Rusya: Batı Şeria'daki durum tehlikeli yönde gelişiyor

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Batı Şeria'daki durumun "tehlikeli" yönde geliştiğini belirterek, "İşgal edilen Filistin'in söz konusu topraklarında şiddet seviyesi önemli ölçüde arttı" dedi

(AA)
(AA)
TT

Rusya: Batı Şeria'daki durum tehlikeli yönde gelişiyor

(AA)
(AA)

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, başkent Moskova'da düzenlediği haftalık basın toplantısında, gündemdeki konulara dair açıklamalarda bulundu.

AA muhabirinin, "Ukrayna'nın tahıl taşıyan gemileri korumak için savaş gemileri almasının Karadeniz'deki durumu ne şekilde etkileyeceği" yönündeki sorusunu Zaharova, şöyle yanıtladı:

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin bu konudaki açıklamaları, Ukrayna yönetiminin NATO ülkeleri tarafından askerileştirilmesi sürecinin bir dakika bile duraksamadığını gösteriyor. Bunun için herhangi bir gerekçe kullanılıyor. Tahıl taşıyan gemileri savaş gemileriyle korumaya yönelik açıklanan hedef, Kiev yönetimi ve Batılı yöneticilerin Karadeniz'de potansiyel askeri maceraları için kılıftır. Kiev ve Batılıların iyi niyetinin arkasında Karadeniz bölgesini istikrarsızlaştırma ve krizi büyütme isteği yatıyor.

Hollanda'nın Amsterdam'daki Allard Pierson Müzesi'nde sergilenmek üzere 2014'te Kırım'dan getirilen İskit altınlarını, Ukrayna'ya iade ettiğini belirten Zaharova, bunun müzeler arasındaki yapılan takas açısından "gayrimeşru" olduğunu söyledi.

"İsrail ile Hamas arasındaki uzlaşının uzatılmasından memnunuz"

Filistin'deki duruma değinen Zaharova, 24 Kasım'da İsrail ile Hamas arasında çatışmalara "insani ara" verilmesine ilişkin uzlaşı sağlandığına dikkati çekerek, "Tarafların insani arayı uzatma yönündeki kararını memnuniyetle karşılıyoruz. Durumdaki gerginliğin azaltılması ve bunun sürdürülebilirliğini sağlamak için taraflar arasında verimli diyaloğun devam edeceğini umuyoruz." diye konuştu.

Zaharova, söz konusu uzlaşının uzatılması için Rusya'nın attığı adımlara ilişkin ise durumu etkileyebilecek bölgedeki ülkelerle etkileşimde olduklarını dile getirdi.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi ve BM Genel Kurulu gibi uluslararası platformlarda bu konuda siyasi çalışmalar yürüttüklerini belirten Zaharova, "Maalesef, insani ara, ateşkes ve gerginliği azaltma ifadeleriyle bağlantılı olan her şey ABD ve peşinden giden İngiltere tarafından engellendi." dedi.

Zaharova ayrıca, Batı Şeria'daki duruma ilişkin şunları kaydetti:

Batı Şeria'daki durum tehlikeli yönde gelişiyor ve buna dikkati çekmek istiyoruz. Buradaki durum Gazze'deki olayların gölgesinde kalıyor. Elimizdeki bilgilere göre, Filistin-İsrail meselesinde gerginliğin yaşanmaya başladığı 7 Ekim'den bu yana, işgal edilen Filistin'in söz konusu topraklarında şiddet seviyesi önemli ölçüde arttı. Birleşmiş Milletlere göre, bu sürede 59'u çocuk ve ergen dahil olmak üzere 231 Filistinli, İsrail güvenlik güçleri ve yerleşimciler tarafından öldürüldü.

Kudüs'teki Hristiyan topluluğu temsilcilerine yönelik kışkırtıcı eylemlerin arttığını aktaran Zaharova, İsrail'in ülkedeki tüm dini topluluklar için eşit haklar sağlaması gerektiğini vurguladı.

"Finlandiya, Rusya ile tüm sınır kapılarını kapatıyor"

Finlandiya'nın, Rusya ile sınır kapılarını kapatma kararına değinen Zaharova, Finlandiya'nın Moskova Büyükelçiliğinden bu konuda nota aldıkları bilgisini paylaşarak, "Bu notayla Rus tarafı, en kuzeydeki sınır kapısının 30 Kasım'da kapatılacağı konusunda bilgilendirildi. Böylece Rusya-Finlandiya sınırındaki tüm kapılar kapalı olacak. Bu önlemler 14 Aralık'a kadar devam edecek." ifadelerini kullandı.



Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
TT

Hindistan ve Pakistan neden diğer ülkeler gibi savaşmıyor?

Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

AP, Hindistan ve Pakistan arasındaki gerilime dikkat çekerek, iki ülkenin 1947'de İngiltere'den bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana üç büyük çaplı savaşa sahne olduğunu belirtti. İki komşu ayrıca, dünyanın en soğuk ve en yüksek rakımlı savaş alanı olarak tanımlanan bir buzulun tepesindeki çatışma da dahil olmak üzere onlarca çatışmaya tanık oldular.

Son gerginlik, Hindistan'ın Pakistan'ı suçladığı, İslamabad'ın ise herhangi bir dahli olduğunu reddettiği, turistlere yönelik ölümcül bir silahlı saldırının ardından yaşandı.

Hindistan ve Pakistan diğer ülkeler gibi savaşmıyor. Buradaki başat faktör, büyük saldırıları caydırmanın ayırt edici bir aracı ve durum kötüleşse bile çatışmanın kontrolden çıkmayacağının garantisi olan nükleer cephanelikleri.

Ncjxj
 Keşmir'in Pakistan tarafından yönetilen kısmının başkenti Muzafferabad'da Hindistan saldırıları sonucu yıkılan bir caminin yakınında nöbet tutan askerler (AFP)

Hindistan ve Pakistan neden bu şekilde savaşıyor? Çünkü nükleer cephanelikleri birbirlerini yok edebilecek kapasitede.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Pakistanlı güvenlik analisti Seyyid Muhammed Ali şu ifadeleri kullandı: “Pakistan ve Hindistan diğer tarafı defalarca yok etmeye yetecek kadar nükleer silaha sahip. Nükleer silahları, Karşılıklı Garantili İmha (MAD) senaryosu yaratıyor. Her iki ülke de stoklarının boyutunu ve kapsamını diğerine MAD garantisini hatırlatacak şekilde bilinçli olarak geliştirdi.”

Her iki ülke de nükleer kapasitelerini açıklamıyor, ancak her birinin 170 ila 180 arasında kısa, uzun ve orta menzilli savaş başlığına sahip olduğuna inanılıyor. Her iki ülke de bu silahları hedeflerine ulaştırmak için farklı sistemlere sahip.

Ali, cephaneliklerin daha fazla çatışmayı önlemek ve caydırmak için savunma amaçlı bir hamle olduğunu, çünkü ‘iki tarafın da böyle bir savaşı başlatmayı göze alamayacağını ya da bundan bir şey elde etmeyi umamayacağını’ söylüyor.

İlk bakışta öyle gelmeyebilir ama nükleer silahlar karşı tarafa aşırı tepki veremeyeceğini hatırlatır. Ancak cephaneliklerini çevreleyen gizlilik, Pakistan ya da Hindistan'ın nükleer bir ilk saldırıda hayatta kalıp kalamayacağının ve ‘ikinci saldırı kabiliyeti’ olarak adlandırılan misilleme yapıp yapamayacağının belirsiz olduğu anlamına geliyor.

Jfjfj
Pakistan'ın Lahor kenti yakınlarında Hindistan saldırısında hasar gören hükümet sağlık ve eğitim kompleksinin yönetim binası önünde duran arama kurtarma görevlileri (Reuters)

Bu kabiliyet, nükleer gerilime yol açabilecek saldırganlığı önleyerek bir düşmanın ilk saldırı yoluyla nükleer bir savaşı kazanmaya çalışmasını engeller. Bu kabiliyet olmadan, teoride, bir tarafın diğerine savaş başlığı fırlatmasını engelleyecek hiçbir şey yoktur.

Keşmir anlaşmazlığın merkezinde

Hindistan ve Pakistan, her birinin bağımsızlığını kazandığı 1947'den bu yana Keşmir üzerinde hak iddia ediyor ve sınır çatışmaları on yıllardır bölgeyi istikrarsızlaştırıyor.

Keşmir, Hindistan yönetimine karşı direnen silahlı isyancıların bulunduğu, iki ülke arasında bölünmüş tartışmalı bir Himalaya bölgesidir.

Her iki ülke de Keşmir'in bir bölümünü kontrol ediyor. Bölge yoğun bir şekilde askerileştirilmiş bir sınırla bölünmüş durumda.

Ezeli rakipler üç savaşlarından ikisini de Keşmir için yapmışlardır.

Birçok Keşmirli Müslüman, isyancıların bölgeyi Pakistan yönetimi altında ya da bağımsız bir devlet olarak birleştirme hedefini destekliyor.

Hindistan kontrolündeki Keşmir'de yaşanan sınır çatışmaları ve militan saldırıları Yeni Delhi'nin İslamabad'a karşı giderek daha sert bir tutum takınmasına ve onu ‘terörizmle’ suçlamasına neden oldu.

Son çatışmada Hindistan, geçen ay gerçekleşen silahlı katliamla bağlantılı olarak Pakistan destekli militanlar tarafından kullanılan yerleri vurarak Pakistan'ı cezalandırdı.

Geleneksel askeri dengesizlik

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün (IISS) Askeri Denge Raporu'na göre Hindistan 2025 yılında 74,4 milyar dolar harcamayla dünyanın en büyük savunma harcaması yapan ülkesi ve dünyanın en büyük silah ithalatçılarından biri.

Pakistan ise geçen yıl 10 milyar dolar harcadı. Pakistan, komşusuna kıyasla iki kat daha fazla aktif silahlı kuvvete sahip olan zengin Hindistan'la asla boy ölçüşemez.

Hindistan'ın silahlı kuvvetleri geleneksel olarak Pakistan'a odaklanmış olsa da, mücadele etmesi gereken bir başka nükleer komşusu da Çin. Hindistan, Hint Okyanusu'ndaki deniz güvenliği konusunda giderek daha fazla endişe duyuyor.

Bunlar Pakistan'ın güvenlik modelinde dikkate almak zorunda olmadığı iki faktör.

Pakistan'ın uzun ve dar yapısı, ordunun dış politikadaki büyük rolü ile birleşince silahlı kuvvetlerin hareketli olmasını ve savunmaya öncelik vermesini kolaylaştırıyor.

Tırmanma ve gerilimi azaltma modeli

Ne Pakistan ne de Hindistan diğerine karşı askeri hamlelerini duyurmak için acele etmiyor. Mevcut düşmanlıkların alevlenmesinden de anlaşılacağı üzere, saldırıların ve misillemelerin teyit edilmesi biraz zaman alabilir.

Ancak her ikisi de diğerinin kontrolündeki topraklarda ve hava sahasında operasyonlar yürütüyor.

Bu operasyonlar bazen kontrol noktalarına, tesislere ya da militanlar tarafından kullanıldığı iddia edilen yerlere zarar vermeyi amaçlıyor. Aynı zamanda liderleri kamuoyunun baskısına boyun eğmeye ve yanlış hesaplama potansiyeline sahip bir şekilde karşılık vermeye zorlamak, onları utandırmak veya kışkırtmak da amaçlanıyor.

Bu faaliyetlerin çoğu Keşmir'i Hindistan ve Pakistan arasında bölen Kontrol Hattı boyunca gerçekleşiyor.

Jfjdj
Hindistan ile Pakistan arasındaki Wagah Sınır Kapısı yakınlarında duran Hindistan Sınır Güvenlik Güçleri (AFP)

Bu hattın medya ve kamuoyundan büyük ölçüde izole edilmiş olması, saldırı veya misilleme iddialarının bağımsız olarak doğrulanmasını zorlaştırıyor.

Bu tür olaylar, iki ülkenin nükleer kapasiteleri göz önüne alındığında uluslararası endişeleri arttırmakta, dikkatleri Hindistan ve Pakistan'a ve nihayetinde Keşmir üzerindeki rekabet eden iddialarına geri çekmektedir.

Her iki ülkenin de kaynaklar için rekabet etmesini gerektirecek bir durum söz konusu değil

Pakistan'ın muazzam bir maden zenginliği var, ancak Hindistan'ın bundan faydalanmak gibi bir arzusu yok. Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ile Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan arasında temel ideolojik farklılıklar olsa da birbirlerine hükmetmek ya da birbirlerini etkilemek gibi bir amaçları yok.

Keşmir dışında birbirlerinin topraklarında hak iddia etmek ya da hegemonya kurmak gibi bir niyetleri de yok.