İsrail Lübnan sınırını taciz ediyor

UNTSO Başkanı hükümetin 1701 sayılı kararın uygulanmasındaki rolünü övdü

İsrail’in Lübnan’ın güneyindeki sınır köyü Meys el-Cebel’de düzenlediği bombalı saldırının bir ev ve araba üzerindeki etkileri (Reuters)
İsrail’in Lübnan’ın güneyindeki sınır köyü Meys el-Cebel’de düzenlediği bombalı saldırının bir ev ve araba üzerindeki etkileri (Reuters)
TT

İsrail Lübnan sınırını taciz ediyor

İsrail’in Lübnan’ın güneyindeki sınır köyü Meys el-Cebel’de düzenlediği bombalı saldırının bir ev ve araba üzerindeki etkileri (Reuters)
İsrail’in Lübnan’ın güneyindeki sınır köyü Meys el-Cebel’de düzenlediği bombalı saldırının bir ev ve araba üzerindeki etkileri (Reuters)

Bir İsrail füzesi Lübnan sınırındaki sükuneti bozdu ancak Hizbullah, Hamas Hareketi ile İsrail ordusu arasında ilan edilen insani araya bağlı kaldığı için bu durum herhangi bir çatışmaya evrilmedi. Bu sırada, Birleşmiş Milletler (BM) Ateşkes Gözlem Misyonu (UNTSO) Başkanı Patrick Gauchat, Lübnan hükümetinin 1701 Sayılı BM kararının uygulanmasında oynadığı rolü övdü.

Lübnan Başbakanı Necip Mikati, UNTSO Başkanı Patrick Gauchat liderliğindeki bir heyetle görüştü. Söz konusu toplantıda, ateşkesin gözlemlenmesi, ateşkes anlaşmalarının denetlenmesi ve BM’nin bölgedeki diğer barışı koruma misyonlarının görevlerini yerine getirmesine yardımcı olmak gibi UNTSO’nun çeşitli görevlerinin sunumu yapıldı.

Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre Gauchat, toplantıda “1701 Sayılı BM kararının uygulanmasında Lübnan hükümetinin oynadığı rolü överek bunun tüm taraflarca uygulanması için çalışılması gerektiğini” kaydetti.

Bu sırada Hizbullah Merkez Konseyi üyesi Şeyh Nebil Kavuk şöyle bir açıklamada bulundu:

Hizbullah, Gazze’nin en büyük ve ilk zaferini şehitlerinin kanıyla yazmıştır. Bu kanla Gazze’nin yalnız olmadığını ve onu yalnız bırakmayacağımızı tüm dünyaya gösterdik (...) Düşman İsrail, şu anda yenilgiye uğramış ve zayıf bir durumda; öyle zayıf ki, denklemlerdeki herhangi bir şeyi değiştiremeyecek ya da direniş aleyhine herhangi bir kazanım elde edemeyecekler.

Kavuk “Güneydeki direniş operasyonları Lübnan-Filistin sınırı boyunca güvenli bir askeri konum ve mevzi bırakmadı. Irak ve Suriye’deki direniş operasyonları güvenli bir ABD üssü bırakmadı. Yemen’deki direniş de Kızıldeniz’den güvenle geçebilen bir İsrail gemisi bırakmadı. Lübnan, Suriye, Irak, Yemen ve Filistin’deki direnişlerin entegre olması ve iş birliğiyle İsrail, ateş ve yenilgilerle kuşatıldı. Bu katkılarımızla, başarılarımızla ve zaferlerimizle bölgenin geleceğini yaratıyoruz” dedi.

Öte yandan İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee’ye göre Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi, Lübnan sınırının kuzey bölgesindeki yerel makamların başkanları ile yaptığı görüşmede kendilerine bu bölge sakinlerinin buraya geri dönüşüne yönelik planlamaların yapılacağını bildirerek buradaki durumun savaştan öncekiyle aynı olmayacağını vurguladı.

Halevi şöyle dedi:

Kuzey bölgesindeki sakinleri tahliye ederek zor bir karar verdik. İnsanların buraya geri dönüşü ve zamanlamasını yetkililerle birlikte diyalog yoluyla ve savaşın başlamasından önce burada hakim olan duruma dönemeyeceğimizin bilinciyle planlayacağız. Mücadeleye devam edeceğiz. Kuzey bölgesi de dahil olmak üzere diğer alanlardaki yeni gelişmelerle de ilgilenmeye hazırız.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.