Afganistan’dan Pakistan Talibanı’nı etkisiz hale getirme teklifi

Afganistan teklife karşılık olarak diplomatik tanınma talep etti.

Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.
Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.
TT

Afganistan’dan Pakistan Talibanı’nı etkisiz hale getirme teklifi

Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.
Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.

Afganistan’da yönetimdeki Taliban hareketi, rejiminin Pakistan hükümeti tarafından tamamen diplomatik olarak tanınması karşılığında, Afganistan'da Pakistan Talibanı’ını etkisiz hale getirmeyi teklif etti. Yapılan açıklamayla buna hazır olduğu konusunda Pakistan hükümetini bilgilendirdi.

Söz konusu teklif, Afgan Taliban liderleri tarafından geçtiğimiz birkaç hafta içinde Kabil'de Pakistanlı diplomatlarla yapılan resmi ve gayri resmi görüşmelerde yapıldı.

Fotoğraf Altı: Taliban salı günü Kabil'de 12 Afgan vilayetinden sporcuların katıldığı binicilik yarışmasında geniş güvenlik önlemleri aldı. (EPA)
Taliban salı günü Kabil'de 12 Afgan vilayetinden sporcuların katıldığı binicilik yarışmasında geniş güvenlik önlemleri aldı. (EPA)

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre konuyla ilgili açıklama yapan Pakistanlı yetkili şunları söyledi:

 “Daha fazla görüşme için kapıları kapatmadık. Duruma göre özel elçimiz önümüzdeki haftalarda Kabil'i ziyaret edebilir.”

Fotoğraf Altı: Afgan kız öğrenciler, 25 Mart 2023 Cumartesi günü Kabil'de yeni okul yılının ilk gününde derslerine başladı. (AP)
 Afgan kız öğrenciler, 25 Mart 2023 Cumartesi günü Kabil'de yeni okul yılının ilk gününde derslerine başladı. (AP)

Pakistan’ın Taliban'ın teklifini geçici başbakanın başkanlık edeceği üst düzey bir toplantıda değerlendirmesi bekleniyor. Üst düzey toplantıya Dışişleri Bakanı ve Genelkurmay Başkanı da katılım sağlayacak.

Fotoğraf Altı: Kabil'deki bir açık hava okulunda eğitim alan Afgan kızları. (EPA)
Kabil'deki bir açık hava okulunda eğitim alan Afgan kızları. (EPA)

Pakistan teklife henüz yanıt vermedi. Ancak üst düzey yetkililer Şarku'l Avsat’a Taliban'ın teklifinin Pakistan hükümetinin en üst düzeyinde değerlendirildiğini aktardı.

Yetkili açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Pakistan ve Afgan Taliban temsilcileri arasında devam eden görüşmelerde, Taliban'ın ya Afganistan'da faaliyet gösteren tüm Pakistan silahlı gruplarını etkisiz hale getirmeye ya da bunların Pakistan'a devredilmesini kolaylaştırmaya hazır olduğu bildirildi.”

Pakistan, Kabil'de tam bir diplomatik varlık sürdürüyor, Taliban da İslamabad'da diplomatik bir misyon yürütüyor. Pakistan hükümeti çeşitli düzeylerde Afgan Taliban rejimine hükümet işlerini yönetme konusunda teknik destek sağlıyor.

Fotoğraf Altı: Nangarhar eyaletinin Budyali köyünde kurulan geçici bir okuldaki Afgan öğrenciler, 19 Mart 2013. (AP)
Nangarhar eyaletinin Budyali köyünde kurulan geçici bir okuldaki Afgan öğrenciler, 19 Mart 2013. (AP)

Uzmanlar, Pakistanlı diplomatların çok taraflı görüşmelerde Taliban rejimi lehine lobi faaliyetleri yürüttüğüne dikkat çekiyor.

Bu bağlamda Afganistan konusunda araştırmalar yürüten bir uzman şy değerlendirmelerde bulundu:

“Pakistanlı diplomatlar, aralarında Çin, Rusya, İran ve ABD'nin de bulunduğu önde gelen ülkeleri Taliban rejiminin tanınmasının genişletilmesi gerektiğine ikna etmeye çalışıyor. Çünkü Taliban'ın düzenli bir hükümete dönüşme sürecini kolaylaştıracak.”

Ancak Pakistan, dünyanın diğer ülkeleri Taliban rejiminden izole kaldığı sürece Taliban'ı tek başına diplomatik olarak tanıma konusunda büyük tereddüt yaşadı. 1996 yılında Taliban, Afganistan'ın iki ana şehri olan Kabil ve Mezar-ı Şerif'in kontrolünü ele geçirdiğinde Pakistan’a Taliban rejimine diplomatik tanınma teklifinde bulundu.  Ancak Rusya, İran ve Çin gibi ülkelerin Kabil'de diplomatik misyonları olmasına rağmen İslam ülkelerinden hiçbiri Taliban'ı tanımaya sıcak yaklaşmadı.



ABD Başkan Yardımcısı Vance gümrük vergilerinin gölgesinde kalan görüşmeler için Hindistan'da

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve eşi Usha Hindistan'a geliyor (AFP)
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve eşi Usha Hindistan'a geliyor (AFP)
TT

ABD Başkan Yardımcısı Vance gümrük vergilerinin gölgesinde kalan görüşmeler için Hindistan'da

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve eşi Usha Hindistan'a geliyor (AFP)
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve eşi Usha Hindistan'a geliyor (AFP)

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile görüşmelerde bulunacağı dört günlük ziyaretine başlamak üzere bugün Hindistan'a ulaşırken Yeni Delhi, erken bir ticaret anlaşması yoluyla ABD'nin yüksek gümrük vergilerinden kaçınmaya ve ABD Başkanı Donald Trump yönetimiyle bağlarını güçlendirmeye çalışıyor.

Bilgi sahibi kaynaklar, görüşmelerin Vance'in ailesiyle birlikte Tac Mahal turu ve Vance'in eşi Usha’nın ABD’ye göç eden Hint bir ailenin kızı olmasından dolayı Racastan eyaletinin yönetim şehri olan ve ‘Pembe Şehir’ olarak bilinen Jaipur'da bir düğüne de katılacakları daha çok şahsi olacak ziyaretinin ilk gününü kapsayacağını söyledi.

sdfrgt
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in Hindistan ziyareti için hazırlanan bir pankartın önünde poz veren Hint sanatçılar (Reuters)

Vance, dün Paskalya Bayramı dolayısıyla Papa Francis ile bir araya geldiği Roma ziyaretinin ardından bugün sabah saatlerinde Yeni Delhi'nin Palam Havalimanı’na ulaştı.

Modi ve Vance'in, Modi'nin geçtiğimiz şubat ayında Washington'da Başkan Donald Trump ile bir araya geldiğinde üzerinde mutabık kalınan iki ülkenin ortak gündemindeki ilerlemeyi gözden geçirmeleri bekleniyor. Gündemde ikili ticarette ‘adalet’ ve savunma alanında ortaklığın güçlendirilmesi yer alıyor.

Modi, Trump ile göreve başlamasından sonra görüşen ilk dünya liderlerinden biriydi. Reuters, Modi hükümetinin iki ülke arasında yapılan bir ticaret anlaşması çerçevesinde 2024 yılında ABD'den yaptığı 41,8 milyar dolarlık ithalatın yarısından fazlasına uygulanan gümrük vergilerini düşürmeye açık olduğunu bildirdi.

dfghyj
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance Hindistan'a varışında orada bulunanlara el sallıyor (Reuters)

Ancak ABD Başkanı Trump, Hindistan'ı ‘tarife sömürücüsü’ ve ‘tarifeler kralı’ olarak nitelemeye devam etti.

Hindistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Randhir Jaiswal, perşembe günü düzenlediği basın toplantısında ABD Bakan Yardımcısı Vance'in ziyareti hakkında “Bu ziyaretin ikili ilişkilerimizi güçlendireceği konusunda çok iyimseriz” yorumunda bulundu.

ABD’nin ticaret verilerine göre ABD, Hindistan'ın en büyük ticaret ortağı ve iki ülke arasındaki ticaret hacmi 2024 yılında 129 milyar dolara ulaşarak Hindistan lehine 45,7 milyar dolar fazla verdi.

sdfrgt
ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve eşi Usha Hindistan'da (AFP)

Yeni Delhi'deki yetkililer, Trump'ın 9 Nisan'da Hindistan da dahil olmak üzere önemli ticaret ortaklarına yönelik gümrük vergisi artışlarını askıya alacağını duyurduğu üç aylık süre içerisinde ABD ile bir ticaret anlaşması imzalanmasını bekliyor.

sdrty
ABD Başkanı Donald Trump, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'yi Beyaz Saray'da kabul etti (Reuters)

Vance'in Hindistan turu, Trump'ın yılın ilerleyen dönemlerinde Hindistan, Avustralya, Japonya ve ABD arasında gerçekleşecek Dörtlü Liderler Zirvesi için ülkeye yapacağı ziyaretin de önünü açacak gibi görünüyor.

Bakan Yardımcısına ABD yönetiminden başka yetkililer de eşlik ediyor. Fakat kaynaklar, iki tarafın ziyaret sırasında herhangi bir anlaşma imzalama ihtimalinin düşük olduğunu belirttiler.