Hollanda istihbarat çalışanının, 2007'de İran'daki nükleer tesise sabotajda rol aldığı iddia edildi

Hollanda hükümetinin dijital sabotaj eyleminden haberdar olmadığı belirtildi

(AA)
(AA)
TT

Hollanda istihbarat çalışanının, 2007'de İran'daki nükleer tesise sabotajda rol aldığı iddia edildi

(AA)
(AA)

Volkskrant gazetesinin haberine göre, eşi İranlı olan Van Sabben, 2007'de Natanz'da nükleer tesise sızarak Stuxnet virüsü ile dijital sabotaj eylemi düzenledi.

AIVD tarafından 2005'te işe alınan Van Sabben, ABD ve İsrail tarafından İran'da yürütülen casusluk eyleminde "kullanıldı" ve Hollandalı siyasetçiler bu durum hakkında bilgilendirilmedi.

Van Sabben, Natanz kentindeki yeraltı nükleer kompleksine sızarak, tesisteki santrifüjlerin ömrünü azaltarak uzun vadede kullanılmaz hale gelmesini sağlayan Stuxnet virüsünü yayacak cihazları sisteme yerleştirdi.

O dönem Dubai'deki bir taşımacılık firmasında mühendis olarak çalışan Van Sabben, eylemin ardından İran'dan ayrılarak Dubai'ye döndü ve 2009'da motosiklet kazasında hayatını kaybetti.

Sabotaj iddiasıyla ilgili 43 kişiyle görüşüldü

Van Sabben'in öldüğü motor kazasında şüpheli bir bulguya rastlanmadığı ifade edilen haberde, Askeri İstihbarat ve Güvenlik Teşkilatı (MIVD) yetkilisinin kazayla ilgili Van Sabben'in "ağır bir bedel ödediğinden" şüphelendiği belirtildi.

Natanz'daki nükleer santrale yönelik sabotajın iki yıllık çalışma neticesinde ortaya çıkarıldığı kaydedilen haberde, muhabirlerin, sabotaj iddiasıyla ilgili 19'u AIVD ve MIVD çalışanı olmak üzere 43 kişiyle görüştüğü ifade edildi.

Hollanda hükümeti bilgilendirilmedi

Natanz'daki nükleer santrale yönelik sabotaj operasyonunun taşıdığı risklere rağmen o dönemin Jan Peter Balkenende başbakanlığındaki koalisyon hükümetine bilgi verilmediği vurgulanan haberde, sadece koalisyondaki bazı parti liderlerinin operasyonu bildiği ifade edildi.

Haberde, olası siyasi sonuçları nedeniyle dönemin Başbakanı Balkenende'nin operasyondan kasten haberdar edilmemiş olabileceği şeklindeki yoruma yer verildi.

Bazı Hollandalı milletvekillerinin, haberin yayımlanmasının ardından hükümetten olayın aydınlatılmasını talep ettiği aktarıldı.

Santrifüjler, zenginleştirilmiş uranyumu ya sivil kullanım ya da nükleer silahlar için daha yüksek saflık seviyelerine çıkarmak için kullanılıyor.



Netanyahu’nun Trump ikilemi: Koalisyon mu ABD desteği mi?

Trump ve Netanyahu, en son nisanda Beyaz Saray’da görüşmüştü (İsrail Başbakanlık Ofisi/Facebook)
Trump ve Netanyahu, en son nisanda Beyaz Saray’da görüşmüştü (İsrail Başbakanlık Ofisi/Facebook)
TT

Netanyahu’nun Trump ikilemi: Koalisyon mu ABD desteği mi?

Trump ve Netanyahu, en son nisanda Beyaz Saray’da görüşmüştü (İsrail Başbakanlık Ofisi/Facebook)
Trump ve Netanyahu, en son nisanda Beyaz Saray’da görüşmüştü (İsrail Başbakanlık Ofisi/Facebook)

Gazze savaşı sürerken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yla ABD Başkanı Donald Trump'ın arası iyice gerildi. 

Hamas'la ABD arasında yapılan doğrudan görüşmeler sonucunda ABD-İsrail vatandaşı esir asker Idan Alexander, dün serbest bırakıldı. Filistinli örgüt, bu hamlenin "ateşkesin sağlanması ve insani yardım girişlerinin gerçekleştirilmesine yönelik ilk adım" olduğunu ifade etti. 

Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff da Alexander'in serbest bırakılmasının "umut ışığı" olduğunu belirtirken, Netanyahu'ya yüklendi: 

Esirleri geri getirmek istiyoruz ama İsrail savaşı bitirmeye hazır değil. İleriye dönük net bir yol göremiyoruz, bir anlaşmaya varılması gerekiyor ama Netanyahu yönetimi savaşı uzatıyor.

Guardian, Witkoff'un açıklamalarının ABD-İsrail arasındaki gerginliğin ne kadar arttığını gösterdiğini yazıyor. Eski İsrailli diplomat Alon Pinkas, şu değerlendirmeleri paylaşıyor: 

Trump, İsrail'e karşı değil ama onu umursamıyor. Trump'a göre Netanyahu sinir bozucu birine dönüştü, bu da banka hesabına katkı yapmadığı anlamına geliyor.

Trump, son dönemde Netanyahu'yu köşeye sıkıştıracak hamleler yaptı. Husilerle barış ilan etti, İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine saldırı planını desteklemek yerine Tahran'la müzakere başlattı ve Suudi Arabistan'la nükleer görüşmelerin ilerlemesi için Riyad-Tel Aviv hattında normalleşme şartını askıya aldı.

Ayrıca Ortadoğu turunda da İsrail'i ziyaret etmeyecek. 

Analizde, Trump'ın bu hamlelerle ABD-İsrail ilişkilerinde oturmuş diplomatik yapıyı değiştirdiğine dikkat çekiliyor. İki devletli çözümü savunan düşünce kuruluşu İsrail Politika Çalışma Grubu'nun yöneticisi Ilan Baruch, şunları söylüyor: 

Trump açıkça yeni bir yörüngeye girdi. İsrail, Trump yönetiminin 'ortak inançlar ve karşılıklı stratejik çıkarlar' paradigması çerçevesinde yoluna devam etmesini bekliyordu. Trump bir kuşaktır bu denklemden şüphe duyulmasını sağlayan ilk başkan oldu.

Trump, 5 Ocak'ta göreve başladığında Netanyahu, Beyaz Saray'a davet edilen ilk yabancı liderdi. İsrail Başbakanı, Cumhuriyetçi liderin zaferini de ilk tebrik edenler arasındaydı. Diğer yandan analizde, Gazze savaşındaki tavrı nedeniyle Netanyahu'nun Trump'tan aldığı desteği kaybedebileceği belirtiliyor. 

Radikal sağcı kabinedeki liderlerin savaşın sürmesini istediği, Trump'ınsa tüm rehinelerin serbest bırakılması ve ateşkes için baskı yaptığına dikkat çekiliyor. Netanyahu'nun bu noktada ikileme düştüğü belirtiliyor: 

Netanyahu, tekrar Trump'ın desteğini istiyorsa koalisyonunun dağılmasına neden olacak adımlar atması lazım. Geçmişine ve deneyimine bakarsanız her şeyin farkında olması gerektiğini düşünürsünüz. Ama davranışlarına baktığınızda sanki neler olup bittiğinden haberi yok.

Independent Türkçe, Guardian, Times of Israel