İran-Türkiye zirvesi ‘son dakika’ iptal edildi

Gazze savaşıyla ilgili zıtlaşmalar ve ‘roller’ konusundaki rekabete ilişkin değerlendirmeler.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi geçtiğimiz günlerde Tahran’da bir etkinliğe katılımı sırasında (DPA)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi geçtiğimiz günlerde Tahran’da bir etkinliğe katılımı sırasında (DPA)
TT

İran-Türkiye zirvesi ‘son dakika’ iptal edildi

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi geçtiğimiz günlerde Tahran’da bir etkinliğe katılımı sırasında (DPA)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi geçtiğimiz günlerde Tahran’da bir etkinliğe katılımı sırasında (DPA)

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, dün Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapılması planlanan zirveden son anda vazgeçti. Ankara ve Tahran’daki Türk ve İran tarafları eş zamanlı olarak, Reisi’nin Ankara ziyaretinin askıya alındığını duyurdu. Türk tarafı daha önce bu görüşmeye büyük bir ilgi göstermişti.

Erdoğan, 11 Kasım’da Riyad Arap-İslam Zirvesi’nden dönerken kendisine eşlik eden Türk gazetecilere, İranlı mevkidaşının ayın 28’inde Türkiye’yi ziyaret edeceğini ve İsrail ile Hamas arasındaki Gazze’deki savaşa ortak bir yanıt formüle etmeye odaklanacaklarını söylemişti.

Ayrıca isimlerinin açıklanmaması kaydıyla Şarku’l Avsat’a konuşan diplomatik kaynaklar, ziyaretin aniden askıya alınmasının İran Cumhurbaşkanı’nın Türkiye’ye İsrail’e karşı sert söylemlerin ötesine geçen bir tavır alması için baskı yapma girişiminden kaynaklandığını açıkladılar. Reisi’nin, büyükelçisini istişare için çağırmasına rağmen İsrail ile ilişkilerinin devam etmesi nedeniyle Türkiye üzerinde daha fazla baskı kurmak istediğini belirttiler.

Öte yandan gözlemciler, Gazze’deki savaşın Ankara ve Tahran arasındaki zıtlaşmaları ortaya çıkardığı ve belki de “roller üzerinde ve Hamas’ın tutumunu etkileme hususunda bir nevi rekabet” olabileceği görüşündeler. Gözlemciler bu görüşlerini, dört günlük insani aranın başlamasıyla cuma günü Hamas’ın 10 Taylandlı rehineyi bırakırken yaptığı açıklamalara dayandırıyor. Zira İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, Tahran’ın Taylandlı yetkililerin talebi üzerine onların salınması için arabuluculuk rolü üstlendiğini açıklamasına rağmen, Hamas Taylandlı rehinelerin serbest bırakılmasının Erdoğan’ın talebine yanıt olarak yapıldığını kaydetmişti.



Trump'ın ekibi bundan sonra Rusya ile Ukrayna arasında bir "anlaşma"ya varmak istiyor

Ukrayna Acil Servis personeli, Rusya'nın Dnipro'yu bombalaması sonucu bir binada çıkan yangını söndürüyor (Ukrayna Acil Servisi- AP)
Ukrayna Acil Servis personeli, Rusya'nın Dnipro'yu bombalaması sonucu bir binada çıkan yangını söndürüyor (Ukrayna Acil Servisi- AP)
TT

Trump'ın ekibi bundan sonra Rusya ile Ukrayna arasında bir "anlaşma"ya varmak istiyor

Ukrayna Acil Servis personeli, Rusya'nın Dnipro'yu bombalaması sonucu bir binada çıkan yangını söndürüyor (Ukrayna Acil Servisi- AP)
Ukrayna Acil Servis personeli, Rusya'nın Dnipro'yu bombalaması sonucu bir binada çıkan yangını söndürüyor (Ukrayna Acil Servisi- AP)

ABD'nin bir sonraki Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz, dün bir televizyona verdiği röportajda, Başkan seçilen Donald Trump'ın ekibinin Ukrayna ile Rusya arasında bir "anlaşma"ya varmak için görevden ayrılan Başkan Joe Biden'ın yönetimiyle birlikte çalışmak istediğini açıklayarak, savaşın “tırmanması” hakkındaki endişelerini dile getirdi.

Cumhuriyetçi milyarderin 5 Kasım'daki zaferinden bu yana Avrupalılar, ABD'nin bu çatışmada Ukrayna'ya verdiği desteği azaltacağından, hatta Rusya ile kendi zararına olacak bir anlaşmayı kabul etmesi için baskı yapacağından korkuyor.

20 Ocak'ta göreve başlayacak olan Trump, yeni hükümetinin hâlâ Senatonun onayını alması gereken tüm üyelerini seçti.

Waltz, dün Fox News'e verdiği röportajda, "Başkan Trump, bu çatışmayı sona erdirme ihtiyacı konusunda çok açıktı. Bizim masaya kimin oturacağını, anlaşma mı yoksa ateşkes mi sağlanacağını, iki tarafın nasıl masaya getirileceğini, anlaşmaya varmanın çerçevesinin ne olacağını tartışmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Waltz, “Ocak ayına kadar bu yönetimle birlikte üzerinde çalışacağımız ve ondan sonra da üzerinde çalışmaya devam edeceğimiz konu budur” dedi.

“Bunun bir yönetimi diğeriyle karşı karşıya getirmek için fırsat olduğunu düşünen muhaliflerimiz yanılıyorlar” diyen Waltz, yeni yönetimin ekibinin Rusya ile Ukrayna arasındaki çatışmanın ‘tırmanmasından’ ‘endişe duyduğunu’ vurguladı.

Son günlerde seçilmiş başkana yakın çevreler, Biden'ın, Ukrayna'nın Amerikan yapımı uzun menzilli füzelerle Rus topraklarının derinliklerine saldırmasına izin verme kararını şiddetle kınadılar.

Seçim kampanyası sırasında Trump, 2022'de Rusya'nın bu ülkeyi işgalinin başlangıcından beri Biden yönetimi tarafından Ukrayna'yı desteklemek için harcanan büyük miktarlardaki paranın faydası hakkında birçok soru ortaya attı.

Cumhuriyetçi milyarder defalarca bu savaşı hızlı bir şekilde sona erdirme sözü verdi, ancak bunu nasıl yapacağını açıklamadı.

Yeni ulusal güvenlik danışmanı Ortadoğu konusunda da “istikrar sağlayıcı bir düzenleme” çağrısında bulundu.

Gözlemciler, Waltz ve Trump'ın dışişleri bakanı olarak atadığı Marco Rubio'nun bir sonraki yönetimde şahin bir ikili oluşturacağını belirtiyor.

Trump, Florida milletvekili ve eski bir elit asker olan Waltz'ı “Çin, Rusya, İran ve küresel terörizmin yarattığı tehditler konusunda uzman” olarak nitelendirdi.