عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Hamas'ın serbest bıraktığı esirlere ait görüntüler İsrail'i rahatsız ediyor

İsrailli analistler, Gazze Şeridi'ndeki "insani ara" kapsamında gerçekleştirilen esir takasına ilişkin görüntülerde, Hamas'ın nazik tavrı ve teşekkür ederek vedalaşan esirlerin çizdiği insani tablo karşısındaki "öfkelerini" gizlemiyor

Kassam Tugayları, Gazze'deki bazı esirleri serbest bırakma görüntülerini paylaştı (AA)
Kassam Tugayları, Gazze'deki bazı esirleri serbest bırakma görüntülerini paylaştı (AA)
  • Kudüs: AA
TT
  • Kudüs: AA
TT

Hamas'ın serbest bıraktığı esirlere ait görüntüler İsrail'i rahatsız ediyor

Kassam Tugayları, Gazze'deki bazı esirleri serbest bırakma görüntülerini paylaştı (AA)
Kassam Tugayları, Gazze'deki bazı esirleri serbest bırakma görüntülerini paylaştı (AA)

İsrail ile Hamas arasında sağlanan esir takası uzlaşısı kapsamında Gazze Şeridi'nden 60'tan fazla İsrailli esir, İsrail hapishanelerinden de 180 Filistinli kadın ve çocuk esir serbest bırakıldı.

Hamas, mutabakat kapsamında elindeki İsrailli esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi ekiplerine teslim ettiği anlara ait görüntüleri yayımlamıştı.

İsrailli esirlerin Hamas mensuplarına teşekkür etmesi ve el sallayarak vedalaşmalarının yer aldığı görüntüler ile serbest bırakılan esir yakınlarının "esirlere Gazze'de iyi davranıldığı, herhangi bir işkence veya kötü muameleye maruz kalmadıkları" yönündeki açıklamaları İsrail televizyonlarında eş zamanlı yayımlandı.

Yayımlanan görüntüler ve röportajların "Hamas'ı insani gösterdiğini" savunan bazı İsrailli analistler, bu durum karşısında duydukları rahatsızlığı ve öfkeyi dile getirdi.

"Görüntülerin İsrail televizyonlarında yayımlanması ülkeye zarar veriyor"

İsrailli analist Yariv Peleg, sağcı "Israel Today" gazetesinde yayımlanan makalesinde, "Bu görüntülerin İsrail televizyonlarında yayımlanması ülkeye zarar veriyor. Bunlar kesinlikle yayımlanamaz." ifadelerini kullandı.

İsrail ile Hamas arasındaki esir takası mutabakatının başladığı 24 Kasım Cuma gününden beri televizyon kanalları ve sosyal medyada yayımlanan görüntülere tepki gösteren Peleg, şunları kaydetti:

Hamas, iki veya üç kamera kullanarak çekilmiş videoları profesyonel ve doğru şekilde düzenliyor. Çekimlerde aydınlatma ve iyi özelliklere sahip dronlar da kullanabiliyor.

Peleg, İsrail merkezli Arapça yayın yapan televizyon kanallarından, Gazze Şeridi'nde İsrailli esirlerin Uluslararası Kızılhaç Komitesi ekiplerine teslim edildiği sırada çekilen görüntüleri yayından kaldırmalarını istedi.

DAHA FAZLA OKU

Hamas, Rus vatandaşı 2 esiri serbest bıraktı

Hamas, Rus vatandaşı 2 esiri serbest bıraktı

Hamas: İsrail, yeni esir takası karşılığında "insani arayı" uzatma teklifini reddetti

Hamas: İsrail, yeni esir takası karşılığında "insani arayı" uzatma teklifini reddetti

"Görüntüler, insanlık ve ahlak gösterisi olarak görülüyor"

İsrailli siyasi analist Maya Lecker de Haaretz gazetesinde 26 Kasım'da yayımlanan makalesinde, İsrailli esirlerin Gazze'de teslim edildiği anlara ilişkin görüntülerin yayınlanmasından rahatsızlığını aktardı.

Lecker, görüntülere yönelik öfkesini şöyle ifade etti:

Hamas mensubu silahlı kişilerin, aile fertlerini öldürdükten sonra serbest bıraktıkları kişileri selamlayarak alkış almalarının, insanlık standartlarını düşürdüğünü itiraf etmeliyiz. Çoğu Filistin ve İsrail dışında yaşayan Filistin destekçisi kişiler ve sosyal medya kullanıcıları, her gece gerçekleşen rehine teslim çalışmalarını Hamas savaşçılarının halka açık insanlık ve ahlak gösterisi olarak görüyor.

İsrailli esirlerden bacağından yaralanmış 21 yaşındaki Maya Regev'in İzzeddin el-Kassam Tugayı mensuplarından ayrılırken gülümseyerek el salladığı ve Arapça "şükran" diyerek, teşekkür ettiği videoya da değinen Lecker, İsrailli esirin yaklaşımını "çocukça bir hayranlık" olarak nitelendirdi.

İsrail Kanal 13 televizyonu da 27 Kasım'daki haberinde, İsrailli ailelerinin "serbest kalan yakınlarının Gazze'de kötü muamele veya işkenceye maruz kalmadıkları" ifadelerine yer verdi.

Gazze'de tutulurken yiyeceğin az olduğuna ancak bunun herkes için geçerli bir durum olduğuna işaret edilen haberde, esir yakınlarının, "Genel anlamda Hamas mensubu aktivistlerden iyi muamele görmüşler. İlaç yokluğundan başka herhangi bir şiddet veya azarlama görmemişler." dediği vurgulandı.

Buna karşın Tel Aviv yönetimi, Hamas'ın Gazze Şeridi'nden serbest bıraktığı İsrailli esirlerin basına konuşmalarını engellediği gibi akraba ve dostları dışında kimsenin kendileriyle buluşmasına da izin vermedi.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

İran-İsrail Savaşı’nın kaybedenleri ve kazananları

Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
TT
TT

İran-İsrail Savaşı’nın kaybedenleri ve kazananları

Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)
Analistlere göre İran halkı protesto gösterilerinden saldırgan yabancı güçlerle iş birliği yapmayı reddettiği için uzak duruyor (AFP)

Yusuf Azizi

İsrail Hava Kuvvetleri, 13 Haziran'da İran’a geniş çaplı bir saldırı düzenledi ve Tahran buna füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) karşılık verdi. Çatışmalar, 23 Haziran'a kadar devam etti ve ABD, 21 Haziran cumartesi günü B-2 bombardıman uçaklarıyla İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan'daki nükleer tesislerini bombaladıktan sonra arabuluculuk yapmaya başladı.

Bu makalede İran ve İsrail'deki başlıca aktörlere odaklanarak bölgeyi sarsan bu savaşta şimdiye kadar kaybedenleri ve kazananları tespit etmeye çalıştım. Bu aktörlere, savaşın sonucunda ya da daha sonraki bir aşamada İsrail'in desteğiyle mevcut rejimin devrilmesi durumunda onun yerine geçebilecek İranlı muhalefet güçleri de dahil.

Zafer mi, yenilgi mi?

Tahran'dan başlayalım. İran rejimi özellikle 7 Ekim 2023'te Hamas ve müttefiklerinin İsrail'e düzenlediği saldırının ardından Lübnan, Suriye ve Irak'taki müttefiklerinin aldığı darbelerden sonra böyle bir çatışmaya hazırdı. İran ve İsrail, her biri kendi perspektifinden zaferin onda olduğunu iddia etti. İsrail, 1948'deki kuruluşundan bu yana eşi ve benzeri görülmemiş füzeli saldırılara uğrarken söz konusu saldırılarda, konutlar, hükümet binaları ve hassas araştırma ve güvenlik merkezleri vuruldu. Saldırının yol açtığı hasarın ayrıntıları halen gizli tutuluyor. Ayrıca Ben Gurion Havaalanı tamamen felç oldu. İsrail ağır ekonomik kayıplar yaşadı. Onlarca asker ve sivil öldürüldü.

Ancak İsrail’in ağır yaptırımların uygulandığı İran'ın aksine, başta ABD olmak üzere Batılı müttefiklerinden doğrudan destek görecek ve bu da hızlı bir şekilde toparlanmasını sağlayacağına şüphe yok. İran ise çok ağır darbeler aldı. İran çok sayıda askeri komutanının ve güvenlik yetkilisini kaybetti, önde gelen nükleer bilim adamları suikasta kurban gitti, askeri üsler, nükleer tesisler ve ekonomik merkezler yakın vadede telafi edilemeyecek şekilde zarar gördü. Bu durum, İsrail istihbaratının İran’daki kurumlara derinlemesine sızması ve ülkenin hava sahasına daha önce eşi ve benzeri görülmemiş bir şekilde girmesinin bir sonucuydu.

Buna rağmen İsrail, İran rejimini devirmeyi veya liderlerini tamamen ortadan kaldırmayı başaramadı. İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney saldırının ilk günlerinde ortadan kayboldu. Bu yüzden İran'ın zafer iddiası sadece propagandadan ibaret gibi görünüyor. Çünkü durum, İsrail'in saldırıları sonrasında Lübnan'daki Hizbullah'ın başına gelenlere benziyor. Bu saldırılar, İsrail'in istediği zaman bombardıman yapabildiğini, İran'ın da füze saldırılarıyla karşılık vereceğini hesaba kattığını gösterdi. Bu yüzden orta ve uzun vadede İran rejimi bu savaşın başlıca kaybedeni olarak nitelendirilebilir.

Kaçırılan fırsatlar

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’a karşı başlayan saldırının ilk saatlerinde İran halkını rejime karşı ayaklanmaya çağırdı. Eski İran Şahı’nın oğlu Rıza Pehlevi de bu çağrıları tekrarladı. Ancak bu çağrılar ne başkent Tahran'da ne de diğer şehirlerde kayda değer bir yanıt buldu, aksine başkentin nüfusunun yaklaşık yarısı hava saldırılarından kaçmak için ülkenin kuzeyine kaçtı. Analistlere göre İran halkı gösterilere katılmaktan, saldırgan bir yabancı güçle iş birliği yapmayı reddetmeleri ve Afganistan, Irak ve Libya'daki trajik senaryoların tekrarlanmasından korkmaları nedeniyle kaçındı.

Entelektüeller, yazarlar ve sanatçılar bu reddi dile getirdiler. İran'da, özellikle Tahran ve Fars bölgelerinde rejimin popülaritesinin keskin bir şekilde düşmesine rağmen, milliyetçi, ulusalcı ve mezhepçi duygular, 2022 yılında Mehsa Amini’nin kıyafet uygulamasına riayet etmediği için polis tarafından gözaltına alındığı sırada hayatını kaybetmesinin ardından başlayan protesto gösterilerinde olduğu gibi ayaklanmaların çıkmasını engelledi. Azerbaycan ve Ahvaz (Huzistan) eyaletlerinde de Rıza Pehlevi'nin iktidara geri dönme endişelerinin arttığı bir ortamda, İsrail saldırısını desteklemek kabul edilebilir bir seçenek değildi.

Sınırlı bir kazanım ve beklenen bir yenilgi

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre İran ve İsrail rejimlerinin açıkça ifade ettikleri coşkuya rağmen, Tahran için durum geçici bir zaferden öteye geçmiyor. Vatandaşların evlerine dönmeleri, otoritenin zayıflığı, yaşam krizinin derinleşmesi ve enflasyonun yükselmesi nedeniyle hissettikleri güvensizliği ortadan kaldırmadı. Bu durum, özellikle Fars olmayan etnik grupların yaşadığı bölgelerde yeni ayaklanmaların patlak vermesine ve hatta Devrim Muhafızları tarafından bir iç darbeye yol açma tehlikesi yaratıyor.

Bir uydu kanalı, Netanyahu’nun saldırıdan üç gün önce Rıza Pehlevi ile görüştüğünü ve İran halkını harekete geçirme konusunda anlaştıklarını bildirdi. Ancak halkı harekete geçiremediler. Çünkü iki tarafın ilişkileri, merhum İran Şahı ve Tel Aviv arasında tarihi bir yakınlığa dayanıyor. Pehlevi, 2023 nisanında İsrail'i ziyaret etmiş ve bu ziyaret İran’da yaygın tartışmalara yol açmıştı.

Gerçek kaybedenler ve kazananlar

İlk kaybedenler, açıkça İsrail'in tarafını tutarak İran halkının güvenini kaybeden Rıza Pehlevi'dir. Pehlevi, daha önceki tutumlarıyla diğer milletlerin haklarını inkar ettiği için onların desteğini de kazanamamıştı. İkinci kaybedenler ise İran'daki, özellikle de Ahvaz’daki ekonomik merkezlerin bombalanmasından memnun olanlar oldu. Bu tesisler Ahvazlılara aittir. Bu kişiler, saldırının rejimi yıkacağını sansalar da halk bu çağrılara yanıt vermedi.

Ayrıca, İran rejiminin ve monarşi akımının ezeli düşmanı olan Halkın Mücahitleri Örgütü’nün (HMÖ) tutumu da dikkat çekiciydi. Örgüt, daha önce Amerikan sağıyla ilişkileri olmasına rağmen İsrail saldırısını desteklemekten kaçınıp‘ne uzlaşı ne savaş’ sloganını benimsedi. Üçüncü çözümün halkın elinde demokratik değişim ve organize direniş olduğunu söyledi. Böylece, Irak-İran Savaşı sırasında Saddam Hüseyin ile ittifak kurarak güvenilirliğini büyük ölçüde yitirdiği tarihi hatasını tekrarlamaktan kaçınmaya çalıştı.

Görünüşe göre İran rejimi, güvenlik durumunu yeni bir baskı kampanyası başlatmak için kullanacak ve bu kampanya, Mossad ile iş birliği yaptığı gerekçesiyle idamların uygulanmasını da içerebilir. Ancak gerçek casusluk ağları, derin bir yolsuzluk sistemiyle yönetilen devletin iç yapısında halen korunaklı halde olabilir. Öte yandan bu çatışmanın en büyük kazananı ABD Başkanı Donald Trump olabilir. Washington, askeri operasyona katıldı ve savaşı sona erdiren arabuluculuk sürecini yönetti, bu da onu en etkili aktör ve siyasi açıdan en büyük kazanan yaptı.