ABD'de mahkeme, Kongre baskını davasında Trump'ın yargılanmasının önünü açtı

Trump, 4 Ekim 2023'te New York'ta sivil dolandırıcılık davasının üçüncü gününde medyaya konuşuyor (AFP)
Trump, 4 Ekim 2023'te New York'ta sivil dolandırıcılık davasının üçüncü gününde medyaya konuşuyor (AFP)
TT

ABD'de mahkeme, Kongre baskını davasında Trump'ın yargılanmasının önünü açtı

Trump, 4 Ekim 2023'te New York'ta sivil dolandırıcılık davasının üçüncü gününde medyaya konuşuyor (AFP)
Trump, 4 Ekim 2023'te New York'ta sivil dolandırıcılık davasının üçüncü gününde medyaya konuşuyor (AFP)

ABD'de mahkeme, 2020 başkanlık seçimi sonuçlarını kendi lehine değiştirme girişimi iddiasıyla yürütülen "6 Ocak Kongre baskını" davasında, eski ABD Başkanı Donald Trump'ın yargılanmasının önünü açtı.

Temyiz mahkemesi, Kongre baskınıyla ilgili davada, Trump'ın "başkanlık dokunulmazlığı bulunduğu gerekçesiyle yargılamadan muaf olması" yönündeki başvurusunu reddetti.

Mahkeme başkanı hakim Tanya Chutkan'ın kararında, "Eski başkanlar cezai sorumlulukları konusunda özel koşullara sahip değildir. Sanık, görevdeyken işlediği her türlü suçtan dolayı federal soruşturma, iddianame, kovuşturma, mahkumiyet ve cezalandırmaya tabi tutulabilir." ifadeleri yer aldı.

Kararda ayrıca Trump'ın avukatlarının, eski başkanın ifade özgürlüğü haklarının ihlal edildiği yönündeki iddiaları da yersiz bulunurken, "Sanık sadece yalan beyanda bulunduğu için değil, bir suç komplosunu ilerletmek ve seçim sürecini engellemek için bilerek yalan beyanda bulunduğu için yargılanıyor." ifadeleri kullanıldı.

Trump aleyhindeki davayı yürüten Özel Savcı Jack Smith'in ekibi ise anayasa ya da mahkeme içtihatlarında, eski bir başkanın Beyaz Saray'dayken işlediği suçlardan dolayı yargılanamayacağı tezini destekleyen hiçbir şey olmadığını belirtti.

Avukatları, temyiz başvurusunda, Trump'ın, seçim sonuçlarına itirazda bulunma ve seçimlere hile karıştırıldığını iddia etme hakkının anayasa kapsamındaki ifade özgürlüğü olduğunu savunmuş ve savcıları siyasi konuşmayı ve siyasi savunuculuğu suç haline getirmeye çalışmakla suçlamıştı.

Ayrıca Trump'ın avukatları, Mart 2024'te görülmesi planlanan "6 Ocak Kongre baskını" davasında, eski başkanın dokunulmazlığı bulunduğu gerekçesiyle yargılamadan muaf tutulması yönünde başvuru yapmıştı.

"6 Ocak Kongre baskını" davası

Eski Başkan Trump, 1 Ağustos'ta Washington DC Bölge Mahkemesine sunulan 45 sayfalık iddianamede, 2020 başkanlık seçimlerine müdahale etmekle suçlanmıştı.

2020 başkanlık seçimi sonuçlarını kendi lehine değiştirme girişimine ilişkin yürütülen "6 Ocak Kongre baskını" soruşturmaları kapsamında hazırlanan iddianamede Trump'a 4 suçlama yöneltilmişti.

Suçlamalar, "ABD'yi yanıltmak için komplo kurma", "resmi bir soruşturmayı engellemek için komplo kurma", "resmi bir soruşturmayı engellemeye teşebbüs" ve "seçmenlerin anayasal haklarını kullanmalarını engellemek için komplo kurma" iddialarını içeriyordu.

6 Ocak Kongre baskınında ne olmuştu?

ABD'de aşırı sağcı gruplar ve Trump destekçileri, 6 Ocak 2021'de, 3 Kasım 2020 seçiminin sonuçlarının onaylanması oturumunun yapıldığı Kongre binasını basmıştı.

Baskında 1'i polis 5 kişi hayatını kaybetmişti. Baskın nedeniyle halkı isyana teşvikten azil istemiyle yargılanan Trump, Şubat 2021'de Senatodaki oylamada aklanmıştı.

Temsilciler Meclisindeki Demokratlar, Cumhuriyetçilerin itirazına rağmen bir komite kurmuş ve olayı soruşturmaya başlamıştı.

Komite, Trump'ın "isyanı tetiklemek, isyana yardım etmek ve buna ortam hazırlamak", "resmi bir süreci engellemeye çalışmak", "ABD'nin düzenini bozmak için komplo kurma", "yanlış açıklama yapmak suretiyle komplo kurma" gibi suçları işlemiş olabileceği sonucuna varmıştı.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times