Eski Afganistan Eğitim Bakanı Hamidi: Taliban, kız çocuklarına eğitim yasağını kaldırabilir

"Taliban içinde kararın geri alınmasını isteyen çok kişi var"

Taliban'ın kadınlara ve kız çocuklarına getirdiği eğitim yasağı, ABD'nin yanı sıra Türkiye'den de tepki toplamıştı (AFP)
Taliban'ın kadınlara ve kız çocuklarına getirdiği eğitim yasağı, ABD'nin yanı sıra Türkiye'den de tepki toplamıştı (AFP)
TT

Eski Afganistan Eğitim Bakanı Hamidi: Taliban, kız çocuklarına eğitim yasağını kaldırabilir

Taliban'ın kadınlara ve kız çocuklarına getirdiği eğitim yasağı, ABD'nin yanı sıra Türkiye'den de tepki toplamıştı (AFP)
Taliban'ın kadınlara ve kız çocuklarına getirdiği eğitim yasağı, ABD'nin yanı sıra Türkiye'den de tepki toplamıştı (AFP)

Eski Afganistan Eğitim Bakanı Rangina Hamidi, Taliban yönetiminin kız çocuklarına getirdiği okul yasağını kaldırabileceğini söyledi. 

Birleşmiş Milletler Kız Çocuklarının Eğitimi Girişimi'nin (UNGEI) 2 Kasım'da İstanbul'da düzenlediği toplantıda konuşan Hamidi, Taliban'ın yönetim kadrosunda eğitim yasağına ilişkin çatlaklar olduğuna işaret ederek, şunları söyledi: 

Taliban yekpare bir yapı değildir. Diğer tüm gruplarda olduğu gibi Taliban içinde de görüş ayrılıkları söz konusu. Taliban'da özellikle kız çocuklarının eğitiminin yasaklanmasıyla ilgili kararnamenin geri alınmasını destekleyen çok sayıda kişi var.

Hamidi, Afganistan'ın yaklaşık 40 milyonluk nüfusunun yarısının kadın ve kız çocuklarından oluştuğuna dikkat çekerek, sorunun çözümü için uluslararası kamuoyunun ve yabancı devletlerin Taliban'la diyaloğu sürdürmesi gerektiğini söyledi.

Eski bakan, sözlerine şöyle devam etti: 

Önceden ABD hükümeti, müttefikleri ve uluslararası kuruluşlarla birlikte Taliban'la siyasi görüşmeler yürütüyordu. O halde aynı küresel toplum bugün neden Taliban'la çalışmakta sorun yaşıyor?

Hamidi, Taliban yönetiminin okulların masraflarını karşılamakta zorlandığını, bazı yerlerde erkek çocuklarının da okula gidemediğini söyledi. 

45 yaşındaki eski bakan, ülkedeki medreselerin genellikle dini eğitimle özdeşleştirildiğini fakat buraların tarihsel açıdan önemli eğitim merkezleri olduğunu belirtti. Hamidi, camilerin standart müfredatın öğretildiği eğitim yerleri olarak değerlendirilebileceğini de savundu.

Öte yandan Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, Hamidi'nin açıklamalarının toplantıda farklı şekillerde karşılık bulduğunu vurguladı.

Toplantıya katılan Kadın Koalisyonu'ndan Selma Acuner, medreselerin okullara gitmesi yasaklanan kız çocukları için eğitim fırsatı sağlayabileceğini belirtirken, "Dini eğitim merkezlerinin resmi eğitim kurumlarının yerini almasını bekleyemeyiz" dedi.

2020'den beri Eğitim Bakanı olarak görev yapan Hamidi, Taliban yönetimi ele geçirdiğinde bir süre Afganistan'da kaldıkta sonra ailesiyle ABD'ye gitmişti (Reuters)
2020'den beri Eğitim Bakanı olarak görev yapan Hamidi, Taliban yönetimi ele geçirdiğinde bir süre Afganistan'da kaldıkta sonra ailesiyle ABD'ye gitmişti (Reuters)

ABD'nin Ağustos 2021'de Afganistan'dan çekilmesiyle Taliban önce başkent Kabil'i daha sonra da ülkenin tamamını ele geçirmişti. Örgüt, 11 yaşından büyük kız çocuklarının okula gitmesini yasaklamasıyla da tepki toplamıştı. 

Buna ek olarak Taliban, kadınların üniversiteye gitmesini ve birçok işkolunda çalışmasını da yasaklamıştı. 

Öte yandan ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal'ın (WSJ) marttaki haberinde, eğitim yasaklarının örgüt içinde ihtilaf yarattığına dikkat çekilmiş, Taliban lideri Molla Heybetullah Ahundzade'nin uygulamayı değiştirmesi için içerden baskıya uğradığı öne sürülmüştü.

Independent Türkçe



İran: Avrupa Troykası ile birkaç gün içinde görüşmeler yapma konusunda anlaştık

Fransa, İngiltere ve Almanya dışişleri bakanları, 20 Haziran'da Cenevre'de İranlı mevkidaşlarıyla görüşmelerde bulundu (AFP)
Fransa, İngiltere ve Almanya dışişleri bakanları, 20 Haziran'da Cenevre'de İranlı mevkidaşlarıyla görüşmelerde bulundu (AFP)
TT

İran: Avrupa Troykası ile birkaç gün içinde görüşmeler yapma konusunda anlaştık

Fransa, İngiltere ve Almanya dışişleri bakanları, 20 Haziran'da Cenevre'de İranlı mevkidaşlarıyla görüşmelerde bulundu (AFP)
Fransa, İngiltere ve Almanya dışişleri bakanları, 20 Haziran'da Cenevre'de İranlı mevkidaşlarıyla görüşmelerde bulundu (AFP)

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, İran, İngiltere, Fransa ve Almanya'nın cuma günü İstanbul'da nükleer müzakereleri yeniden başlatacağını açıkladı. Bu açıklama, Avrupa'nın üç büyük ülkesi olan İngiltere, Fransa ve Almanya'nın müzakerelerin yeniden başlamaması halinde İran'a uluslararası yaptırımların yeniden uygulanacağı uyarısının ardından geldi.

İran resmi basınına göre Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi, “İran, İngiltere, Fransa ve Almanya arasındaki toplantının, dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yapılacağını” açıkladı.

İran medyası dün, Batılı güçlerin BM yaptırımlarına hızlı bir şekilde geri dönüş için "snapback" mekanizmasını devreye sokmak üzere ağustos sonuna kadar süre vermesinin ardından, Tahran'ın Avrupa Troykası ile müzakereleri yeniden başlatma konusunda anlaştığı haberini verdi. Devrim Muhafızları'na bağlı Tesnim Haber Ajansı, konuya hakim bir kaynağın "Görüşmelerin prensibi üzerinde anlaşmaya varıldı, ancak zaman ve yer konusunda istişareler devam ediyor" dediğini belirtti.

Birkaç gün önce, Avrupa Troyka'nın dışişleri bakanları ve Avrupa Birliği'nin dışişleri politika sorumlusu, geçen ay İsrail ve ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine düzenlediği saldırıdan bu yana İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ile ilk telefon görüşmesini gerçekleştirdi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Avrupa Troykası, Çin ve Rusya ile birlikte, 2015 yılında İran ile imzalanan ve 2018 yılında ABD'nin çekildiği nükleer anlaşmanın kalan taraflarını oluşturuyor. Anlaşma uyarınca, İran'ın nükleer programına kısıtlamalar getirilmesi karşılığında yaptırımlar kaldırılmıştı.

Avrupa Birliği, İran ile İsrail arasında hava savaşı öncesinde devam eden nükleer müzakerelerin yeniden başlamaması veya somut sonuç alınmaması halinde, BM'nin yaptırımlarını otomatik olarak yeniden uygulamaya koyan “Snapback” mekanizması yoluyla, ağustos ayı sonuna kadar İran'a BM yaptırımlarını yeniden uygulayacağını açıkladı.

Arakçi birkaç gün önce yaptığı açıklamada, “Avrupa Birliği ve Avrupa Troyka'sı bir rol oynamak istiyorsa, sorumlu davranmalı ve ahlaki ve hukuki hiçbir temeli olmayan (yaptırımların yeniden uygulanması) politikası da dahil olmak üzere, modası geçmiş tehdit ve baskı politikalarından vazgeçmelidir” ifadelerini kullandı.

2015 nükleer anlaşmasını onaylayan BM kararının maddelerine göre, Avrupa Troykası 18 Ekim 2025 tarihine kadar BM'nin Tahran'a yaptırımlarını yeniden uygulayabilir.

İran Parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu üyesi Vahid Ahmedi, üç Avrupa ülkesinin “uluslararası hukuk açısından mekanizmayı devreye sokma hakkına sahip olmadığını”ifade etti. İran Observer haber sitesine verdiği demeçte, Tahran'ın ABD ile müzakerelere dönmek için üç temel şart koyduğunu belirtti. “Birincisi, İran topraklarına yönelik saldırının uluslararası platformlarda kınanması, ikincisi, 12 gün süren savaşın yol açtığı zarar ve kayıpların belirlenmesi, üçüncüsü, gelecekte İran topraklarına yönelik herhangi bir saldırının tekrarlanmayacağına dair net garantiler verilmesi.”

İsrail-İran savaşından önce Tahran ve Washington, Umman'ın arabuluculuğunda beş tur nükleer müzakere gerçekleştirdi, ancak Batı güçlerinin silahlanma tehlikesini ortadan kaldırmak için İran'ın uranyum zenginleştirmesini sıfıra indirmesini talep etmesi gibi önemli engellerle karşılaştı.

ABD saldırılarından önce İran, uranyumu yüzde 60 saflıkta zenginleştiriyordu. Bu uranyumun saflığı, silah geliştirmeye imkan veren yüzde 90'a kadar kolaylıkla yükseltilebilir.

Tahran, nükleer programının sadece sivil amaçlara yönelik olduğunu söylüyor. Batılı güçler ise bu düzeyde zenginleştirmenin sivil bir gerekçesi olmadığını belirtiyor.

Birleşmiş Milletler'in en üst düzey denetim kurumu olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı ise nükleer silah üretmeden uranyumu bu düzeye kadar zenginleştiren başka bir ülke olmadığını vurguluyor.