaevinde tüberkülozla mücadelede çığır açıyor (AFP)

Tüberküloz can almaya devam ediyor

Birleşmiş Milletler, Mozambik hapishanelerinin 2022 yılında kapasitelerini yaklaşık yüzde 50 oranında aştığını belirtiyor. Kronik öksürük tüberkülozun belirtilerinden biri ancak hastalığa yakalanan bazı kişiler herhangi bir belirti göstermiyor.

Bu ayın başlarında Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) yayınladığı bir rapor, 2022 yılında dünya genelinde tüberkülozdan ölenlerin sayısının azalacağını ve bunun da hastalığın ortadan kaldırılmasında kaydedilen ilerlemenin bir göstergesi olduğunu belirtti. Aynı dönemde, Dünya Sağlık Örgütü'nün 1995 yılında tüberkülozu izlemeye başlamasından bu yana en yüksek sayı olan 7,5 milyon yeni vaka teşhis edildi.



İran, ABD'nin ‘ırkçı’ seyahat yasağını kınadı

ahran'daki ABD Büyükelçiliği’nin yanındaki ABD karşıtı duvar resminin önünden geçen İranlı bir adam (EPA)
ahran'daki ABD Büyükelçiliği’nin yanındaki ABD karşıtı duvar resminin önünden geçen İranlı bir adam (EPA)
TT

İran, ABD'nin ‘ırkçı’ seyahat yasağını kınadı

ahran'daki ABD Büyükelçiliği’nin yanındaki ABD karşıtı duvar resminin önünden geçen İranlı bir adam (EPA)
ahran'daki ABD Büyükelçiliği’nin yanındaki ABD karşıtı duvar resminin önünden geçen İranlı bir adam (EPA)

Tahran bugün, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, aralarında İran'ın da bulunduğu 12 ülke vatandaşlarının ABD'ye seyahat etmesini yasaklama kararını kınadı.

İran Dışişleri Bakanlığı Yurt Dışındaki İranlılar Genel Müdürü Ali Rıza Haşimi Reca, ABD'nin kararının ‘ABD politika yapıcıları arasında üstünlük ve ırkçılığın hâkim olduğunun açık bir kanıtı’ olduğunu söyledi.

Reca, 12 ülkenin vatandaşlarına seyahat yasağı ve diğer yedi ülkenin vatandaşlarına giriş kısıtlamaları getirme kararının, ‘ABD politika yapıcılarının İran halkına ve Müslüman halklara yönelik derin düşmanlığını gösterdiğini’ belirtti.

Reca, ABD'nin kararının ‘uluslararası hukukun temel ilkelerini ihlal ettiğini’ ve ‘yüz milyonlarca insanın yalnızca milliyetleri ya da dinleri temelinde seyahat etme hakkını’ yasakladığını ifade etti.

Reca, söz konusu kararın ‘sistematik ırk ayrımcılığı’ teşkil ettiğini ve ABD'ye ‘uluslararası sorumluluk’ yükleyeceğini söyledi. İran Dışişleri Bakanlığı'na göre İran'ın ABD'de 1,5 milyon vatandaşı bulunuyor ve bu rakam yurtdışındaki en büyük İranlı topluluğu oluşturuyor.

Trump'ın çarşamba günü açıkladığı kararnameye göre pazartesi günü 12:01'den itibaren 12 ülkenin vatandaşlarının ABD'ye girişleri yasaklanacak.

Kararname kapsamındaki ülkeler Afganistan, Myanmar, Çad, Kongo Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Eritre, Haiti, İran, Libya, Somali, Sudan ve Yemen.

Trump'ın ülkeyi ‘yabancı teröristlere’ karşı korunmak için gerekli olduğunu söylediği yasak, 2017-2021 yılları arasındaki ilk döneminde uyguladığı benzer bir hamleyi hatırlatıyor.