Afganistan’dan Pakistan Talibanı’nı etkisiz hale getirme teklifi

Afganistan teklife karşılık olarak diplomatik tanınma talep etti.

Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.
Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.
TT

Afganistan’dan Pakistan Talibanı’nı etkisiz hale getirme teklifi

Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.
Pakistan Özel Temsilcisi Asif Durrani, Kabil'de Afganistan Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki ile görüştü.

Afganistan’da yönetimdeki Taliban hareketi, rejiminin Pakistan hükümeti tarafından tamamen diplomatik olarak tanınması karşılığında, Afganistan'da Pakistan Talibanı’ını etkisiz hale getirmeyi teklif etti. Yapılan açıklamayla buna hazır olduğu konusunda Pakistan hükümetini bilgilendirdi.

Söz konusu teklif, Afgan Taliban liderleri tarafından geçtiğimiz birkaç hafta içinde Kabil'de Pakistanlı diplomatlarla yapılan resmi ve gayri resmi görüşmelerde yapıldı.

Fotoğraf Altı: Taliban salı günü Kabil'de 12 Afgan vilayetinden sporcuların katıldığı binicilik yarışmasında geniş güvenlik önlemleri aldı. (EPA)
Taliban salı günü Kabil'de 12 Afgan vilayetinden sporcuların katıldığı binicilik yarışmasında geniş güvenlik önlemleri aldı. (EPA)

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre konuyla ilgili açıklama yapan Pakistanlı yetkili şunları söyledi:

 “Daha fazla görüşme için kapıları kapatmadık. Duruma göre özel elçimiz önümüzdeki haftalarda Kabil'i ziyaret edebilir.”

Fotoğraf Altı: Afgan kız öğrenciler, 25 Mart 2023 Cumartesi günü Kabil'de yeni okul yılının ilk gününde derslerine başladı. (AP)
 Afgan kız öğrenciler, 25 Mart 2023 Cumartesi günü Kabil'de yeni okul yılının ilk gününde derslerine başladı. (AP)

Pakistan’ın Taliban'ın teklifini geçici başbakanın başkanlık edeceği üst düzey bir toplantıda değerlendirmesi bekleniyor. Üst düzey toplantıya Dışişleri Bakanı ve Genelkurmay Başkanı da katılım sağlayacak.

Fotoğraf Altı: Kabil'deki bir açık hava okulunda eğitim alan Afgan kızları. (EPA)
Kabil'deki bir açık hava okulunda eğitim alan Afgan kızları. (EPA)

Pakistan teklife henüz yanıt vermedi. Ancak üst düzey yetkililer Şarku'l Avsat’a Taliban'ın teklifinin Pakistan hükümetinin en üst düzeyinde değerlendirildiğini aktardı.

Yetkili açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

“Pakistan ve Afgan Taliban temsilcileri arasında devam eden görüşmelerde, Taliban'ın ya Afganistan'da faaliyet gösteren tüm Pakistan silahlı gruplarını etkisiz hale getirmeye ya da bunların Pakistan'a devredilmesini kolaylaştırmaya hazır olduğu bildirildi.”

Pakistan, Kabil'de tam bir diplomatik varlık sürdürüyor, Taliban da İslamabad'da diplomatik bir misyon yürütüyor. Pakistan hükümeti çeşitli düzeylerde Afgan Taliban rejimine hükümet işlerini yönetme konusunda teknik destek sağlıyor.

Fotoğraf Altı: Nangarhar eyaletinin Budyali köyünde kurulan geçici bir okuldaki Afgan öğrenciler, 19 Mart 2013. (AP)
Nangarhar eyaletinin Budyali köyünde kurulan geçici bir okuldaki Afgan öğrenciler, 19 Mart 2013. (AP)

Uzmanlar, Pakistanlı diplomatların çok taraflı görüşmelerde Taliban rejimi lehine lobi faaliyetleri yürüttüğüne dikkat çekiyor.

Bu bağlamda Afganistan konusunda araştırmalar yürüten bir uzman şy değerlendirmelerde bulundu:

“Pakistanlı diplomatlar, aralarında Çin, Rusya, İran ve ABD'nin de bulunduğu önde gelen ülkeleri Taliban rejiminin tanınmasının genişletilmesi gerektiğine ikna etmeye çalışıyor. Çünkü Taliban'ın düzenli bir hükümete dönüşme sürecini kolaylaştıracak.”

Ancak Pakistan, dünyanın diğer ülkeleri Taliban rejiminden izole kaldığı sürece Taliban'ı tek başına diplomatik olarak tanıma konusunda büyük tereddüt yaşadı. 1996 yılında Taliban, Afganistan'ın iki ana şehri olan Kabil ve Mezar-ı Şerif'in kontrolünü ele geçirdiğinde Pakistan’a Taliban rejimine diplomatik tanınma teklifinde bulundu.  Ancak Rusya, İran ve Çin gibi ülkelerin Kabil'de diplomatik misyonları olmasına rağmen İslam ülkelerinden hiçbiri Taliban'ı tanımaya sıcak yaklaşmadı.



ABD'li yetkililer: Ukrayna, yakında Rusya'yla anlaşmaya zorlanabilir

Ukrayna ordusu, Rus birliklerin Donetsk'teki ilerleyişini durdurmaya çalışıyor (Reuters)
Ukrayna ordusu, Rus birliklerin Donetsk'teki ilerleyişini durdurmaya çalışıyor (Reuters)
TT

ABD'li yetkililer: Ukrayna, yakında Rusya'yla anlaşmaya zorlanabilir

Ukrayna ordusu, Rus birliklerin Donetsk'teki ilerleyişini durdurmaya çalışıyor (Reuters)
Ukrayna ordusu, Rus birliklerin Donetsk'teki ilerleyişini durdurmaya çalışıyor (Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden'ın, ocakta görevi Donald Trump'a devretmeden önce Ukrayna'yı güçlendirmeye çalıştığı aktarılıyor. Cumhuriyetçi lider, seçim kampanyasında Ukrayna savaşını "24 saatte bitirebileceği" vaadiyle gündem olmuştu.

Amerikan gazetesi Washington Post (WP), birçok ABD'li yetkilinin, Ukrayna'nın birkaç ay içinde savaşı sona erdirmek için Rusya'yla müzakere yapmaya zorlanacağını düşündüğünü yazıyor. Bu görüşmelerde Ukrayna'nın ciddi toprak tavizleri vermek durumunda kalabileceğine işaret ediliyor.

Haberde, Biden'ın Kiev'e anti-personel mayın tedarikine onay vererek ve uzun menzilli Ordu Taktik Füze Sistemi'yle (ATACMS) Rus toprağına saldırıya yeşil ışık yakarak, muhtemel müzakereler öncesi Ukrayna'nın elini güçlendirmeye çalıştığı belirtiliyor. 

Diğer yandan Trump'ın ilk döneminde Washington'ın Ukrayna Özel Temsilcisi olarak görev yapan Kurt Volker, Biden'ın bu politika değişikliğinde çok geç kaldığını savunuyor: 

Çok geç hareket edildi. Bu da Rusya'da ne yaparsa yapsın ceza almadığına yönelik bir algı oluşturdu. Bizim gerilimi tırmandırmak istemediğimizi biliyorlar, dolayısıyla savaşı sürdürebilir, saldırılar düzenleyebilir ve çirkin şeyler yapabilirler.

Ukrayna'nın ATACMS füzeleriyle saldırı düzenlemesi üzerine Rusya da "Oreşnik" adlı RS-26 Rubezh balistik füzesiyle misilleme yapmıştı. Rus ordusu, hipersonik füzeyle Ukrayna'nın Dnipro şehrini vurmuştu. Devlet Başkanı Vladimir Putin, nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip füzenin savunma sistemleri tarafından durdurulmasının imkansız olduğunu vurgulamıştı. 

Öte yandan Ukraynalı yetkililer, sözkonusu saldırıda kullanılan füzede yer alan başlıklarda patlayıcı madde bulunmadığını tespit etti. 

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'a konuşan kaynaklar, başlıklarda patlayıcı olmadığı için Rusya'nın saldırısında çok az zarar meydana geldiğini belirtiyor. Kremlin de saldırının bir "test" olduğunu açıklamıştı. Reuters, bulguların Moskova'nın açıklamasıyla uyuştuğuna dikkat çekiyor. 

Ajansın aktardığına göre Rusya, Ukrayna'nın doğusundaki cephelerde önemli ilerleme kaydediyor. Rus birliklerin geçen hafta yaklaşık 230 kilometrekarelik alanı ele geçirdiği aktarılıyor. Bunun, savaşın başladığı 2022'den bu yana görülen en hızlı ilerleme olduğuna işaret ediliyor. 

Rus birlikler ilerleyişi sürdürürken, Ukrayna tarafında silah ve mühimmat sıkıntıları devam ediyor. Ukrayna'nın üretim hatası nedeniyle 100 bin top mermisini cepheden çekmek zorunda kaldığı bildiriliyor. Askerlerin kasım başında mermilerle ilgili şikayette bulunduğu, bazı mermilerin patlamadığı ya da havanda sıkıştığı aktarılıyor. Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın olayla ilgili inceleme başlattığı ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Guardian, Reuters