Gazze savaşı etkisi: İsraillilerin yüzde 20'sinin gelirleri azaldı

"Halkın neredeyse yarısı ekonomik sıkıntılardan endişeli"

Birleşmiş Milletler verilerine göre, yaklaşık 2,3 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanları sonucu 1,9 milyon kişi yerinden edildi (Reuters)
Birleşmiş Milletler verilerine göre, yaklaşık 2,3 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanları sonucu 1,9 milyon kişi yerinden edildi (Reuters)
TT

Gazze savaşı etkisi: İsraillilerin yüzde 20'sinin gelirleri azaldı

Birleşmiş Milletler verilerine göre, yaklaşık 2,3 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanları sonucu 1,9 milyon kişi yerinden edildi (Reuters)
Birleşmiş Milletler verilerine göre, yaklaşık 2,3 milyon nüfusa sahip Gazze Şeridi'nde İsrail bombardımanları sonucu 1,9 milyon kişi yerinden edildi (Reuters)

Gazze savaşı nedeniyle İsraillilerin yüzde 20'sinin gelirleri azaldı. Ülkenin neredeyse yarısıysa ekonomik sıkıntı yaşamaktan endişe ediyor.

İsrail merkezli kâr amacı gütmeyen yardım kuruluşu Latet'in salı günü yayımladığı rapor, 500 İsrailli aileyle temmuz-eylül ve kasımda gerçekleştirilen farklı anketlerden elde edilen sonuçlarla hazırlandı. 

Ankete katılanların yüzde 20'si savaşın başından beri gelirlerinin büyük oranda düştüğünü söyledi. 

Ülkenin önde gelen gazetelerinden Haaretz'in aktardığına göre, katılımcıların yaklaşık yüzde 45'iyse savaş nedeniyle ciddi ekonomik sıkıntılarla boğuşmaktan endişeleniyor.

Kuruluşun raporunda, ülke genelinde 710 bin İsrailli ailenin gıda güvensizliği içinde yaşadığı belirtildi. Bu ailelerin neredeyse yarısında gıda güvensizliğinin ciddi boyutlara ulaştığına da dikkat çekildi.

İsrail Ulusal Sosyal Güvence Enstitüsü'nün rakamlarına göreyse gıda güvensizliğiyle karşı karşıya kalan aile sayısı 2021'de 522 bindi.

Çalışmada, savaşın ardından İsrail'deki yardım kuruluşlarının faaliyetlerini artırdığına da işaret edildi. 

Ülkede görev yapan 87 yardım kuruluşu, savaşın başından beri 130 binden fazla yardım paketi dağıtıldığını bildirdi. Bu örgütlerden yaklaşık yüzde 42'siyse çatışmaların ardından yeni ailelere yardım götürdüklerini aktardı. 

Latet'in yöneticileri Gilles Darmon ve Eran Weintrob, Gazze savaşının İsrail'deki toplumsal ve ekonomik dengeleri olumsuz etkileyeceğine dikkat çekerek şunları söyledi: 

Askeri operasyonun maliyeti ve uzun sürecek yeniden inşa dönemi, diğer birçok meselenin yanı sıra toplumsal uçurumların derinleşmesine ve yoksulluğun artmasına neden olacak.

İsrail Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, savaşın ardından 15 Ekim'de belediyelere gıda ve temel ihtiyaçlar için 20 milyon Yeni İsrail Şekeli (yaklaşık 160 milyon TL) yardım yapıldığını duyurmuştu. 

Independent Türkçe 



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24